Wybrane zagrożenia współczesności w dyskursie pedagogów społecznych

Streszczenie w języku polskim

Wprowadzenie: Artykuł stanowi opis syntetyzujący i egzemplifikujący wybrane zagrożenia społeczne w odniesieniu do teoretycznego, metodologicznego oraz metodycznego zaawansowania badań z zakresu pedagogiki społecznej. Ważnym elementem konstytuującym treści artykułu są też założenia teorii kapitału społecznego w ujęciu Colemana, logoterapii Frankla i salutogenezy Antonovsky’ego.

Cel badań: Generalnie uwaga autorów koncentruje się na diagnozie związków pomiędzy specyficznymi i tradycyjnie obecnymi w dociekaniach pedagogów społecznych wymiarami zagrożeń społecznych, takich jak ubóstwo, przestępczość, niepełnosprawność, a poglądami pedagogów społecznych na ich etiologię, znaczenie dla rzeczywistości społecznej, i co za tym idzie – uwarunkowania egzystencji psychospołecznej współczesnego człowieka, czy wreszcie możliwości przezwyciężania tych zagrożeń.

Stan wiedzy: W tradycyjnie rozumianym paradygmacie sprawczym pedagogiki społecznej akcentuje się przede wszystkim rozwiązania ukierunkowane na wykorzystywanie zasobów naturalnie konstytuujących środowiska uczestnictwa społecznego człowieka. W tekście zwrócono jednak uwagę na możliwość dopełnienia tego paradygmatu w szczególności o wybrane wskazania koncepcji kapitału społecznego, który uobecnia się w takich wymiarach życia społecznego, jak zaufanie, przekaz informacyjny, sposoby egzekwowania norm i efektywnych sankcji, relacje z władzą oraz obecność upowszechnionych autorytetów, a wreszcie forma wywiązywania się jednostki ze zobowiązań wobec grupy. Wskazano także na możliwość wykorzystania logoterapii i salutogenezy w aspekcie przeciwdziałania pustce egzystencjalnej i często obserwowanemu zagubieniu poczucia sensu życia.

Podsumowanie: Takie podejście pozwala na pogłębiony, wielowymiarowy wgląd w problematykę zagrożeń społecznych. Skutkiem tego dostarcza wiedzy na temat charakterystycznych zależności pomiędzy zmiennymi, które warunkują występowanie, różnicowanie się i rozwój zagrożeń społecznych. Daje to w szczególności szansę na zwiększenie efektywności oddziaływań realizowanych w obszarze codziennej praktyki zawodowej pedagogów społecznych.