Spór o naturę aktów komunikacji językowej charakterystycznych dla buddyzmu tantrycznego

Marek Szymański

Streszczenie w języku polskim


Jedną z kwestii od dawna interesujących badaczy tantrycznego buddyzmu jest charakter aktów językowej komunikacji, do których odnoszą się sanskryckie nazwy sandhyā-bhāsa, sandhā-bhāsa, sandhyā-bhāsita itp. W literaturze naukowej zwykle traktowano te akty kompleksowo – jako przypadki użycia języka tajemnego, języka intencjonalnego czy języka półmroku – i uznawano za charakterystyczne dla wadźrajany (nieobecne w pozostałych postaciach buddyzmu). Funkcjonowały przy tym zasadniczo odmienne interpretacje rozpatrywanych aktów komunikacji. W artykule zostały przedstawione i poddane ocenie najważniejsze z tych koncepcji. Oceny dokonano w nawiązaniu do przełomowych ustaleń Michaela M. Broido. Wyniki badań Broida zostały zestawione z konstatacjami Christiana Wedemeyera. Pozwala to spojrzeć na te pierwsze w szerszej perspektywie i uniknąć formułowania wniosków z pominięciem innych ważnych zjawisk językowych występujących w tantrach.


Słowa kluczowe


buddyzm tantryczny; sandhyā-bhāsa; sandhyā-bhāsita; język tajemny; język półmroku; buddyjska hermeneutyka; antynomiańskie zalecenia

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bhattacharya V., Sandhābhāsā, “The Indian Historical Quarterly”, IV (1928) 1, s. 287-296.

Broido M.M., Intention and Suggestion in the Abhidharmakośa: sandhābhāsā Revisited, “Journal of Indian Philosophy” 1985, t. 13, z. 4, s. 327-38.

Broido M., Does Tibetan Hermeneutics Throw Any Light on Sandhābhāsa, “The Journal of Tibetan Society” 1982, t. 2, s. 5-39.

Broido M., Bshad thabs: Some Tibetan Methods of Explaining the Tantras, [w:] Contributions on Tibetan and Buddhist Religion and Philosophy. Proceedings of the Csoma de Körös Symposium Held at Velm-Vienna, Austria, 13-19 September 1981, red. E. Steinkellner, H. Tauscher, wyd. 2, Motilal Banarsidas Publishers, Delhi 1995, t.2, s.15-45.

Broido M.M., Abhiprāya and Implication in Tibetan Linguistics, “Journal of Indian Philosophy” 1984, t. 12, z. 1, s. 1-33.

Davidson R.M., Indian Esoteric Buddhism. A Social History of Tantric Movement, Columbia University Press, New York 2002.

Elder G.R., Problems Of Language In Buddhist Tantra, [w:] Buddhist Concepts, red. P. Williams, Routledge Taylor and Francis Group, London-New York 2005, t. 6, s. 58-74.

Eliade M., Joga. Nieśmiertelność i wolność, wyd. 2, PWN, Warszawa 1997.

Snellgrove D.L., The Hevajra Tantra. A Critical Study. Part II. Sanskrit and Tibetan Texts, Oxford University Press, London 1959.

Steinkellner E., Remarks On Tantric Hermeneutics, [w:], Proceedings Of The Csoma De Kőrös Memorial Symposium, red. L. Ligeti, Bibliotheca Orientalis Hungarica nr 23, Akadémiai Kiadó, Budapest 1978, s. 445-458.

Wayman A., Twighliht Language and a Tantric Song, [w:] tenże, The Buddhist Tantras. Light on Indo-Tibetan Esoterism, Routledge & Kegan Paul, London 1973, s. 128-135.

Wedemeyer Ch., Making Sense of Tantric Buddhism. History, Semiology & Transgresssion in the Indian Traditions, Columbia University Press, New York 2013.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2016.20.53
Data publikacji: 2017-05-08 13:08:10
Data złożenia artykułu: 2017-03-27 11:25:12


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1355
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Marek Szymański

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl