Proces resocjalizacji osób pozbawionych wolności w aspekcie nieharmonijnego rozwoju tożsamości

Barbara Toroń-Fórmanek

Streszczenie w języku polskim


Działania resocjalizacyjne mają na celu doprowadzenie człowieka do stanu adekwatnego przystosowania się do norm życia społecznego, rozwinięcia cech umożliwiających uspołecznienie i współuczestniczenie w kulturze, a co za tym idzie – wykształcenia własnej tożsamości. Teoria niestety nie pokrywa się z praktyką, czego dowodzą badania autorki. Artykuł prezentuje założenia resocjalizacji penitencjarnej w odniesieniu do pojęcia „tożsamości człowieka”. Proces jej kształtowania autorka wiąże ze stylem życia według koncepcji Glenna Waltersa, a następnie, opierając się na własnych badaniach, wykazuje, że resocjalizacja w polskim systemie więziennictwa nie wpływa dobrze na proces ponownego kształtowania tożsamości skazanego. Przyczynę tego stanu rzeczy upatruje w zjawisku prizonizacji, deprywacji potrzeb osobniczych i wrośnięciu w podkulturę dewiacyjną. Autorka dostrzega, że na kształtowanie się tożsamości przestępczej ma wpływ szkoła, grupa rówieśnicza i grupa kryminogenna. Jednocześnie szansę zmiany stanu rzeczy upatruje w metodach twórczej resocjalizacji, które wpływają na harmonijny rozwój tożsamości jednostki.


Słowa kluczowe


resocjalizacja penitencjarna; tożsamość człowieka; styl życia; prizonizacja; deprywacja potrzeb; podkultura dewiacyjna; twórcza resocjalizacja

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bauman Z., 2000, Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, przeł. E. Klekot. Warszawa, PIW.

Brzezińska A. I., Czub T., Hejmanowski S., Rękosiewicz M., Kaczan R., Piotrowski K., 2012, Uwarunkowania procesu kształtowania się tożsamości w okresie przejścia z adolescencji do dorosłości. „Kultura i Edukacja”, nr 3 (89), opublikowane: http://www.psychologia.amu.edu.pl/wp/wp-uploads/2012-KULTURA-I-EDUKACJAa-Uwarunkowania-kszta%C5%82towania-si%C4%99-to%C5%BCsamo%C5%9Bci.pdf [dostęp: 28.12.2015].

Ciosek M., 2003, Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.

Goffman E., 1975, Charakterystyka instytucji totalnych. W: W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki (red.), Elementy teorii socjologicznych: materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej. Warszawa, PWN.

Hołyst B., 1984, Bariery resocjalizacji penalnej. W: B. Hołyst (red.), Problemy współczesnej penitencjarystyki w Polsce, t. I. Warszawa, Wydawnictwo Prawnicze.

Hołyst B., 2007, Socjologia kryminalistyczna, t. I. Warszawa, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.

Kalinowski M., 2005, Etos pracy w resocjalizacji skazanych. W: J. Świtka, M. Kuć, I. Niewiadomska (red.), Osobowość przestępcy a proces resocjalizacji. Lublin, TN KUL.

Kuć M., 2005, Pojęcie osobowości na gruncie przepisów kodeksu karnego wykonawczego z 1997 roku. W: J. Świtka, M. Kuć, I. Niewiadomska (red.), Osobowość przestępcy a proces resocjalizacji. Lublin, TN KUL.

Machel H., 2005, Izolacja więzienna a problem marginalizacji społecznej (na pograniczu pedagogiki społecznej i penitencjarnej). W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce socjalnej. Bydgoszcz, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Machel H., 2006, Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej – casus polski (Studium penitencjarno-pedagogiczne). Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Maffesoli M., 2008, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, przeł. M. Bucholc. Warszawa, PWN.

Nawój J., 1998, Świat przemocy w więzieniu. Kule, Wydawnictwo Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej.

Nowe kodeksy karne z 1997 r. z uzasadnieniami. Warszawa, Wydawnictwo Prawnicze.

Orzechowska A. (red.), 2008, Samouszkodzenia wśród więźniów a czynniki psychospołeczne. „Suicydologia”, t. 4, nr 1.

Przybyliński S., 2005, Podkultura więzienna. Wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Rejman J., 2005, Patogenne elementy organizacji i struktury instytucji więziennej. W: F. Kozaczuk (red.), Zagadnienia marginalizacji i patologizacji życia społecznego. Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Stanik J. M., 2007, Wybrane koncepcje i wyniki badań kryminologicznych a perspektywy resocjalizacji. W: B. Urban, J. M. Stanik (red.), Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna, t. 1. Warszawa, PWN.

Szymanowska A., 2003, Więzienie i co dalej. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie Żak.

Szymański T., 1985, Funkcje zatrudnienia skazanych w świetle danych empirycznych. W: T. Bojarski, Z. Hołda, J. Baranowski (red.), Praca skazanych odbywających karę pozbawienia wolności. Lublin, Instytut Prawa Karnego.

Thelen E., 2005, Dynamic Systems Theory and the Complexity of Change. „Psychoanalytic Dialogues”, No. 15(2).

Urban B., 2005, Geneza i psychospołeczne mechanizmy marginalizacji współczesnej młodzieży polskiej. W: F. Kozaczuk (red.), Zagadnienia marginalizacji i patologizacji życia społecznego. Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Waligóra B., 1984, Deprywacja potrzeb u osób pozbawionych wolności. W: B. Hołyst (red.), Problemy współczesnej penitencjarystyki w Polsce, t.1. Warszawa, Wydawnictwo Prawnicze.

Walters G. D., 1990, The Criminal Lifestyle. Patterns of Seurious Criminal Conduct. Newbury Park-London-New Delhi, Sage Publications.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2016.35.2.85
Data publikacji: 2017-05-10 11:12:16
Data złożenia artykułu: 2016-07-28 12:03:18


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1762
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 11400

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2017 Barbara Toroń-Fórmanek

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.