Initiators of changes in the upbringing and education of children in the „Pedagogical Movement” in the first half of the 20th century

Ewa Barnaś-Baran

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu było zbadanie, jakie sylwetki reformatorów kształcenia i wychowania przedstawiano na łamach „Ruchu Pedagogicznego”, jakie poglądy i działania tych osób były przypominane nauczycielom i propagowane, jako wartościowy przykład do naśladowania. Analizowano zawartość poszczególnych roczników czasopisma od jego powstania w 1912 roku do 1939 roku. Zastosowano jakościową analizę materiału źródłowego. Ustalono, że na łamach „Ruchu Pedagogicznego” ukazywano sylwetki wybranych przedstawicieli od starożytności aż po czasy współczesne, podkreślano potrzebę zaangażowania się w zmiany, ich wdrażanie, a także ich propagowanie wśród innych nauczycieli. Upowszechniano postawę twórczą, aktywną, patriotyczną. Większość artykułów była poświęcona Polakom, zwłaszcza nauczycielom. Pisano również o postaciach, które nie były bezpośrednio związane ze szkolnictwem, ale swoją działalnością wspierały reformy kształcenia i wychowania. W związku z tym, że na początku XX wieku wzrosło zainteresowanie nowatorskimi prądami w kształceniu i wychowaniu, starano się prezentować je na łamach czasopisma, nie zapominając o osiągnięciach postaci z dziejów wychowania i kształcenia. Służyło to rozbudzeniu potrzeby czynnego udziału w zmianach, z wykorzystaniem doświadczeń z przeszłości.


Słowa kluczowe


Ruch Pedagogiczny; reformy wychowania i kształcenia; wybitne postaci pedagogów

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Barnaś-Baran E., M. Ausz, 2018, „Ruch Pedagogiczny” („Pedagogical Movement”) przykładem czasopisma popularyzującego przekaz radiowy treści pedagogicznych w latach 1918–1939. „Edukacja. Technika. Informatyka. Kwartalnik Naukowy”, nr 3/25, 25–32, DOI 10.15584/eti.2018.3.2. (Barnaś-Baran E., M. Ausz, 2018, „Pedagogical Movement” the example of the journal popularizing the pedagogical radio message in the years 1918–1939. „Education. Technics. Informatics. Research Quarterly”, no. 3/25, 25–32, DOI 10.15584/eti.2018.3.2).

Bobkowska W., 1927, Jan Henryk Pestalozzi, a dzisiejsze prądy pedagogiczne. „Ruch Pedagogiczny” („Pedagogical Movement”) [dalej: „RP ”], nr 3, 65–73. (Bobkowska W., 1927, Jan Henryk Pestalozzi and Contemporary Pedagogical Currents. „Pedagogical Movement” [further: „PM”], no. 3, 65–73).

Brosowa A., 1928, Kościuszko jako szermierz oświaty. „RP ”, nr 8, 225–231. (Brosowa A., 1928, Kościuszko as the Swordsman of Education. „PM”, no. 8, 225–231).

Dyakowski B., 1918, Metoda zbiorowisk w początkowym nauczaniu przyrody. „RP ”, nr 4, s. 109–117. (Dyakowski B., 1918, The Method of Community in the Primary Teaching of Natural Sciences. „PM”, no. 4, p. 109–117).

Grzegorzewska M., 1928, Po zgonie Profesor Józefy Joteyko. „RP ”, nr 5, 129–136. (Grzegorzewska M., 1928, After the Death of the Professor Józefa Joteyko. „PM”, no. 5, 129–136).

Hessen S., 1935/36, Tołstoj jako pedagog (Z powodu 25-lecia śmierci). „RP ”, nr 4, 105–120. (Hessen S., 1935/36, Tołstoj as an Educator. (To Commemorate his 25th death anniversary). „PM”, no. 4, 105–120).

Hulewicz J., 1929, Żeromski wobec zagadnień pedagogicznych. „RP ”, nr 5, 129–132. (Hulewicz J., 1929, Żeromski Facing Pedagogical Issues. „PM”, no. 5, 129–132).

Jampoler G., 1930, O stanowisko pedagogiczne w nauczaniu historii wychowania. „RP ”, nr 12, 149–155. (Jampoler G., 1930, Pedagogical Stance in Teaching the History of Education. „PM”, no. 12, 149–155).

Jan Jakub Rousseau (1712–1912). Myśli pedagogiczne wielkiego pedagoga i myśliciela z powodu 200 letniej rocznicy, 1912. „RP ”, nr 7, 129–131. (Jan Jakub Rousseau (1712–1912). Pedagogical thoughts of the Great Educator and Thinker to Commemorate 200-year Anniversary, 1912. „PM”, no. 7, 129–131).

Koźmian D., 2000, Henryk Rowid – współtwórca teorii „Nowego Wychowania” w Polsce międzywojennej. W: A. Meissner, C. Majorek (red.), Pedagogika Nowego Wychowania w Polsce u schyłku XIX i w pierwszej połowie XX wieku. T. 14. Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 105–117. (Koźmian D., 2000, Henryk Rowid – the Co-creator of the „New Education” Theory in Interwar Poland. In: A. Meissner, C. Majorek (ed.), Pedagogy of New Education in Poland at the End of the 19th and the first half of the 20th Century. V. 14. Rzeszów, Publishing House of the Higher School of Pedagogy, 105–117).

Krochmalska-Gawrosińska E., 2011, Henryk Rowid – twórca Państwowego Pedagogium w Krakowie. W: J. Krukowski, B. Morawska-Nowak (red.), Państwowe Pedagogium i Szkoła Ćwiczeń w Krakowie. Z tradycji kształcenia nauczycieli. Kraków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 11–20. (Krochmalska-

Gawrosińska E., 2011, Henryk Rowid – the creator of the National Pedagogical School in Cracow. In: J. Krukowski, B. Morawska-Nowak (ed.), The National Pedagogical School and the Practice School in Cracow. From the Tradition of Teachers’ Training. Cracow, Scientific Publishing House of the Pedagogical University, 11–20).

Pedagogical Chronicles, „PM” 1921, no. 4, p. 4; „PM” 1924; „PM”, no. 1–2, p. 48; „PM” 1927, p. 191 „PM” 1928, p. 160, 316; „PM” 1929, p. 29.

Laskowiczówna M., 1912, Odczyt o Ks. Skardze w warszawskiem związku nauczycielskim. „RP ”, nr 8, 155–157. (Laskowiczówna M., 1912, The Reading about Father Skarga in the Warsaw Teachers’ Association. „PM”, no. 8, 155–157).

Łuczyńska B., 2000, Ideologia nowego wychowania na łamach „Ruchu Pedagogicznego” w niepodległej Polsce. W: A. Meissner, C. Majorek (red.), Pedagogika Nowego Wychowania w Polsce u schyłku XIX i w pierwszej połowie XX wieku. T. 14. Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 211–229. (Łuczyńska B., 2000, The Ideology of the New Education in the „Pedagogical Movement” in Independent Poland. In: A. Meissner, C. Majorek (ed.), Pedagogy of New Education in Poland at the End of the 19th and the first half of the 20th Century. V. 14. Rzeszów, Publishing House of the Higher School of Pedagogy, 211–229).

Michalska I., 2014, Jan Władysław Dawid (1859–1914): życie, główne kierunki pracy naukowej. „RP”, nr 3, 7–13. (Michalska I., 2014, Jan Władysław Dawid (1859–1914): Life, Main Directions of Scientific Work. „PM”, no. 3, 7–13).

Michalski G., 2014, Kierunki działalności naukowo-pedagogicznej Anieli Szycówny i jej współpraca z „Ruchem Pedagogicznym”. „RP ”, nr 3, 37–43. (Michalski G., 2014, The Directions of Pedagogical and Scientific Activity of Aniela Szycówna and Her Co-operation with the „Pedagogical Movement”. „PM”, no. 3, 37–43).

Mieszalski S., 2012, O czasopiśmiennictwie pedagogicznym - kilka refleksji na 100-lecie „Ruchu Pedagogicznego”. „RP ”, nr 1, 6. (Mieszalski S., 2012, About Pedagogical Journal Writing – a few Reflections for 100 years of „Pedagogical Movement”. „PM”, no. 1, 6).

Muszkowski J., 1933, „Geniusz serca” (Z powodu 75-letniej rocznicy śmierci Stanisława Jachowicza dn. 24 grudnia 1857 r.). „RP ”, nr 3, 97–104. (Muszkowski J., 1933, „Genius of the Heart” (To commemorate the 75th anniversary of Stanisław Jachowicz’s death on 24th December 1857). „PM”, no. 3, 97–104).

Myśli Hugona Kołłątaja o podstawach i zadaniach wychowania, 1912. „RP ”, nr 2, 25–29. (The Thoughts of Hugo Kołłątaj about the Attitudes and Tasks of Education,

„PM”, no. 2, 25–29).

Orłow M., 1928, Sokrates. Geneza szkoły twórczej. „RP ”, nr 6, 161–169. (Orłow M., 1928, Socrates. The Origins of the Creative School. „PM”, no. 6, 161–169).

Orłow M, 1931a, Szkoła twórcza Sokratesa. „RP ”, nr 1, 1–14. (Orłow M, 1931a, Socrates’ Creative School. „PM”, no. 1, 1–14).

Orłow M., 1931b, Szkoła twórcza Sokratesa. „RP ”, nr 2, 49–60. (Orłow M., 1931b, Socrates’ Creative School. „PM”, no. 2, 49–60).

Orłow M, 1931c, Szkoła twórcza Sokratesa. „RP ”, nr 3, 97–103. (Orłow M, 1931c, Socrates’ Creative School. „PM”, no. 3, 97–103).

Orłow M., 1931d, Szkoła twórcza Sokratesa. „RP ”, nr 4, 145–157. (Orłow M., 1931d, Socrates’ Creative School. „PM”, no. 4, 145–157).

Orsza H. , 1912, Tradycje polskiego szkolnictwa elementarnego.”RP ” nr 1, 5–9; nr 4, 71–75; nr 8, 145–147. (Orsza H., 1912, The Traditions of Polish Elementary Schooling. „PM” no. 1, 5–9; no. 4, 71–75; no. 8, 145–147).

Radziewicz-Winnicki A., 2012, Sto lat „Ruchu Pedagogicznego”. Z okazji jubileuszu namysł nad współczesną rolą sędziwego i popularnego periodyka pedagogicznego. „RP ”, nr 1, 12. (Radziewicz-Winnicki A., 2012, 100 Years of „Pedagogical Movemenet”. Reflection on the Role of the Elderly and Popular Pedagogical Journal. „PM”, no. 1, 12).

Rowid H., 1912, Rzut oka na rozwój pedologii za granicą i w Polsce. „RP ”, nr 5, 93–96. (Rowid H., 1912, The Glance on the Development of Pedology in Poland and Abroad. „PM”, no. 5, 93–96).

Rowid H., 1914, Jan Władysław Dawid. „RP ”, nr 1–2, 1–9. (Rowid H., 1914, Jan Władysław Dawid. „PM”, no. 1–2, 1–9).

Rowid H., 1918, Nowa era wychowania narodowego. „RP ”, nr 1, 3. (Rowid H., 1918, New Era of National Education. „PM”, no. 1, 3).

Rowid H., 1920a, Podstawy pedagogiki Trentowskiego. Warszawa-Lwów, Wydawnictwo Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. (Rowid H., 1920a, The Basics of Trentowski’s Pedagogy. Warsaw-Lwow, Książnica Polska Publishing House of the Society of Higher Education Teachers).

Rowid H., 1920b, Stanowisko Ewarysta Estkowskiego. „RP”, nr 9–10, 165–177. (Rowid H., 1920b, The Stance of Ewaryst Estkowski. „PM”, no. 9–10, 165–177).

Rowid H., 1920c, Szkoła pracy w związku z rozwojem kultury i cywilizacji. „RP ”, nr 56, 94–95. (Rowid H., 1920c, School of Work in Relation to the Development of Culture and Civilisation. „PM”, no. 56, 94–95).

Rowid H., 1921, Aniela Szycówna 1869–1921. „RP ”, nr 1–3, 1–4. (Rowid H., 1921, Aniela Szycówna 1869–1921. „PM”, no. 1– 3, 1–4).

Rowid H., 1922, Dziesięciolecie Ruchu Pedagogicznego. „RP ”, nr 1–2, 1. (Rowid H., 1922, 10 Years of Pedagogical Movement. „PM”, no. 1–2, 1).

Rowid H., 1934/1935, Z badań nad źródłami pedagogiki Trentowskiego. „RP ”, nr 8, 335–342. (Rowid H., 1934/1935, From the Research on Trentowski’s Pedagogy Sources. „PM”, no. 8, 335–342).

Ślęczka R., 2017, Myśl pedagogiczna prezentowana na łamach „Ruchu Pedagogicznego” w latach 1918–1939, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” nr 1–2, R. 60, 89–102, DOI 10.17460/2017.1_2.05. (Ślęczka R., 2017, Pedagogical Thought Presented in the „Pedagogical Movement” in the years 1918–1939, „ Historical and Educational Review” no. 1–2, Ch. 60, 89–102, DOI 10.17460/2017.1_2.05).

Szycówna A., 1912, Nowe prądy w dziedzinie nauczania początkowego. „RP ”, nr 7, 131–138. (Szycówna A., 1912, New Currents in Primary Education. „PM”, no. 7, 131–138).

W dwudziestolecie Ruchu Pedagogicznego 1912–1932, 1932, „RP ”, nr 1, 7. (In 20 years of Pedagogical Movement 1912–1932, 1932, „PM”, no. 1, 7).

Weissbrot-Koziarska A., 2018, Henryk Rowid założyciel i redaktor naczelny miesięcznika „Ruch Pedagogiczny”. „RP”, nr 1, 19–26. (Weissbrot-Koziarska A., 2018, Henryk Rowid, the Founder and Chief Editor of the „Pedagogical Movement” Monthly Magazine. „PM”, no. 1, 19–26).

Winiarzowa A., 1918, Pierwsze lata polskiego dziecka. „RP”, nr 8–10, 182–190. (Winiarzowa A., 1918, First Years of the Polish Child. „PM”, no. 8–10, 182–190).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.1.93-113
Data publikacji: 2020-04-09 11:30:43
Data złożenia artykułu: 2019-09-05 11:13:26


Statystyki


Widoczność abstraktów - 945
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 581

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Ewa Barnaś-Baran

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.