Wyślij tekst przez e-mail 
Wybory Prezydenta Republiki Czeskiej w 2023 roku
Streszczenie w języku polskim
Wybory prezydenta Republiki Czeskiej odbywają się bezpośrednio dopiero od 2013 r. taki system ich przeprowadzania umożliwia start wielu zróżnicowanych kandydatów i sprzyja większej demokratyzacji systemu politycznego. W ostatecznej rozgrywce w 2023 r. startowało 9 osób, do końca liczyła się trójka: Petr Pavel, Andrej Babiš i Danuše Nerudová. W II turze zdecydowanie zwyciężył Pavel, pokonując byłego premiera Babiša. Frekwencja wyniosła ponad 70%, była to wielkość nienotowana dotąd w wyborach głowy czeskiego państwa. Elekcja była starciem dwóch wizji polityki zagranicznej, jaką powinny prowadzić Czechy. Pavel jest zdecydowanym zwolennikiem zbliżenia z zachodem, opowiada się za wsparciem Ukrainy w wojnie z Rosją. Babiš w tych sprawach zajmował odmienne stanowisko, a jego niefortunne wypowiedzi przed decydującym głosowaniem zdecydowały o jego porażce. Wybory uwidoczniły po raz kolejny i potwierdziły podział polityczny w społeczeństwie. Pavel cieszył się największym poparciem w stolicy, dużych miastach (oprócz ostrawy), generalnie wśród zwolenników rządzącej koalicji. byłego premiera z kolei popierali wyborcy z regionów negatywnie dotkniętych transformacją ustrojową i ugrupowania opozycyjne.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
„Nedělní Blesk” 2023, z 15 stycznia 2023 r.
„Respekt” 2023, nr 2 z 9–15 stycznia.
Babisz tłumaczy się ze swoich słów o Polsce. W sieci zawrzało, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/babisz-tlumaczy-sie-ze-swoich-slow-o-polsce-w-sieci-lawina-komentarzy/3xrlkym (dostęp: 30.01.2023).
Barák, V. 2022. Mendelova Univerzita čelí skandalu s plagiaty a doktorskimi rychlotituly, https://www.tydenikhrot.cz/clanek/mendelova-univerzita-brno-kontrola-skandal-plagiaty-doktorske-rychlotituly-odebrani-akreditace-nerudova (dostęp: 20.01.2023).
Beranová, K. 2023. Babiš by nevyslal vojáky na pomoc napadenému Polsku, později se opravil, https://www.novinky.cz/clanek/volby-prezidenta-babis-by-nevyslal-vojaky-na-pomoc-napadenemu-pol-sku-40420707 (dostęp: 27.01.2023).
Brössler, D. 2023. Liczy się każdy samolot, „Forum”, nr 8.
Czarnecki, S. 2022. Republika Czeska na trzy miesiące przed wyborami prezydenckimi, „Komentarze IEŚ”, nr 226 (714).
Czarnecki, S. 2023. Republika Czeska po pierwszej turze wyborów prezydenckich, „Komentarze IEŚ”, nr 10 (762).
Czyżniewski, M. 2021. Pozycja prezydenta Republiki Czeskiej po wprowadzeniu bezpośrednich wyborów prezydenckich, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, nr 5 (63), ss. 89–100. DoI: 10.15804/ppk.2021.05.06.
Jakubiak, Ł. 2019. Rządy i głowy państw, [w:] Systemy polityczne. Podręcznik akademicki, t. 1, M. Bankowicz, B. Kosowska-Gąstoł (red.), Wydawnictwo UJ, Kraków.
Jirásková, V. 2016. Bezpośrednie wybory prezydenta Republiki (wariant czeski), „Studia Wyborcze” 2016, t. 21, s. 71–104.
Kneblíková, M. 2022. Ipsos prezidentský volební model, https://www.ipsos.com/cs-cz/ipsos-prezidentsky-volebni-model (dostęp: 15.12.2022).
Kneblíková, M. 2023. Ipsos prezidentský model – leden 2023, https://www.ipsos.com/cs-cz/ipsos-prezi-dentsky-model-leden-2023 (dostęp: 15.02.2023).
Kopecký, J. 2022. Skálovi z KSČM se podařilo nasbírat jen 36 tisíc podpisů. To na Hrad nestačí, https://www.idnes.cz/volby/volba-prezidenta-skala-josef-kscm-konecna.a221107_100232_prezidentske-vol-by-2023_kop (dostęp: 20.11.2022).
Koźbiał, K. 2022. Społeczeństwo obywatelskie a stosunek do instytucji politycznych w Republice Czeskiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, r. 20, z. 3, ss. 157–174. DOI: 10.36874/rIE-SW.2022.3.7.
Matějková, K. 2023. Volte Pavla, zní od neúspěšných kandidátů. Podpořili ho Fischer, Hilšer, Diviš i Nerudová.
https://domaci.hn.cz/c1-67159870-volte-pavla-zni-od-neuspesnych-kandidatu-podpori-ho-fischer-hilser-i-nerudova (dostęp: 16.01.2023).
Median 2022. Volební model prezidenti, 21.12.2022, https://www.median.eu/cs/wp-content/uploads/2022/12/
Volby_prezident_2022_12_v04IC_Pro_MEDIa.pdf (dostęp: 15.01.2023).
Musilová, M., Šedo, J. 2013. Diskuse o zavedení přímé volby prezidenta v České Republice a její schválení, [w:] České prezidentské volby w roce 2013, J. Šedo (ed.), Centrum pro studium demokracie a kultury, Brno.
Nerudová věděla o plagiátech tři měsíce a nic nedělala, kritizuje historik, https://www.idnes.cz/volby/danuse-nerudova-mendelova-univerzita-plagiaty-rychlotituly.a221220_111238_prezidentske-volby-2023_misl (dostęp: 20.01.2023).
Petřík, M. 2014. Legislativní vymezení přímé volby prezydenta, [w:] První přímá volba prezydenta ČR v roce 2013: cesta k jejímu zavedení a okolnosti a politické důsledky první přímé volby, J. Charvát, P. Just a kol., Metropolitan University Press, Praha.
Šedo, J., Vérteši, M. 2018. První prezidentství Miloše Zemana, [w:] České prezidentské volby w roce 2018.
Jiný souboj, stejný vítěz, J. Šedo a kol., Centrum pro studium demokracie a kultury, Brno.
Tatarenko, A. 2023. Decydująca faza kampanii prezydenckiej w Republice Czeskiej, „Komentarze IEŚ”, nr 15 (767).
Ústava České republiky ze dne 16. Prosince 1992, https://www.psp.cz/docs/laws/constitution.html (dostęp: 28.12.2022).
Ústavní zakon ze dne 8. února 2012, kterým se mění ústavní zákon č. 1/1993 Sb., Ústava České republiky, „Sbírka zákonů Čr” 2012, č. 71, https://www.zakonyprolidi.cz/cs/2012-71/zneni-20130308 (dostęp: 15.12.2022).
volby.cz 2023, https://www.volby.cz/pls/prez2023nss/pe2?xjazyk=Cz (dostęp: 10.03.2023).
Zákon ze dne 18. července 2012 o volbě prezidenta republiky a o změně některých zákonů (zákon o volbě prezidenta republiky), „Sbírka zákonů Čr” 2012, č. 275, https://www.zakonyprolidi.cz/cs/2012-275 (dostęp: 20.03.2023).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2023.30.2.53-69
Data publikacji: 2024-02-20 11:26:55
Data złożenia artykułu: 2023-10-08 23:29:03
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Krzysztof Koźbiał
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.