Kim jestem? Tożsamość jako zadanie w czasach gwałtownej zmiany społecznej

Mirosław Józef Szymański

Streszczenie w języku polskim


Pytanie „kim jestem?” należy do najczęściej formułowanych pytań o charakterze egzystencjalnym. Nasuwa się coraz bardziej natarczywie w okresie gwałtownej zmiany społecznej. W ostatnich dziesięcioleciach zmiany w różnych dziedzinach życia przybrały wręcz charakter rewolucyjny. Do szczególnie widocznych należy globalizacja. Gwałtowna zmiana społeczna zmusza człowieka do ciągłego kształtowania własnego „ja”. Nie jest to zadanie łatwe, toteż wiele osób odczuwa dylematy tożsamościowe. Pogłębiają je różne, często niespójne, a nawet przeciwstawne standardy i oczekiwania instytucji i grup społecznych, w których funkcjonowaniu uczestniczą. Charakterystyczne dla nowoczesności i czasów ponowoczesnych wyzwolenie indywidualizmu zwiększa poczucie podmiotowości jednostek, a jednocześnie naraża je na stany niepewności i kryzysów. Anthony Giddens sądzi, że są one wyrażane przez takie opozycyjne wymiary współczesnej rzeczywistości, jak: unifikacja vs fragmentaryzacja, bezsilność vs kontrola, autorytet vs niepewność, doświadczenie osobiste vs doświadczenie urynkowione. Dlatego konstruowanie tożsamości staje się ważnym zadaniem jednostki i wymaga pedagogicznego wspomagania.


Słowa kluczowe


tożsamość, dylematy tożsamościowe, konstruowanie tożsamości, globalizacja, indywidualizm

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Baradziej J. (2008). Zakorzenienie i alternacja: tożsamość jednostki w społeczeństwie tradycyjnym i w społeczeństwie nowoczesnym. W: P. Oleś, A. Batory (red.). Tożsamość i jej przemiany a kultura. Lublin.

Bauman Z. (2001). Tożsamość – jaka była, jest i po co?. W: A. Jawłowska (red.). Wokół problemów tożsamości. Warszawa.

Bauman Z. (2007). Tożsamość ze sklepu, tożsamość ze spiżarni. W: A. Gromkowska-Melosik (red.). Kultura popularna i (re)konstrukcje tożsamości. Poznań–Leszno.

Bauman Z. (2011). 44 listy ze świata płynnej nowoczesności. Kraków.

Bokszański Z. (2005). Tożsamości zbiorowe. Warszawa.

Bokszański Z. (2007). Indywidualizm a zmiana społeczna. Polacy wobec nowoczesności – raport z badań. Warszawa.

Castells M. (2010). The Information Age: Economy, Society and Culture. Chichester.

Cybal-Michalska A. (2006). Tożsamość młodzieży w perspektywie globalnego świata. Poznań.

Dijk van J. (2006). Network Society: Social Aspects of New Media. London.

Doktorowicz K. (2015). Tożsamość w epoce Internetu i globalnych sieci. W: K. Doktorowicz (red.). Tożsamość w wieku informacji. Katowice.

Erikson E. H . (1956). The Problem of Ego Identity. “Journal of American Psychoanalytic Association” 1, s. 58–121, DOI : https://doi.org/10.1177/000306515600400104.

Erikson E. H . (1968). Identity, Youth and Crisis. New York.

Giddens A. (2010). Nowoczesność i tożsamość. »Ja« i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa.

Hejwosz-Gromkowska D. (2014). Kultura natychmiastowości a (re)konstruowanie tożsamości – wprowadzenie. W: D. Hejwosz-Gromkowska (red.). Rekonstrukcje tożsamości w kulturze natychmiastowości. Poznań.

Hopfinger M. (2013). Otwarcie na świat i problem tożsamości. W: A. Werner, T. Żukowski (red.). Gry o tożsamość w czasach wielkiej zmiany. Warszawa.

Kohlberg L., Mayer R. (1993). Rozwój jako cel wychowania. W: Z. Kwieciński, R. Witkowski (red.). Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Warszawa.

Krzychała S. (2007). Ryzyko własnego życia. Indywidualizacja w późnej nowoczesności. Wrocław.

Maslow A. (1990). Motywacja i osobowość. Warszawa.

Melosik Z. (1996). Tożsamość, ciało, władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Poznań–Toruń.

Nowak-Dziemianowicz M. (2016). Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspólnota w procesie poszukiwania tożsamości. Wrocław.

Ricoeur P. (1992). Filozofia osoby. Kraków.

Rosa H. (2013). Social Acceleration. A New Theory of Modernity. New York.

Rudnicki S. (2013). Ciało i tożsamość w internecie. Teoria–dyskurs–codzienność. Warszawa.

Skarga B. (2007). Człowiek to nie jest piękne zwierzę. Kraków.

Sztompka P. (2005). Socjologia zmian społecznych. Kraków.

Witkowski L. (2009). Ku integralności edukacji i humanistyki II. Postulaty–postacie–pojęcia–próby. Toruń.

Znaniecki F. (1973). Socjologia wychowania. T. 2: Urabianie osoby wychowanka. Warszawa.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2016.35.1.11
Data publikacji: 2017-02-21 11:17:29
Data złożenia artykułu: 2016-07-14 18:43:57


Statystyki


Widoczność abstraktów - 3912
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1470

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2017 Mirosław Józef Szymański

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.