The personal aspect of the moral and axiological upbringing of children and adolescents

Teresa Zubrzycka-Maciąg, Piotr Goliszek

Streszczenie w języku polskim


Deficyt wartości w życiu społecznym powoduje niepokój o przyszłość kolejnych pokoleń. Głównym przekaźnikiem wartości jest wychowanie, rozumiane jako przygotowanie człowieka do życia i kształtowanie jego osobowości w warunkach konkretnej rzeczywistości społecznej i cywilizacyjnej. Na straży życia i jego jakości stoją wartości ponadczasowe, uniwersalne, które warunkują trwanie świata. Jednym z najważniejszych celów wychowania jest zatem pomoc dzieciom i młodzieży w kształtowaniu systemu wartości, który będzie stanowił fundament ich życia. W artykule poruszono problematykę wartości w kontekście ich znaczenia dla kształtowania osobowości dzieci i młodzieży. Przyjmując, że formacja moralna ma sens tylko wówczas, kiedy służy człowiekowi jako spełniającej się osobie, ukazano istotę wychowania moralnego ukierunkowanego personalistycznie, tj. jako proces związany z ukazywaniem zasad życia moralnego, z wychowaniem do wolności i odpowiedzialności, z formacją sumienia i kształtowania charakteru oraz urzeczywistniania wartości moralnych i stawania się w pełni osobą.


Słowa kluczowe


osoba, personalizm, wartości moralne, wychowanie

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Chałas K., 2003, Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. T. I. Lublin–Kielce. Wydawnictwo Jedność.

Chudy W., 2009, Pedagogia godności. Elementy etyki pedagogicznej. Lublin, TN KUL.

Cichoń W., 1996, Wartości. Człowiek. Wychowanie. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 15.

Coles R., 2004, Inteligencja moralna dzieci. Poznań, Wydawnictwo Rebis.

Czyżowska D., 2008, O celu i granicach rozwoju moralnego. „Analiza i egzystencja”, nr 8, 85–101.

Denek K., 2015, Wartości w kontekście edukacji i nauk o niej. In: W. Furmanek, A. Długosz (eds.), Wartości w pedagogice. Urzeczywistnianie wartości. Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Dudziak U., 2016, Wychowanie moralne. In: K. Chałas, A. Maj (eds.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej. Radom, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 1431–1436.

Goliszek P.T., 2016, Personalistyczny wymiar katechezy. Lublin, KUL.

Goliszek P.T., 2017, Personalistic Moral Education in Catechesis. „Roczniki Teologiczne” T. 64, z. 11, 132.

Górniewicz J., 2005, Teoria wychowania (wybrane problemy). Olsztyn, Wydawnictwo OSW.

Hołub G., 2014, Osoba w labiryncie decyzji moralnych. Bioetyka w perspektywie personalistycznej. Kraków, Wydawnictwo Św. Stanisława BM.

Jan Paweł II (6.08.1993, nr 35), Encyklika Veritatis splendor o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła.

Jan Paweł II (6.08.1993, nr 60), Encyklika Veritatis splendor o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła.

Jan Paweł II , 1988, Przemówienie w UNESCO . W imię przyszłości kultury. Paryż 2.06.1980, nr 11. In: M. Radwan, S. Wylężek, T. Gorzkula (eds.), Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie. RW KUL.

Jan Paweł II , 2003, Naród trzeba budować na trwałych wartościach. Ceremonia powitalna na lotnisku. Wyspa Krk (Chorwacja), 5.06.2003, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/krk_05062003.html [access from: 16.02.2020].

Kostur M.A., 2012, Osoba a wychowanie. Ujęcie z perspektywy personalistycznej. In: W kręgu inspiracji personalizmu etycznego. Kraków, „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, 301–317.

Kowalczyk S., 2006, Człowiek w poszukiwaniu wartości. Elementy aksjologii personalistycznej. Lublin, 165, 181–184.

Krąpiec A., 1993, Odzyskać świat realny. Lublin, RW KUL.

Łobocki M., 2002, Wychowanie moralne w zarysie, Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Marek Z., 2013, Wychowanie religijno-moralne. In: A. Rynio, K. Braun, A. Lendzion,

D. Opozda (eds.), Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania. Lublin, Wydawnictwo KU L, 21–38.

Nowak M., 2000, Podstawy pedagogiki otwartej. Lublin, KUL.

Nowak M., 2007, Charakter w pedagogice. In: Leksykon Pedagogiki Religii. Warszawa, Verbinum, 39–45.

Nowak M., 2008, Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Pilch T., 1999, Spory o szkołę. Pomiędzy tradycją a wyzwaniami współczesności. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie Żak.

Szudra A., 2009, Dialogiczna etyka wychowawcza. In: W. Chudy, Pedagogia godności. Elementy etyki pedagogicznej. Lublin, TN KUL, 219–222.

Trempała J., 1989, Niedyrektywna edukacja moralna: strategie prowadzenia dyskusji i klasyfikowania wartości. „Edukacja”, nr 2, 20–23.

Wrońska K., 2000, Osoba i wychowanie. Wokół personalistycznej filozofii wychowania Karola Wojtyły Jana Pawła II. Kraków, Wydawnictwo UJ.

Zubrzycka-Maciąg T., 2015, Szacunek – wartość zaniechana w pedagogice. In: W. Furmanek, A. Długosz (eds.), Wartości w pedagogice. Urzeczywistnianie wartości.

Rzeszów, Wydawnictwo UR, 115–130.

Zubrzycka-Maciąg T., 2017, Wychowanie moralne we współczesnej szkole. In: J. Górniewicz (ed.), Edukacja – w stronę kluczowych wartości. Olsztyn–Białystok, Centrum

Badań Społecznych UW-M, 9–20.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.2.23-37
Data publikacji: 2020-06-03 13:24:38
Data złożenia artykułu: 2020-01-07 16:54:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1158
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 633

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Teresa Zubrzycka-Maciąg

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.