Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Strategia Retrieval practice w nauczaniu języków obcych seniorów
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Na początku XXI w. seniorzy stali się kolejną grupą o specyficznych potrzebach edukacyjnych nie tylko z uwagi na uwarunkowania społeczne i neuropsychologiczne, ale też z powodu rosnącej liczebności osób w wieku 60+. Jedną z subdyscyplin reagujących na te okoliczności jest geragogika języków obcych.
Cel badań: Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na strategię retrieval practice (RP) jako metodę odpowiednią w kształceniu językowym seniorów i utrzymywaniu ich zdolności poznawczych, jak również zaproponowanie ćwiczeń wdrażających strategię RP do edukacji językowej.
Metoda badań: Opracowanie ma charakter teoretyczno-koncepcyjny. Dokonano przeglądu literatury z zakresu neurologicznej i psychologicznej charakterystyki starszych dorosłych oraz – w odniesieniu do strategii RP – w obszarze nauczania dzieci i młodzieży. Dwuetapowe ba dania własne koncentrowały się na perspektywie wykładowców, którą zweryfikowano poprzez ankiety online oraz wywiad grupowy.
Wyniki: Strategia RP – z uwagi na udowodnione wsparcie neurokognitywne osób w wieku 60+ – jest wartościową metodą pracy ze starszymi dorosłymi, a także potrzebą dydaktyczną zgłaszaną przez tę grupę uczących się oraz ich lektorów. Wyniki pozwoliły na przedstawienie aspektu aplikacyjnego – sposobów włączenia RP do nauczania języka obcego w okresie późnej dorosłości. Zaproponowano kilka modeli ćwiczeń opartych na RP jako narzędzi ułatwiających edukację językową seniorów. Są to nowatorskie propozycje, ponieważ przez wiele lat strategia RP pozostawała poza zainteresowaniami badaczy i praktyków geragogiki języków obcych.
Wnioski: Strategia RP jest techniką wartą uwagi ze względu na cele towarzyszące nauce języka w wieku dojrzałym, takie jak rozwój poznawczy, wspomaganie procesów pamięciowych oraz utrzymywanie kontaktów społecznych. Zastosowanie strategii RP w ćwiczeniach językowych pozwala na urozmaicenie procesu edukacji językowej w sposób adekwatny do potencjału uczących się. Wszystkie te czynniki są kluczowe w kontekście dobrostanu seniorów. Korzyści z nauki języka obcego mogą mieć dla starszych dorosłych wymiar holistyczny, jeśli tylko nauka ta będzie prowadzona odpowiednimi metodami.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Agarwal, P.K., Karpicke, J.D., Kang, S.H.K., Roediger, H.L., McDermott, K.B. (2008). Examining the testing effect with open- and closed-book tests. Applied Cognitive Psychology, 22(7), 861–876. https://doi.org/10.1002/acp.1391
Agarwal, P.K. (2019). Retrieval practice & Bloom’s taxonomy: Do students need fact knowledge before higher order learning? Journal of Educational Psychology, 111(2), 189–209. https://doi.org/10.1037/edu0000282
Bennett, K. (2002). Interviews and focus groups. In P. Shurmer-Smith (Ed.), Doing Cultural Geography (pp. 151–162). Sage.
Betlej, A., Leśniak-Moczuk, K. (2017). Technology and aging population network society: Towards virtually-based communities? Roczniki Nauk Społecznych, 9(45), 61–72. https://doi.org/10.18290/rns.2017.45.2-4
Błędowski, P., Szatur-Jaworska, B., Szweda-Lewandowska, Z., Kubicki, P. (2012). Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce. Retrieved 7, December, 2022 from: http://senior.gov.pl/source/raport_osoby%20starsze.pdf
Butler, A.C. (2010). Repeated testing produces superior transfer of learning relative to repeated studying. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 36(5), 1118–1133. https://doi.org/10.1037/a0019902
Carpenter, S.K. (2012). Testing enhances the transfer of learning. Current Directions in Psychological Science, 21(5), 279–283. https://doi.org/10.1177/0963721412452728 Eurostat. (2020). Ageing Europe – looking at the lives of older people in the EU 2020. Retrieved 5, December, 2022 from: https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3217494/11478057/KS-02-20-655-EN-N.pdf/9b09606c-d4e8-4c33-63d2-3b20d5c19c91?t=1604055531000
Greenwood, P.M., Parasuraman, R. (2010). Neuronal and cognitive plasticity: A neurocognitive framework for ameliorating cognitive aging. Frontiers in Aging Neuroscience, 2, 1–14. http://dx.doi.org/10.3389/fnagi.2010.00150
Formosa, M. (2023). Five decades of older adult learning: achievements and challenges. International Journal of Education and Ageing, 5(3), 91–104.
Frankenstein, A.N., Udeogu, O.J., McCurdy, M.P. et al. (2022). Exploring the relationship between retrieval practice, self-efficacy, and memory. Memory & Cognition, 50, 1299–1318. https://doi.org/10.3758/s13421-022-01324-z
Gov.pl. (2019). Mamy już 500 domów i klubów Senior+. Retrieved 20, February, 2023 from: https://www.gov.pl/web/rodzina/mamy-juz-500-domow-i-klubow-senior
Grotek, M., Kiliańska-Przybyło, G. (2012). Rola czynników afektywnych w procesie nauki języka obcego przez osoby w wieku senioralnym. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja: Kwartalnik myśli społeczno-pedagogicznej, 3(59), 111–124.
Grotek, M., Kiliańska-Przybyło, G. (2014). Społeczne aspekty uczenia się języków obcych w późnej dorosłości – doświadczenia uczestników lektoratów w UTW. In M. Krystoň, M. Šerák, M. Szyszka, Ł. Tomczyk (Eds.), Nowe tendencje w edukacji osób starszych (pp. 197–213). Wyd. Wyższej Szkoły Humanistycznej w Sosnowcu.
GUS. (2022). Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2021 r. Stan w dniu 31 grudnia. Retrieved 16, November, 2022 from: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-orazruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2021-r-stan-w-dniu-31-grudnia,6,31.html
Jaroszewska, A. (2011), Współczesne determinanty badań glottodydaktycznych. O perspektywach rozwoju „glottogeragogiki”. Neofilolog, 37, 87–100. https://doi.org/10.14746/n.2011.37.7
Jaroszewska, A. (2013). Nauczanie języków obcych seniorów w Polsce. Impuls.
Jones, K. (2020). Retrieval Practice: research, resources for every classroom. John Catt Educational.
Karpicke, J.D., Blunt, J.R. (2011). Retrieval practice produces more learning than elaborative studying with concept mapping. Science, 331(6018), 772–775. https://doi.org/10.1126/science.1199327
Karpicke, J.D., Roediger, H.L. (2008). The critical importance of retrieval for learning. Science, 319(5865), 966–968. https://doi.org/10.1126/science.1152408
Kic-Drgas, J. (2013). Fremdsprachenlernen im Seniorenalter. Entwicklung und Evauation von Lehr- und Lernmaterialien für Senioren. Quaestio/NeisseVerlag.
Kilian, M. (2015). Metodyka edukacji osób w starszym wieku. Podstawowe wskazówki i zasady. Forum Pedagogiczne, 1, 171–175. https://doi.org/10.21697/fp.2015.1.13
Kivipelto, M., Ngandu, T., Laatikainen, T., Winblad, B., Soininen, H., Tuomilehto, J. (2006). Risk score for the prediction of dementia risk in 20 years among middle aged people: A longitudinal, population-based study. The Lancet Neurology, 5(9), 735–741. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(06)70537-3
Klimczak-Pawlak, A., Kossakowska-Pisarek, S. (2018). Language learning over 50 at the open university in Poland: An exploratory study of needs and emotions. Educational Gerontology, 44(4), 255–264. https://doi.org/10.1080/03601277.2018.1454389
Luy, M., Zannella, M., Wegner-Siegmundt, Ch. et al. (2019). The impact of increasing education levels on rising life expectancy: A decomposition analysis for Italy, Denmark, and the USA. Genus, 75(11). https://doi.org/10.1186/s41118-019-0055-0
Mawas, N.E., Muntean, C. (2018). Supporting lifelong learning through development of 21st-century skills. EDULEARN18 Proceedings, 1, 7343–7350. https://doi.org/10.21125/edulearn.2018.1723
McDermott, K.B., Agarwal, P.K., D’Antonio, L., Roediger, H.L. III, McDaniel, M.A.
(2014). Both multiple-choice and short-answer quizzes enhance later exam performance in middle and high school classes. Journal of Experimental Psychology: Applied, 20(1), 3–21. https://doi.org/10.1037/xap0000004
Nakata, T. (2017). Does repeated practice make perfect? The effects of within-session repeated retrieval on second language vocabulary learning. Studies in Second Language Acquisition, 39, 653–679.
Peters, E. (2014). The effects of repetition and time of post-test administration on EFL learners’ form recall of single words and collocations. Language Teaching Research, 18, 75–94.
Piechota, D. (2020). Rehabilitacja starości. Glottogeragogika jako wyzwanie wobec ageizmu. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio N, 5, 442–452. http://dx.doi.org/10.17951/en.2020.5.441-452
Roediger, H.L., Karpicke, J.D. (2006). The power of testing memory: Basic research and implications for educational practice. Perspective on Psychological Science, 1(3), 181–210. https://doi.org/10.1111/j.1745-6916.2006.00012.x
Rogalski, Y., Altmann, L.J.P., Rosenbek, J.C. (2014). Retrieval practice and testing improve memory in older adults. Aphasiology, 28(4), 381–400. https://doi.org/10.1080/02687038.2013.870965
Rosenshine, B. (2010). Principles of Instruction. Educational Practices Series-21. UNESCO International Bureau of Education.
Salthouse, T.A. (2006). Mental exercise and mental aging: Evaluating the validity of the “use it or lose it” hypothesis. Perspectives on Psychological Science, 1(1), 68–87. https://doi.org/10.1111/j.1745-6916.2006.00005.x
Słowik-Krogulec, A. (2019). Developing efficient foreign language classroom environment for older adult learners. Journal of Education Culture and Society, 10, 189–200. https://doi.org/10.15503/jecs20192.189.200
Słowik-Krogulec, A. (2020). What motivates older adult learners in Poland to study foreign languages in later life? Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft, 9, 153–171. https://doi.org/10.23817/bzspr.9-8
Terai, M., Yamashita, J., Pasich, K. (2021). Effects of learning direction in retrieval practice on EFL vocabulary learning – erratum. Studies in Second Language Acquisition, 43, 1116–1137. https://doi.org/10.1017/S0272263121000346
Ware, C., Damnee, S., Djabelkhir, L., Cristancho, V., Wu, Y.-H., Benovici, J., Pino, M., Rigaud, A.-S. (2017). Maintaining cognitive functioning in healthy seniors with a technology-based foreign language program: A pilot feasibility study. Frontiers in Aging Neuroscience, 9, Article 42. https://doi.org/10.3389/fnagi.2017.00042
Zhang, K., Chengxia, K., Yuohong, L., Hongwei, S. et al. (2022). The promotion of active aging through older adult education in the context of population aging. Frontiers in Public Health, 10. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.998710
www1: https://www.tes.com/teaching-resource/retrieval-practice-placemat-12270272
www2: https://www.zus.info.pl/wiek-emerytalny/
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.1.143-159
Data publikacji: 2024-05-10 09:15:48
Data złożenia artykułu: 2023-04-17 11:24:54
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2024 Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn, Sylwia Niewczas
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.