Szkolna edukacja zdrowotna wobec wyzwań XXI w.

Alina Dworak

Streszczenie w języku polskim


Post-transformacyjne pokolenie XXI w. żyje w świecie gwałtownych zmian społecznych, ekonomicznych i kulturowych, których dynamika nie pozostaje bez wpływu na ich rozwój i zdrowie. Świat wokół nas intensywnie się zmienia, a szkoła, jaką znamy, odchodzi w przeszłość. Konsekwencją dokonujących się przeobrażeń są trudności w adaptacji młodego pokolenia do wciąż zmieniającej się, niestabilnej rzeczywistości. Gwałtowne i przyspieszające przemiany wskazują na potrzebę podejmowania działań wychowawczo-edukacyjnych jako elementu procesu socjalizacji młodego pokolenia. Szkoła jako środowisko edukacyjne jest miejscem, w którym rozwijają się i utrwalają zarówno kulturowe, jak i zdrowotne wzorce zachowań, a promowanie zdrowia stanowi nadrzędny cel. Obecne stulecie zainicjowało „nowe” myślenie edukacyjne, którego celem jest zmiana zachowania indywidualnego i działania społecznego. Osiągnięcie dobrostanu we wszystkich obszarach funkcjonowania społeczeństwa wymaga świadomego działania służącego zwiększeniu potencjału zdrowia i jego postrzegania – w wymiarze deklaratywnym i praktycznym – jako priorytetowej wartości. Wyzwaniem dla współczesnego systemu edukacji jest wykształcenie umiejętności dokonywania wyborów sprzyjających zdrowiu. To zadanie dla edukacji zdrowotnej, która powinna stać się ważnym zadaniem szkoły i znajdującego się w centrum szkolnej edukacji zdrowotnej nauczyciela.


Słowa kluczowe


szkoła; zdrowie; nauczyciel; edukacja zdrowotna

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Demel, M. (1968). O wychowaniu zdrowotnym. Warszawa: WSiP.

Demel, M. (1980). Pedagogika zdrowia. Warszawa: WSiP.

Dworak, A. (2020). Instytucja szkoły wobec wzrastających oczekiwań prozdrowotnych pokolenia XXI wieku. In A. Rzymełka-Frąckiewicz & T. Wilk (red.), Problematyczność rozwoju człowieka w obszarze edukacji i kultury współczesnej. Socjopedagogiczne szkice polemiczne (pp. 109–118). Toruń: Wyd. Akapit.

Gov.pl. (2022). Raport z badań „Zdrowie dzieci w pandemii COVID-19”. Retrieved from: https://www.gov.pl/web/zdrowie/raport-z-badan-zdrowie-dzieci-w-pandemii-covid-19

Hamer, H. (1994). Klucz do efektywność nauczania. Warszawa: Wyd. VEDA.

Kijo, P. (2010). Wartościowanie zdrowia i zachowania zdrowotne wśród przyszłych nauczycieli i pedagogów wychowania fizycznego. In D. Bilski (red.), Szkoła jako środowisko edukacji zdrowotnej (pp. 49–80). Łódź: WSEZiNS.

Lange, R. (2021). Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów. Warszawa: NASK – Państwowy Instytut Badawczy. Retrieved from: https://www.nask.pl/pl/raporty/raporty/4295,RAPORT-Z-BADAN-NASTOLATKI-30-2021.html

Lewicki, Cz. (2006). Edukacja zdrowotna – systemowa analiza zagadnień. Rzeszów: Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Milerski B., & Śliwerski, B. (2000). Pedagogika. Leksykon PWN. Warszawa. PWN.

Niezgoda, M. (2005). Nauczyciele polscy na przełomie wieków: między misją a profesjonalizmem. Warszawa – Kraków: Wyd. Plus.

Nowak, P.F. (2021). Postawy nauczycieli wychowania fizycznego wobec edukacji zdrowotnej. Warszawa: Wyd. Difin.

Pyżalski, J., Stunża, G.D., Dębski, M., Ptaszek, G., & Bigaj, M. (2020). Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami? Gdańsk: GWP.

Woynarowska, B. (2010). Związki między zdrowiem a edukacją. In B. Woynarowska, A. Kowalewska, Z. Izdebski & K. Komosińska (red.), Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania. Podręcznik akademicki (pp. 232–234). Warszawa: PWN.

Woynarowska, B. (2012). Edukacja zdrowotna. Poradnik dla nauczycieli wychowania fizycznego w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych. Kielce: Wyd. ZNP.

Woynarowska, B. (2017). Terminologia, cele i koncepcje współczesnej edukacji zdrowotnej. In B. Woynarowska (red.), Edukacja zdrowotna (pp. 93–105). Warszawa: PWN.

Woynarowska, B., & Woynarowska, M. (2022). Związki między edukacją a zdrowiem. In M. Woynarowska & B. Woynarowska (red.), Szkoła i zdrowie jej uczniów i pracowników (pp. 31–35). Gdańsk: Wyd. Harmonia.

Żukowska, Z. (2002). Zdrowie i sport w perspektywie edukacji globalnej. In Z. Żukowska & R. Żukowski (red.), Zdrowie i sport w edukacji globalnej (pp. 12–18). Warszawa: KNH AWF.

Żukowska, Z. (2007). Styl życia a zagrożenia zdrowia jednostki w społeczeństwa rozwijającej się cywilizacji. In E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki (t. 2, pp. 534–551). Warszawa: PWN.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.4.173-181
Data publikacji: 2024-03-14 10:37:17
Data złożenia artykułu: 2023-05-21 13:19:44


Statystyki


Widoczność abstraktów - 395
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 178

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Alina Dworak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.