Prawda i uczciwość w filozofii politycznej Ayn Rand

Sławomir Drelich

Streszczenie w języku polskim


Ayn Rand była amerykańską pisarką, publicystką i filozofką, zaliczaną niekiedy do amerykańskiego radykalnego liberalizmu czy też libertarianizmu. Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest wskazanie, w jaki sposób Rand rozumiała wartość prawdy oraz jak wiązała z nią cnotę uczciwości, a także jaki wpływ oba czynniki miały na jej filozofię polityczną. W pierwszej części artykułu zaprezentowano sposób rozumienia prawdy w filozofii politycznej Rand. Część drugą poświęcono podstawom jej interpretacji prawdy, jakie można znaleźć w doktrynie libertariańskiej szkoły obiektywistycznej. W części trzeciej wskazano praktyczny wymiar prawdy przez ukazanie jej miejsca w życiu jednostki. część czwarta zawiera charakterystykę uczciwości jako cnoty będącej odpowiedzią na potrzebę prawdy. Artykuł jest efektem analizy treści najważniejszych tekstów Rand, w których podejmowała problematykę prawdy i uczciwości. Zastosowano metodę hermeneutyczno-fenomenologiczną, dzięki której wydobyto sens kategorii pojęciowych zastosowanych przez Rand i dokonano wglądu w jej teoretyczne podstawy.


Słowa kluczowe


Ayn Rand, liberalizm, libertarianizm, obiektywizm, filozofia polityki

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Arystoteles. 1996. Metafizyka, t. 2, tłum. T. Żeleźnik, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin.

Barry, B., Stephens, C.U. 1988. Objections to an Objectivist Approach to Integrity, “The Academy of Management Review”, vol. 23 (1). DOI : https://doi.org/10.2307/259105.

Bartyzel, J. 2012. W gąszczu liberalizmów. Próba periodyzacji i klasyfikacji, Instytut Edukacji Narodowej, Lublin.

Bernstein, A. 2008. Objectivism in One Lesson: An Introduction to the Philosophy of Ayn Rand, University Press of America, Lanham.

Bass, R. H. 2006. Egoism versus Rights, „The Journal of Ayn Rand Studies”, vol. 7 (2).

Brook, Y., Watkins, D. 2012. Free Market Revolution. How Ayn Rand’s Ideas Can End Big Government, Palgrave Macmillan, New York.

Den Uyl, D. J., Rasmussen, D. B. 1986. The Philosophic Thought of Ayn Rand, University of Illinois Press, Champaign.

Guzek, M. 2015. Doktryny ustrojowe: od liberalizmu do libertarianizmu, Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, Warszawa.

Heller, A. C. 2008. Ayn Rand and the World She Made, Nan A. Talese/Doubleday, New York.

Johnson, G. R. 1999. Liberty and Nature: The Missing Link, “The Journal of Ayn Rand Studies”, vol. 1 (1).

Legutko, R. 1995. Spory o kapitalizm, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Mack, E. 2003. Problematic Arguments in Randian Ethics, “The Journal of Ayn Rand Studies”, vol. 5 (1).

Parrish, S. E. 2003. A Critique of Objectivist Metaethics, “The Journal of Ayn Rand Studies”, vol. 4 (2).

Peikoff, L. (1982). The Ominous Parallels: The End of Freedom in America, Stein and Day, New York.

Rand, A. 1990. Introduction to Objectivist Epistemology, A Meridian Book, New York.

Rand, A. 2000. Cnota egoizmu. Nowa koncepcja egoizmu, tłum. na podstawie wydania Oficyny Liberałów oraz J. Łoziński, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.

Rand, A. 2003. Powrót człowieka pierwotnego. Rewolucja antyprzemysłowa, tłum. Z. M. Czarnecki, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.

Rand, A. 2007. Źródło, tłum. I. Michałowska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.

Rand, A. 2008. Atlas zbuntowany, tłum. I. Michałowska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.

Rand, A. 2013. Kapitalizm. Nieznany ideał, tłum. J. Łoziński, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.

Rau, Z. 2000. Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Fundacja Aletheia, Warszawa.

Scott, R. 2003. Objectivism and the Corruption of Rationality: A Critique of Ayn Rand’s Epistemology, Writers Club Press, Bloomington.

Seddon, F. 2006. Rand and Rescher on Truth, “The Journal of Ayn Rand Studies”, 8 (1).

Smith, T. 2007. Ayn Rand’s Normative Ethics. The Virtuous Egoist, Cambridge University Press, New York.

Teluk, T. 2006. Libertarianizm. Teoria państwa, Biblioteka Wolności, Warszawa.

Walsh, G. V. 2000. Ayn Rand and the Metaphysics of Kant, „The Journal of Ayn Rand Studies”, vol. 2 (1).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2021.28.1.35-47
Data publikacji: 2021-10-18 09:24:21
Data złożenia artykułu: 2021-01-01 20:10:34


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2092
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1238

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Sławomir Drelich

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.