Niepełnosprawna codzienność w kontekście koncepcji naznaczania społecznego

Streszczenie w języku polskim

Wprowadzenie
W artykule podjęte zostały zagadnienia związane z postrzeganiem i sytuowaniem osób z niepełnosprawnością w aktualnej przestrzeni życia społecznego. Wskazano, iż warunki i możliwości codziennej egzystencji człowieka oraz dostępność do codziennych przestrzeni niezależnie od posiadanego stopnia sprawności stanowią szansę na normalizację stosunków międzyludzkich w oparciu o demokratyczny ład.
Stan wiedzy
Ukazano przemiany, jakie dokonały się w ostatnim pięćdziesięcioleciu w zakresie zmiany postaw wobec osób z niepełnosprawnością, można je określić jako zdecydowane odejście od dotychczasowej tradycji kulturowej. Dla analizy sytuacji społecznej oraz postaw przyjmowanych przez społeczeństwo wobec osób z niepełnosprawnością przydatne okazują się teorie socjologiczne. W związku z tym, w dalszej części artykułu podjęto próbę analizy i wyjaśnienia sytuacji oraz odbioru osób z niepełnosprawnością poszukując uzasadnienia w teorii naznaczania społecznego. Teoria ta zakłada, iż główną trudność w funkcjonowaniu osób z niepełnosprawnością stanowi narzucanie im przez zdrową i sprawną część społeczeństwa z góry określonych sposobów zachowania w różnych codziennych sytuacjach. Koncepcja naznaczania społecznego przyjmując społeczny model niepełnosprawności definiując ją tym samym jako ograniczenie w pełnieniu ról społecznych.
Podsumowanie
W treści materiału odwołano się do codzienności rozpatrywanej jako obszar rzeczywistości społecznej najbliższej człowiekowi, który próbuje być wyjaśniany przez niego w toku jego życia rodzinnego, związków i relacji z innymi ludźmi, pracy zawodowej oraz uczestnictwa w kulturze. Dla wyjaśniania postaw przyjmowanych wobec osób z niepełnosprawnością zastosowanie może znaleźć przywoływana teoria naznaczania społecznego, która pozwala na głębsze rozpatrzenie i wniknięcie w istotę interesującego zjawiska.