Efekt oczekiwań interpersonalnych w edukacji. Implikacje dla nauczycieli

Dorota Turska

Streszczenie w języku polskim


W artykule zaprezentowano badania nad efektem oczekiwań interpersonalnych. Przedstawiono też mechanizm przekształcania się oczekiwań w zjawisko samosprawdzającej się przepowiedni w edukacji (efekt Pigmaliona). Implikację ukazanej wiedzy dla nauczycieli stanowi analiza programu Oczekiwania Nauczyciela i Osiągnięcia Ucznia (TESA). Ponadto uwzględniono tzw. listę pytań do refleksji, stanowiących pomoc w samoewaluacji.


Słowa kluczowe


efekt oczekiwań interpersonalnych; samosprawdzająca się przepowiednia; program Oczekiwania Nauczyciela i Osiągnięcia Ucznia (TESA); lista pytań do refleksji

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Ackerman A. (1997), Educating Throw Away Children: What We Can Do to Help Children at Risk, San Francisco, CA: Jossey-Bass.

Babad E. (1982), Pygmalion, Galatea, and the Golem: Investigations of Biased and Unbiased Teachers, “Journal of Educational Psychology”, Vol. 74(4), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-0663.74.4.459.

Brandt R. (1982), On school improvement: A conversation with Ronald Edmonds, “Educational Leadership”, Vol. 40.

Brophy J., Good T. (1974), Teacher-student Relationships: Causes and Consequences, New York: Holt, Rinehart & Winston.

Cantor J., Kester D., Miller A. (1997), Amazing Results! Teacher Expectations and Student Achievement (TESA), Paper presented at the Annual Meeting of the California Educational Research Association, Santa Barbara, CA.

Darley J.M., Fazio R.H. (1980), Expectancy confirmation processes arising in the social interaction sequence, “American Psychologist”, Vol 35(10), DOI: https://doi.org/10.1037/0003-066X.35.10.867.

Ditto P., Hilton J. (1990), Expectancy Processes in the Health Care Interaction Sequence, “Journal of Social Issues”, Vol. 46(2), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1990.tb01925.x.

Estin C., Laporte H. (1995), Książka o mitologii Greków i Rzymian, Warszawa: Wydawnictwo RTW.

Good T. (1981), Teacher expectations and student perceptions: A decade of research, “Educational Leadership”, Vol. 5.

Hamachek D. (1995), Expectations Revisited: Implications for Teachers and Counselors and Questions for Self-assessment, “Journal of Humanistic Education and Development”, Vol. 34(2), DOI: https://doi.org/10.1002/j.2164-4683.1995.tb00116.x.

Harris M.J., Rosenthal R. (2013), Przekazywanie efektów oczekiwań interpersonalnych:31 metaanaliz, [w:] S. Trusz (red.), Efekt oczekiwań interpersonalnych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Jussim L. (1990), Expectancies and Social Issues: Introduction, “Journal of Social Issues”, Vol. 46(2), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1990.tb01920.x.

Jussim L. (1991), Social Perception and Social Reality: A Reflection-Construction Model, “Psychological Review”, Vol. 98(1), DOI: http://dx.doi.org/10.1037/0033-295X.98.1.54.

Kohut L.M. (2014), The Impact of Teacher Expectations on Student Achievement, “Theses and Dissertations (All)”, Vol. 441, http://knowledge.library.iup.edu/etd/441 (dostęp: 10.12.2018).

Merton R.K. (1948), The Self-fulfilling Prophecy, “The Antioch Review”, Vol. 8(2), DOI: http://dx.doi.org/10.2307/4609267.

Olson J.M., Roese N.J., Zanna M. (2013), Oczekiwania, [w:] S. Trusz (red.), Efekty oczekiwań interpersonalnych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Rosenthal R. (1963), On the social psychology of the psychological experiment: The experimenter’s hypothesis as unintended determinant of experimental results, “American Scientist”, Vol. 51.

Rosenthal R. (1969), Interpersonal expectations, [w:] R. Rosenthal, R.L. Rosnow (eds.), Artifact in Behavioral Research, New York: Academic Press.

Rosenthal R. (2000), Expectancy Effects, [w:] A.E. Kazein (ed.), Encyclopedia of Psychology, Vol. 3, Washington: American Psychological Association; New York: Oxford University Press.

Rosenthal R. (2002), Covert communication in clasrooms, clinics, courtrooms and cubicles, “American Psychologists”, Vol. 57(11), DOI: https://doi.org/10.1037/0003-066X.57.11.839.

Rosenthal R., Fode K.L. (1963a), The effect of experimenter bias on the performance of the albino rat, “Behavioral Science”, Vol. 8(3), DOI: https://doi.org/10.1002/bs.3830080302.

Rosenthal R., Fode K.L. (1963b), Three Experiments in Experimenter Bias, “Psychological Reports”, Vol. 12(2), DOI: https://doi.org/10.2466/pr0.1963.12.2.491.

Rosenthal R., Jacobson L. (1968/1992), Pygmalion in the Classroom: Teacher Expectation and Pupils’ Intellectual Development, New York: Irvington Publisher.

Rosenthal R., Jacobson L. (2013), Oczekiwania nauczycieli: determinant wzrostu IQ uczniów, [w:] S. Trusz (red.), Efekt oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Shaw G.B. (1912/1974), Pigmalion. Przygoda romantyczna w pięciu aktach, Warszawa: PIW.

Thomas W.I. (1931), The Relations of Research to the Social Proces. Essays on Reaearch in the Social Sciences, Washington: Brookings Institution.

Trusz S. (2010), Efekt oczekiwań interpersonalnych w edukacji, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Trusz S. (2013a), Efekty oczekiwań interpersonalnych: ujęcie interdyscyplinarne, [w:] S. Trusz (red.), Efekt oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Trusz S. (red.) (2013b), Efekt oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Turska D. (2012), Efekt oczekiwań interpersonalnych – sto lat po fenomenie Mądrego Hansa, „Zamojskie Studia i Materiały”, nr 14.

Turska D., Bernacka R.E. (2010), Maths lessons – are they gender neutral in the Polish perspective? Report on the third stage of research, “New Educational Review”, Vol. 3–4.

Weinstein R.S. (2004), Reaching Higher. The Power of Expectations in Schooling, Cambridge: Harvard University Press.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2018.31.3.121-132
Data publikacji: 2019-02-26 17:52:11
Data złożenia artykułu: 2018-05-09 17:08:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1740
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 729

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Dorota Turska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.