Dylematy pracy wychowawczej w jednostkach penitencjarnych

Streszczenie w języku polskim

Zawód wychowawcy w więzieniu bez wątpienia wymaga określonych zdolności, umiejętności i konkretnej wiedzy, bowiem od początku swojej pracy wychowawca „skazany” jest na kontakt z drugim człowiekiem, tym z patologicznymi wzorcami funkcjonowania. Uwrażliwienie na osobę ludzką, chęć zrozumienia jej problemów, pomoc w określaniu nowej drogi życiowej, która nie będzie pogłębiała patologii, muszą być zatem szczególne. Czy jest to wyzwanie, czy może codzienne zmaganie się z czymś, co jedni określają resocjalizacją, a inni podają w wątpliwość jej istnienie. W codziennej więziennej rzeczywistości mówi się o tak zwanej misji, powołaniu pedagoga, pedagogice resocjalizacyjnej z dużą dawką ironii, sarkazmu. Czy słusznie? Specyfika pracy pedagoga w więzieniu polega na tym, że w odróżnieniu od innych zawodów zorientowanych na drugiego człowieka wychowawca to pedagog i funkcjonariusz jednocześnie. W praktyce oznacza to, że talent i takt pedagogiczny ubrany jest w mundur codziennych powinności określonych przepisami kodeksowymi, normami, jakie panują w totalnej instytucji, a sprawy do rozwiązania pełne są emocji, niezadowolenia, pretensji, złości i frustracji skazanych. Komunikacja interpersonalna w instytucji totalnej, wzbudzenie motywacji u skazanego w celu kształtowania postaw prospołecznie pożądanych wydają się elementami, nad którym bezustannie należy pracować, by mieć wiarę, mówić i widzieć efektywność pracy resocjalizacyjnej. Celem artykułu jest refleksja nad teoretycznym rozumieniem komunikacji, motywacji, efektywności pracy a barierami w ich skutecznym realizowaniu w codzienności więziennej.