Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Zastosowanie skali NEP do badania świadomości ekologicznej młodzieży akademickiej
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Stosunek człowieka do przyrody oparty na antropocentrycznej filozofii i przekonaniu o wyjątkowości człowieka doprowadził do kryzysu ekologicznego. Nowy Paradygmat Ekologiczny (NPE) zakłada odejście od antropocentryzmu i uznanie ograniczeń dalszego rozwoju cywilizacyjnego opartego na niezrównoważonej eksploatacji środowiska naturalnego. Stopień poparcia społeczeństw dla NPE może być mierzony skalą NEP (New Ecological Paradigm Scale) składającą się z 12–15 tez, wobec których badani wyrażają stopień poparcia w skali Likerta.
Cel badań: Ocena świadomości ekologicznej młodzieży akademickiej za pomocą skali NEP.
Metoda badań: Ankieta on-line, obejmująca 15 pytań skali NEP i dane demograficzne; 15-elementową wersję skali NEP poddano adaptacji językowej. Kwestionariusz ankiety i gromadzenie danych zrealizowano w programie Qualtrics Surveys. Zebrane dane pochodzące od N = 260 osób poddano uporządkowaniu, rekodowaniu i analizie statystycznej, obejmującej statystyki podstawowe i częstości dla pytań NEP oraz analizę wariancji i test t-studenta dla indeksu NEP w grupach płci. Analizę przeprowadzono w programie SPSS Statistics 28.0.1.0. Poparcie dla NPE szacowano przy użyciu analizy częstości odpowiedzi „proekologicznych”, porównania średnich oraz indeksu NEP.
Wyniki: Poparcie dla NPE wyniosło 74,5; średnia dla pytań NEP wartościowanych od 1 (brak poparcia) do 5 (max. poparcie) wyniosła 4,13; indeks NPE (skala od 0 do 1) wyniósł 0,78. Test t-studenta wykazał zróżnicowanie płciowe indeksu NEP, który był wyższy dla kobiet niż mężczyzn (0,79 vs 0,72), przy p = 0,028.
Wnioski: Wartości indeksu NEP świadczą o wysokiej świadomości ekologicznej badanej grupy. Poparcie dla NPE jest wyższe wśród kobiet niż mężczyzn, co jest zgodne z ogólnoświatową tendencją obserwowaną w badaniach, większej proekologiczności kobiet w porównaniu z mężczyznami.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Albińska, E. (2005). Pedagogika ekologiczna. Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, 4, 129–134.
Albrecht, D., Bultena, G., Hoiberg, E., Nowak, P. (1982). The New Environmental Paradigm Scale. The Journal of Environmental Education, 13(3), 39–43. https://doi.org/10.1080/00958964.1982.9942647
Anderson, M. (2012). New Ecological Paradigm (NEP) Scale. Berkshire Encyclopedia of Sustainability, 6, 260–262.
Atav, E., Altunoğlu, B.D., Sönmez, S. (2015). The Determination of the Environmental Attitudes of Secondary Education Students. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 174, 1391–1396. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.765
Attfield, R. (2018). Environmental Ethics: A Very Short Introduction. Oxford University Press.
Bartczak, A. (2015). The Role of Social and Environmental Attitudes in Non-Market Valuation: An Application to the Białowieża Forest. Forest Policy and Economics, 50, 357–365.
Batorczak, A. (2013). Charakterystyka skutecznej EZR w szkole w świetle dokumentów ONZ i badań przeprowadzonych w Polsce i w Wielkiej Brytanii. Edukacja Biologiczna i Środowiskowa, 1, 51–57.
Benoit, L., Thomas, I., Martin, A. (2022). Review: Ecological Awareness, Anxiety, and Actions Among Youth and Their Parents – A Qualitative Study of Newspaper Narratives. Child and Adolescent Mental Health, 27(1), 47–58. https://doi.org/10.1111/camh.12514
Bernstein, J., Szuster, B.W. (2018). The New Environmental Paradigm Scale: Reassessing the Operationalization of Contemporary Environmentalism. The Journal of Environmental Education, 50(2). https://doi.org/10.1080/00958964.2018.1512946
Bord, R.J., O’Connor, R.E. (1997). The Gender Gap in Environmental Attitudes: The Case of Perceived Vulnerability to Risk. Social Science Quarterly, 78(4), 830–840.
Brough, A.R., Wilkie, J.E.B., Ma, J., Isaac, M.S., Gal, D. (2016). Is Eco-Friendly Unmanly? The Green-Feminine Stereotype and Its Effect on Sustainable Consumption. Journal of Consumer Research, 43(4), 567–582. https://doi.org/10.1093/jcr/
ucw044
Carson, R. (2002). Silent Spring. Houghton Mifflin Company.
Catton, W.R., Dunlap, R.E. (1978). Environmental Sociology: A New Paradigm. American Sociological Review, 13(1), 41–49.
Chatterjee, D.P. (2008). Oriental Disadvantage Versus Occidental Exuberance: Appraising Environmental Concern in India – A Case Study in a Local Context. International Sociology, 23(1), 5–33.
Chmura-Rutkowska, I., Kozłowska, A. (2022). Młode wartości. Jakiego świata chce pokolenie Z reprezentujące obszar ICT i STEM? Pobrane 28, czerwiec, 2022 z http://
womenintech.perspektywy.org/raporty
Cichy, D. (Red.). (1997). Edukacja środowiskowa. Agenda 21. Realizacja zadań edukacyjnych. Instytut Badań Edukacyjnych.
Cichy, D. (Red.). (2007). Edukacja środowiskowa w szkole i społeczności lokalnej. Praca zbiorowa. Instytut Badań Edukacyjnych.
Cichy, D. (Red.). (2013). Bezpieczeństwo ekologiczne w świadomości młodzieży: Praca zbiorowa. Alma-Press.
Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (2011). Research Methods in Education (7th ed). Routledge.
Conceição, P. (Red.). (2022). The 2021/2022 Human Development Report. Uncertain Times, Unsettled Lives. Shaping Our Future in a Transforming World. United Nations Development Programme.
Corraliza, J., Collado, S., Bethelmy, L. (2013). Spanish Version of the New Ecological Paradigm Scale for Children. The Spanish Journal of Psychology, 16(27). https://doi.org/10.1017/sjp.2013.46
Costache, A., Sencovici, M. (2019). Age, Gender and Endorsement of the New Ecological Paradigm. 19th International Multidisciplinary Scientific GeoConference, 19(5.1), 11–22. https://doi.org/10.5593/sgem2019/5.1
Delivering the European Green Deal. European Commission – European Commission. Pobrane 3, czerwca, 2022 z: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal/delivering-european-green-deal_en
Derdziuk, A. (2018). W kręgu zagadnień bioetycznych i ekologicznych. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Dietz, T., Kalof, L., Stern, P.C. (2002). Gender, Values, and Environmentalism. Social Science Quarterly, 83(1), 353–364. https://doi.org/10.1111/1540-6237.00088
Dołęga, J.M. (2002). Podstawy kultury ekologicznej. Komitet Inżynierii Środowiska PAN.
Dołęga, J.M., Czartoszewski, J.W. (1999). Ochrona środowiska w filozofii i teologii. Wyd. Akademii Teologii Katolickiej.
Dunlap, R.E., Van Liere, K.D. (1978). The “New Environmental Paradigm”. The Journal of Environmental Education, 9(4), 10–19. http://dx.doi.org/10.1080/00958964.1978.10801875
Dunlap, R.E., Liere, K.D., Mertig, A.G., Jones, R.E. (2000). Measuring Endorsement of the New Ecological Paradigm: A Revised NEP Scale. Journal of Social Issues, 56(3), 425–442. https://doi.org/10.1111/0022-4537.00176
Dyr, W., Prusik, M. (2020). Measurement of Proecological Attitudes within New Ecological Paradigm in Polish Current Settings. Social Psychological Bulletin, 15(3), 1–26. https://doi.org/10.32872/spb.3697
Erdogan, N. (2013). Exploring the New Ecological Paradigm Scale on Environmental Worldviews of Turkish University Students. Global Journal on Advances in Pure and Applied Sciences, 01, 77–83. Pobrane 8, maj, 2023 z: http://www.world-education-center.org/index.php/paas
Erdogan, N. (2009). Testing The New Ecological Paradigm Scale: Turkish case. African Journal of Agricultural Research, 4, 1023–1031.
Funk, P., Gathmann, C. (2015). Gender Gaps in Policy Making: Evidence from Direct Democracy in Switzerland. Economic Policy, 30(81), 141–181. https://doi.org/10.1093/epolic/eiu003
Gareiou, Z., Zervas, E. (2021). Application of the New Environmental Paradigm (NEP) Scale in Greece. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 899.
Głowacki, A. (2018). Polacy wobec zmian klimatu, CBOS, nr 158.
Gola, B. (2018a). Etyka środowiskowa w edukacji ekologicznej. Impuls.
Gola, B. (2018b). Etyka środowiskowa w edukacji ekologicznej: Analiza treści wybranych podręczników do przyrody, biologii i edukacji wczesnoszkolnej. Opinie Edukacyjne Polskiej Akademii Umiejętności, 16, 23–58.
Gola, B. (2022). Wychowanie do wartości ekologicznych. Którędy do budowania więzi dzieci z przyrodą? Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 17, 95–107. https://doi.org/10.35765/eetp.2022.1767.07
Huttunen, J., Albrecht, E. (2021). The Framing of Environmental Citizenship and Youth Participation in the Fridays for Future Movement in Finland. Fennia, 199(1), 46–60. https://doi.org/10.11143/fennia.102480
Kalinowska, A., Batorczak, A. (2015). Universities for Sustainability – New Challenges from the Perspective of the University of Warsaw. Environmental and Socio-Economic Studies, 3(1), 26–34. https://doi.org/10.1515/environ-2015-0054
Kopciewicz, L. (2021). Dyskursy katastrofy klimatycznej. Ars Educandi, 18(18), 67–82. https://doi.org/10.26881/ae.2021.18.04
Kopnina, H. (2011). Qualitative Revision of the New Ecological Paradigm (NEP) Scale for Children. International Journal of Environmental Research, 5(4), 1025–1034.
Kozłowska, A. (2020). Esej o edukacji ekologicznej. Inspiracje Daltońskie. Teoria i praktyka, 10–11, 4–21.
Kozłowska, A. (2021a). Climate Change Education in Polish and British National Curriculum Frameworks. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 40(3), 103–118. https://doi.org/10.17951/lrp.2021.40.3.103-118
Kozłowska, A. (2021b). Edukacja ekologiczna w polskiej podstawie programowej. Rocznik Pedagogiczny, 44(1), 123–150. https://doi.org/10.2478/rp-2021-0009
Lalonde, R., Jackson, E.L. (2002). The New Environmental Paradigm Scale: Has It Outlived Its Usefulness? The Journal of Environmental Education, 33(4), 28–36. https://doi.org/10.1080/00958960209599151
Louv, R. (2020). Ostatnie dziecko lasu: Jak ocalić nasze dzieci przed zespołem deficytu natury. Mamania, Grupa Wydawnicza Relacja.
Manoli, C., Johnson, B., Dunlap, R. (2007). Assessing Children’s Environmental Worldviews: Modifying and Validating the New Ecological Paradigm Scale for Us with Children. Journal of Environmental Education, 38(4), 3–13. http://dx.doi.org/10.3200/JOEE.38.4.3-13
Michalak, R., Parczewska, T. (2019). (Nie)obecność outdoor education w kształceniu szkolnym. Wyd. UMCS.
Muszyński, H. (2018). Metodologiczne vademecum badacza pedagoga. Wyd. Naukowe UAM.
Nanni, A., Allan, L. (2020). PBL and the New Ecological Paradigm: Fostering Environmental Awareness Through Project-Based Learning. Journal of Asia TEFL, 17,
–1092.
Ntanos, S., Kyriakopoulos, G., Skordoulis, M., Chalikias, M., Arabatzis, G. (2019). An Application of the New Environmental Paradigm (NEP) Scale in a Greek Context. Energies, 12(2), 239. https://doi.org/10.3390/en12020239
Obermiller, C., Isaac, M.S. (2018). Are Green Men from Venus? Journal of Management for Global Sustainability, 6(1), 45–66.
Olsson, D., Gericke, N. (2017). The Effect of Gender on Students’ Sustainability Consciousness: A Nationwide Swedish Study. The Journal of Environmental Education, 48(5), 357–370. https://doi.org/10.1080/00958964.2017.1310083
Papuziński, A., Hull, Z. (2001). Wokół eko-filozofii: Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Henrykowi Skolimowskiemu dla uczczenia siedemdziesięciolecia urodzin: praca zbiorowa. Wyd. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Parczewska, T. (2009). Edukacja ekologiczna w przedszkolu. Wyd. UMCS.
Passmore, J.A. (1974). Man’s Responsibility for Nature: Ecological Problems and Western Tradition. Scribner.
Piątek, Z. (2008). Ekofilozofia. Wyd. UJ.
Pienaar, E., Lew, D., Wallmo, K. (2015). The Importance of Survey Content: Testing for the Context Dependency of the New Ecological Paradigm Scale. Social Science Research, 51, 338–349. https://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2014.09.005
Pires, P., Hora, G., Filgueiras, A., Lopes, D., Ribas, R. (2016). Psychometric Properties for the Brazilian Version of the New Ecological Paradigm – Revised. Trends in
Psychology, 24(4), 1407–1419. https://doi.org/10.9788/TP2016.4-12
Polityka ekologiczna państwa 2030 – Strategia rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej. Biuletyn Informacji Publicznej Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Pobrane 19, stycznia, 2022 z: https://bip.mos.gov.pl/strategie-plany-programy/polityka-ekologiczna-panstwa/polityka-ekologiczna-panstwa-2030-strategia-rozwoju-w-obszarze-srodowiska-i-gospodarki-wodnej/
Reis Neto, J.F., Souza, C.C., Bitencourt, T.D.A., Cupertino, C.M., Melo Neto, P.L., Soares, D.G., Rodrigues, I. (2021). Validating the Scale of the New Ecological Paradigm (NEP) in Brazilian University Students. Research, Society and Development, 10(4). https://doi.org/10.33448/rsd-v10i4.13947
Reyna, C., Emiliano, B., Debora, M., Anabel, B. (2018). Validating the Structure of the New Ecological Paradigm Scale among Argentine Citizens through Different Approaches. Pensamiento Psicológico, 16(1), 107–118. https://doi:10.11144/Javerianacali. PPSI16-1.vsne
Rubacha, K. (2016). Metodologia badań nad edukacją. Editions Spotkania.
Rybska, E., Marjampolska, M. (2013). Wskaźniki lingwistyczne zrównoważonego rozwoju w Podstawie programowej. Edukacja Biologiczna i Środowiskowa, 3, 40–50.
Schweitzer, A. (1974). Życie. PAX.
Skolimowski, H. (1993). Filozofia żyjąca. Eko-filozofia jako drzewo życia. Pusty Obłok.
Szostek, M. (2012). Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego. W A. Jasińska-Kania (Red.), Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie (s. 243–261). Scholar.
Taskin, O. (2009). The Environmental Attitudes of Turkish Senior High School Students in the Context of Postmaterialism and the New Environmental Paradigm. International Journal of Science Education, 31(4), 481–502. https://doi.org/10.1080/09500690701691689
Terlecka, M.K. (Red.). (2014). Edukacja ekologiczna. Wybrane problemy. Armagraf.
Thoreau, H.D. (2021). Walden: Czyli życie w lesie. Rebis.
Tuszyńska, L. (2010). Edukacja środowiskowa w społeczeństwie wiedzy. Wydział Biologii UW.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Uniwersytet Poznański. Pobrane 18, stycznia, 2023 z: http://100lat.amu.edu.pl/uam/
Wolf, M.J., Emerson J.W., Esty, D.C., de Sherbinin A., Wendling, Z.A. i in. (2022). 2022
Environmental Performance Index. Yale Center for Environmental Law and Policy.
Zelezny, L.C., Chua, P.-P., Aldrich, C. (2000). New Ways of Thinking about Environmentalism: Elaborating on Gender Differences in Environmentalism. Journal of Social Issues, 56(3), 443–457. https://doi.org/10.1111/0022-4537.00177
Zeqir, V., Mustafa, B., Krasniqi, Z. (2019). Pro-Ecological Views of Kosovar Teachers Measured by Endorsement of the New Ecological Paradigm Statements. Journal of Teacher Education for Sustainability, 21(1), 88–102. https://doi.org/10.2478/jtes-2019-0007
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.2.93-116
Data publikacji: 2023-08-28 15:04:46
Data złożenia artykułu: 2023-01-31 16:19:14
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Kozlowska, Adrianna Brzezinska, Adrianna Brzezinska, Paulina Dabrowska, Paulina Dabrowska, Joanna Kuczora, Joanna Kuczora, Aleksandra Jarecka, Aleksandra Jarecka, Joanna Kwasna, Joanna Kwasna, Ewelina Łobodziec, Ewelina Łobodziec, Magdalena Kaczmarek, Magdalena Kaczmarek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.