Poszukiwanie rodzin adopcyjnych/zastępczych dla dzieci z niepełnosprawnością z wykorzystaniem mediów społecznościowych – głos profesjonalistów

Urszula Bartnikowska

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Tworzenie dla dzieci z niepełnosprawnością rodzin adopcyjnych/zastępczych jest trudniejsze niż w przypadku dzieci pełnosprawnych ze względu na mniejszą liczbę chętnych kandydatów na rodziców. Naprzeciw temu wychodzą media społecznościowe, w których pojawiają się informacje o potrzebujących dzieciach oraz zgłaszają się kandydaci na rodziców w odpowiedzi na konkretne ogłoszenie.

Cel badań: Celem badań było poznanie stanowiska osób profesjonalnie zajmujących się tworzeniem rodzin adopcyjnych i zastępczych wobec oddolnych działań społecznych wykorzystujących Internet w celu znalezienia rodziny dla dziecka z niepełnosprawnością.

Metoda badań: Zastosowano podejście jakościowe. Metodą badań była interpretacyjna analiza fenomenologiczna – IPA (ang. Interpretative Phenomenological Analysis). Dane zostały pozyskane z wykorzystaniem wywiadu.

Wyniki: Analiza wywiadów wyłoniła pięć głównych tematów: sytuacja społeczna dzieci z niepełnosprawnością w Polsce; wybrane standardowe elementy procedury tworzenia rodzin adopcyjnych i zastępczych; krytyczna ocena obecnej sytuacji; działania grup na portalach społecznościowych w zakresie szukania rodzin adopcyjnych/zastępczych dla dziecka z niepełnosprawnością; efekty działań takich grup, w tym dostrzegane szanse i zagrożenia.

Wnioski: Badane zauważają szanse, które stwarzają media społecznościowe, np. szybszy przepływ informacji dotyczących potrzebujących dzieci i kandydatów na rodziców, większa decyzyjność kandydatów, możliwość poznania konkretnego dziecka. Badane widzą też pewne zagrożenia: większe prawdopodobieństwo nieprawidłowego doboru rodziny do dziecka, możliwość „uprzedmiotowienia” dziecka i zagubienia idei „dobra dziecka”, brak dokładnych uregulowań prawnych.


Słowa kluczowe


dziecko z niepełnosprawnością, opieka zastępcza, adopcja, Internet, media społecznościowe

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Andrzejewski, M. (2012). Ewolucja pieczy zastępczej przez pryzmat nowych regulacji prawnych. Teologia i Moralność, 11, 105-125.

Bagan-Kurluta, K. (2009). Przysposobienie międzynarodowe dzieci. Temida 2.

Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2012). Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie adopcyjnej i zastępczej. Część I – zetknięcie się z niepełnosprawnością dziecka, analiza decyzji. Szkice Humanistyczne, t. XII, 2(28), 197-216.

Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2013). Rodziny adopcyjne i zastępcze dziecka z niepełnosprawnością. Impuls.

Fiedorczyk, P. (2016). Kilka uwag o genezie ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o ułatwieniu przysposobienia małoletnich. Studia Iuridica Lublinensia, XXV, 3, 301-312. http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.301

Hałas, E. (2007). Symbole i społeczeństwo. Szkice z socjologii interpretacyjnej. Wyd. UW.

Herman, E. (2008). Kinship by Design: A History of Adoption in the Modern United States. Bibliovault OAI Repository, the University of Chicago Press. 10.7208/chicago/9780226328072.001.0001.

Husserl, E. (1967), Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. PWN.

Jarmołowska, A. (2007). Adopcja dziecka. Psychologiczna analiza decyzji kobiet i mężczyzn. Wyd. Nauk. KUL.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy (1964). Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59.

Kościelska, M. (2011). Odpowiedzialni rodzice. Z doświadczeń psychologa. Impuls.

Ładyżyński, A. (2009). Społeczne i kulturowe uwarunkowania adopcji w Polsce. Impuls.

Łuczyński, A. (2007). Rodziny zastępcze – ich rola i zadania w systemie opieki całkowitej. W J. Kuźma (Red.), Opieka i wychowanie dzieci sierocych w Polsce (s. 67-97). Oficyna Wydawnicza AFM.

Martel, K. (1967). U podstaw fenomenologii Husserla. Książka i Wiedza.

Milovidov, E. H., Treitler, V. B. (2014). The Commodification and Online Marketing of Children in Transnational Adoption. W V. B. Treitler (Red.), Race in Transnational and Transracial Adoption (s. 84–111). Palgrave Macmillan.

Moss, C. (2013). There's A Virtual Undergound Market For Parents Pawning Off Adopted Children They Don't Want Anymore. Pobrane 9, Września, 2022 z: https://www.businessinsider.com/reuters-series-the-child-exchange-2013-9?IR=T.

Muszala, A. (Red.), Zazula, M. (Red.), Biesaga, T., Śmigiel, R., Zowczak-Drabarczyk, M., Stachowska, E., Kaleciak, S., Dąbek, K., Gajos, J., Bałtroszewicz, J., Wojtkiewicz, J., Wójcik, K., Kudach, M., Branicki, W., Menes-Idzikowska, E., Malak, R., Jalowska, A., Suchcicki, A., Mroczko, B., Grochowska, A., Matthews-Kozanecka, M., Uchman, J., Rutka, P., Krajnik, M., Latos-Bieleńska, A., Hołub, G. (2018). Problemy rodzin dzieci z zespołem Downa w Polsce – stan na przełomie 2017 i 2018 roku. Raport pod red. dr hab. Andrzeja Muszali prof. UPJPII i dr n. med. Moniki Zazuli. Wyd. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.

NIK o działaniach powiatów na rzecz tworzenia i wsparcia rodzin zastępczych (2017). Pobrane 9, Września, 2022 z: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-dzialaniach-powiatow-na-rzecz-tworzenia-i-nbsp-wsparcia-rodzin-zastepczych.html.

O’Halloran, K. (2009). The poliltics of adoption: International perspectives on law, policy and practice (2nd ed.). Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-9152-0

Ostapowicz, D., Sakowicz-Boboryko, A., Wyrzykowska-Koda, D. (2016). Niepełnosprawność a jakość życia rodziny. Pogranicze. Studia Społeczne, t. XXVIII, 101-115. https://doi.org/10.15290/ pss.2016.28.05

Pietkiewicz, I., Smith, J. (2012). Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii, Czasopismo Psychologiczne, 18, 361-369.

Pinderhughes, E., Matthews, J., Deoudes, G., Pertman, A. (2013). A changing world: Shaping best practices through understanding of the new realities of intercountry adoption. Pobrane 3, Września, 2022 z: http://adoptioninstitute.org/old/publications/2013_10_AChangingWorld_ExecSum.pdf.

Roby, J., White, H. (2010). Adoption Activities on the Internet: A Call for Regulation. Social Work, 55, 203-12. https://doi.org/10.1093/sw/55.3.203.

Samuels, J. (2018). Adoption in the Digital Age. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-70413-5_2.

Schütz, A. (1989). Fenomenologia i nauki społeczne. W Z. Krasnodębski (Red.), Fenomenologia i socjologia (s. 107-130). PWN.

Szczepaniak-Wiecha, I. (2006). System opieki nad dzieckiem opuszczonym w Polsce (1900–1939) – wybrane aspekty. Rozwój rodzinnych form opieki. W A. Małek, K. Slany, I. Szczepaniak-Wiecha (Red.), Z zagadnień pracy socjalnej w Polsce i w świecie (s. 109–119). Wyd. UJ.

Telka, L. (2000). Rodzinne domy dziecka – zarys monograficzny. Wyd. UŁ.

Twohey, M. (2013). There's A Virtual Undergound Market For Parents Pawning Off Adopted Children They Don't Want Anymore. Pobrane 3, Września, 2022 z: https://www.businessinsider.com/reuters-series-the-child-exchange-2013-9?IR=T.

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593.

Ustawa z dnia 13 lipca 1939 r. o ułatwieniu przysposobienia małoletnich. Dz.U. 1939 nr 63 poz. 416.

Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. Dz.U. 1990 nr 87 poz. 506.

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dz.U. 2011 nr 149 poz. 887.

Wahl, S., Mcbride, C., Schrodt, P. (2005). Becoming "Point and Click" Parents: A Case Study of Communication and Online Adoption. The Journal of Family Communication, 5, 279-294. 10.1207/s15327698jfc0504_3.

Wiley, M. O. (2017). Adoption research, practice, and societal trends: Ten years of progress. American Psychologist, 72(9), 985–995. https://doi.org/10.1037/amp0000218

Zmiany w pieczy zastępczej po kontroli NIK (2018). Pobrane 8, Września, 2022 z: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/zmiany-w-pieczy-zastepczej-po-kontroli-nik.html.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2022.41.4.229-246
Data publikacji: 2022-12-28 11:13:04
Data złożenia artykułu: 2022-09-17 09:19:14


Statystyki


Widoczność abstraktów - 666
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 372

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2022 Urszula Bartnikowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.