Główne tendencje w polityce reform wyborczych w  wyborach parlamentarnych

Wojciech Sokół

Streszczenie w języku polskim


W  niektórych środowiskach politycznych (w  tym w  Polsce), a  także naukowych artykułowane są poglądy o  – decydującej w  procesie rywalizacji politycznej – roli systemów wyborczych oraz w  związku z  tym wyrażane jest przekonanie o  przewadze niektórych rozwiązań wyborczych w  zakresie realizacji określonych preferencji politycznych. Często nadzieje w  zakresie reformy systemu politycznego wiąże się ze zmianami systemów wyborczych. W  Wielkiej Brytanii i  innych krajach anglosaskich powstały stowarzyszenia społeczne, których celem jest zmiana systemu większościowego na proporcjonalny. Jego zwolennicy opowiadają się za proporcjonalnością wyniku wyborczego i  rozszerzeniem realnej oferty  wyborczej do większej liczby podmiotów partyjnych. Z  kolei w  Polsce można zauważyć odwrotną tendencję. Zwolennicy jednomandatowych okręgów wyborczych, deprecjonując system proporcjonalnej
reprezentacji, wyrażają przekonanie o  pozytywnych efektach systemu większościowego w  wyborach do Sejmu. W  wariancie radykalnym lansowana jest teza, że tylko powyższe rozwiązania wyborcze stanowią synonim demokracji i  są sposobem na ograniczenie patologii życia politycznego. Wokół tej problematyki narosło wiele nieporozumień i  mitów politycznych. Celem przedstawionego artykułu jest zwrócenie uwagi na tendencje w  zakresie polityki reform wyborczych w  świecie i  odpowiedź na takie pytania badawcze jak: 1) Jakie systemy wyborcze były popularne w  świecie w  poszczególnych okresach od XIX do XXI wieku?; 2) Jakie są tendencje w  zakresie zmian systemów wyborczych w  ostatnich latach?; 3) Z  czego wynika fenomen popularności mieszanych systemów wyborczych? W  ostatnich latach najbardziej popularnymi rozwiązaniami wyborczymi są system proporcjonalny z  listami otwartymi oraz system większościowy z  jednomandatowymi okręgami wyborczymi.

Słowa kluczowe


wybory; system wyborczy; system proporcjonalny; system większościowy; system mieszany; polityka reform wyborczych; partie polityczne; parlamenty

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Carstairs, A. 1980. A Short History of Electoral Systems in Western Europe, London–New York.

Colabrese, S. 2000. Multimember District Congressional Elections, „Legislative Studies Quarterly”, nr 25.

Colomer, J. 2004. The Americas: General Overview [w:] Handbook of Electoral System Choice, J. Colomer, M.B. Grofman (red.), New York.

Colomer, J. 2004. Western Europe: General Overview [w:] Handbook of Electoral System Choice, J. Colomer, M.B. Grofman (red.), New York.

Colomer, J.M. 2004, The Strategy and History of Electoral System Choice [w:] Handbook of Electoral System Choice, J. Colomer, M.B. Grofman (red.), New York.

Elklit, J. 2002. The Politics of Electoral System Development and Change: The Danish Case [w:] The Evolution of Electoral and Party Systems in the Nordic Countries, B. Grofman, A. Lijphart (red.), New York.

Farell, D. 1997. Comparing Electoral Systems, Basingstoke–New York.

Farrell, D., Gallagher, M., Submission to the Independent Commission on the Voting System, http://www.electoral-reform.org.uk (dostęp: 10.02.2008).

Grofman, B., Lijphart, A. 2002. The Evolution of Electoral and Party Systems in the Nordic Countries, London.

Grotius, H., 1624, The Juri Belli ac Pacis, Haga.

Hicken, A. 2004. Asia and Pacific: General Overview [w:] Handbook of Electoral System Choice, J. Colomer, M.B. Grofman (red.), New York.

Kleppner, P., Burnham, W.D. 1981. The Evolution of American Electoral Systems: (Contributions in American History), Greenwood Press.

Martis, K. 1982. The Historical Atlas of United States Congressional Districts, 1789–1983, New York.

Mc Gann, A., Koetzle, W., Grofman, B. 2002. How an Ideologically Concentrated Minority Can Trump a Dispersed Majority: Nonmedian Voter Results for Plurality, Run-off, and Sequential Elimination Elections, „American Journal of Political Science”, nr 46 (1).

Nohlen, D. 2004. Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych, Warszawa.

Ortega y Gasset, J. 2006. Bunt mas, Warszawa.

Piotrowicz, L. 1934. Dzieje rzymskie, cz. 1 [w:] Wielka historia powszechna, J. Dąbrowski, O. Halecki, M. Kukiel, S. Lam, (red.), t. 3, Warszawa.

Reed, S.R. 2003. Japanese Electoral Politics: Creating a New Party System, Routledge.

Rousseau, J.J. 2010. Umowa społeczna, Warszawa.

Shugart, M.S., Wattenberg, M.P., 2001. Conclusion: Are Mixed-Member Systems the Best of Both Worlds? [w:] Mixed-Member Electoral Systems. The Best of Both Worlds?, M.S. Shugart, M.P. Wattenberg (red.), Oxford.

Sokół, W. 2007. Geneza i ewolucja systemów wyborczych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin.

Wright, J.F.H. 1986. Australian Experience with Majority – Preferential and Quota-Preferential Systems’, Electoral Laws and Their Political Consequences, New York.

Zdaniuk, B. 2005. Wybory parlamentarne we Francji 1789–1914. Problem reprezentatywności wyboru, Warszawa.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2013.20.2.115
Data publikacji: 2013-11-18 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2015-07-18 09:14:03


Statystyki


Widoczność abstraktów - 754
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 256

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Wojciech Sokół

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.