Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Umiejętności leksykalno-semantyczne uczniów klas czwartych wykorzystywane w komunikacji za pomocą pisma
Streszczenie w języku polskim
Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka rozwoju leksykalno-semantycznego aspektu języka u dziesięcioletnich uczniów, jako podstawy tworzenia wypowiedzi pisemnych. Badanie własne obejmowało próbę 301 dziesięcioletnich uczniów klas czwartych. Uczniowskie prace poddano szczegółowej analizie pod względem liczby użytych wyrazów i kategorii stosowanych leksemów. Uzyskane rezultaty poddano ilościowym opracowaniom statystycznym, a następnie deskrypcji i interpretacji. Odwołując się do uzyskanych wyników, wyznaczono linię rozwojową w kształtowaniu się kategorii leksykalnych i semantycznych w komunikacji za pomocą pisma. Ustalono poziom poprawności leksykalnej oraz znaleziono istotne związki z poprawnie użytym zasobem leksykalnym. Wyłoniono także kierunki do dalszych badań i analiz.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Awramiuk E., 2006, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku. Białystok, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Bartminski J., 2009, Językowe podstawy obrazu świata. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Bogdanowicz M., 2003, Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu – dysleksja rozwojowa. W: T. Gałkowski, G. Jastrzębowska (red.), Logopedia. Pytania i Odpowiedzi. T. 2. Opole, Uniwersytet Opolski, 491–535.
Bogdanowicz M., 2012, Diagnoza dysleksji rozwojowej. W: E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Diagnoza Logopedyczna. Podręcznik akademicki. Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 121–176.
Bogdanowicz M., 2017, Zaburzenia komunikacji pisemnej – autorska propozycja modelu patomechanizmu dysleksji. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Zaburzenia komunikacji pisemnej. Gdańsk, Harmonia Universalis, 44–86.
Bloom P., 2007, Kontrowersje wokół przyswajania języka: Uczenie się wyrazów i części mowy. W: B. Bokus, G. W. Shugar. (red.), Psychologia języka dziecka. Gdańsk, GWP, 175–210.
Bokus B., 1991, Tworzenie opowiadań przez dzieci. Kielce, Wydawnictwo Energeia.
Borkowska A., 1998, Analiza dyskursu narracyjnego u dzieci z dysleksją. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Bowerman M., Choi S., 2007, Kształtowanie znaczeń dla języka: Zjawiska uniwersalne i charakterystyczne dla danego języka w przyswajaniu kategorii semantycznych odnoszących się do przestrzeni. W: B. Bokus, G.W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka. Gdańsk, GWP, 386–424.
Bruner J.S., 1980, Ontogeneza aktów mowy. W: G. W. Shugar, M. Smoczyńska (red.), Badania nad rozwojem języka dziecka. Warszawa, PWN, 483–513.
Chomsky N., 1982, Zagadnienia teorii składni. Wrocław: Ossolineum.
Clark E.V., 2007, Przyswajanie języka: słownik i składnia. W: B. Bokus, G. W. Shugar, (red.), Psychologia języka dziecka. Gdańsk, GWP, 136–174.
Domagała A., Mirecka U., 2017, Komunikacja pisemna i jej zaburzenia w perspektywie logopedycznej. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Zaburzenia komunikacji pisemnej. Gdańsk, Harmonia Universalis, 87–109.
DS M-4., 1994, Diagnostic and Statistical Manual of Mental. Washington DC.
Filipiak E., 1996, Aktywność językowa dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Bydgoszcz, Wydawnictwo Uczelniane WSP.
Filipiak E., 2002, Konteksty rozwoju aktywności językowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Bydgoszcz, Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego.
Grzegorczykowa R., 2010a, Wstęp do językoznawstwa. Warszawa, PWN.
Grzegorczykowa R., 2010b, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa, PWN.
Halliday M.A.K., 1980, Uczenie się znaczeń. W: G.W. Shugar, M. Smoczyńska (red.), Badania nad rozwojem języka dziecka. Warszawa, PWN, 514–556.
ICD–10., 2000, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Kraków–Warszawa, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Versalius” Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Kielar-Turska M., 1989, Mowa dziecka. Słowo i tekst. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kielar-Turska M., 2012, Rozwój sprawności językowych i komunikacyjnych. W: E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Diagnoza Logopedyczna. Podręcznik akademicki. Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 15–63.
Krasowicz-Kupis G., 1999, Rozwój metajęzykowy a osiągnięcia w czytaniu dzieci 6-9-letnich. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Krasowicz-Kupis G., 2004, Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Krasowicz-Kupis G., Awramiuk E., 2017, Psycholingwistyczny model nabywania czytania i pisania w języku polskim – perspektywa rozwojowa i kliniczna. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Zaburzenia komunikacji pisemnej. Gdańsk, Harmonia Universalis, 110–132.
Kryteria diagnostyczne z DSM-5. Desk Reference, 2015, P. Gałecki, Ł. Święcicki (red.), Wrocław, Edra Urban & Partner.
Kurcz I., 2005, Psychologia języka i komunikacji. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Łuczyński E., 2015, Wiedza o języku polskim dla logopedów. Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia Universalis.
Łuczyński E., Maćkiewicz J., 2007, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Markowski A., 2002, Błąd językowy, hasło problemowe w NSPP. Warszawa, PWN.
Markowski A., 2018, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa, PWN.
Pietras I., 2008, Dysortografia – uwarunkowania psychologiczne. Gdańsk, Harmonia.
Pietras I., 2012, Rozwój umiejętności pisania – przegląd badań. W: I. Pietras. Trudności w czytaniu i pisaniu – rozważania teoretyczne i praktyczne. Warszawa, Delfin.
Pietras I., Szczerbiński M., 2013, Klasyfikowanie błędów w pisaniu. „Conversatoria Linguistica”, 3, 135–148.
Przetacznik-Gierowska M., 1994, Od słowa do dyskursu. Studia nad mową dziecka. Kraków, Energeia.
Przybysz-Piwko M., 2017, Klasyfikacja błędów w pisaniu. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Zaburzenia komunikacji pisemnej. Gdańsk, Harmonia Universalis, 212–230.
Reykowski J., 1972, Psychologia. Warszawa, Towarzystwo Wiedzy Powszechnej.
Saloni Z., 1971, Błędy językowe w pracach pisemnych uczniów liceum ogólnokształcącego. Próba analizy językoznawczej. Warszawa, PZ WS.
Slesinger I.M., 1980, Wytwarzanie wypowiedzi a przyswajanie języka. W: G.W. Shugar, M. Smoczyńska (red.), Nowe badania nad rozwojem języka dziecka. Warszawa, PWN, 256–298.
Shugar G.W., 1995, Dyskurs dziecięcy. Rozwój w ramach struktur społecznych. Warszawa, Wydawnictwo Energeia.
Wygotski L.S., 1989, Myślenie i mowa. Warszawa, PWN.
Żytko M., 2006, Pisanie – żywy język dziecka. Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.2.223-242
Data publikacji: 2020-06-03 13:24:56
Data złożenia artykułu: 2018-12-02 20:38:34
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2020 Danuta Piórkowska-Poniewierska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.