Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Naruszenie kontraktu psychologicznego a stres w miejscu pracy
Streszczenie w języku polskim
Głównym celem badania było sprawdzenie, w jakim stopniu wyczerpanie emocjonalne wyznaczane jest przez naruszenie kontraktu psychologicznego, wymiary klimatu psychologicznego (bezpieczeństwo psychiczne i znaczenie pracy) oraz konflikt praca – rodzina. Materiał i metody: Badaniem objęto 154 kobiety i 53 mężczyzn – polskich urzędników. Do weryfikacji hipotez zastosowano 4 narzędzia mierzące wyczerpanie emocjonalne, konflikt praca – rodzina, naruszenie kontraktu psychologicznego i klimat psychologiczny. Wyniki: Badanie ujawniło, że naruszenie kontraktu psychologicznego, klimat psychologiczny oraz konflikt praca – rodzina w istotny sposób wyznaczają wyczerpanie emocjonalne w grupie kobiet, natomiast w grupie mężczyzn istotnym predyktorem wyczerpania emocjonalnego jest tylko konflikt praca – rodzina. Wnioski: Pozytywna ocena klimatu psychologicznego w miejscu pracy może – w przypadku kobiet – przeciwdziałać ich wyczerpaniu emocjonalnemu.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Baka Ł., 2013, Zależności między konfliktami praca –rodzina i rodzina – praca a zdrowiem pielęgniarek – buforujący efekt wsparcia społecznego. „Medycyna Pracy”, z. 6, t. 64, 775–784. DOI: https://doi.org/10.13075/mp.5893.2013.0068.
Brown S.P., Leigh T.W., 1996, A new look at psychological climate and its relationship to job involvement, effort, and performance. „Journal of Applied Psychology”, z. 4, t. 81, 358–368. DOI: 10.1037/0021-9010.81.4.358.
Derbis R., 2003, Jakość życia z pracą i bez pracy. W: R. Derbis (red.), Niepokoje i nadzieje współczesnego człowieka. Człowiek w sytuacji przełomu. Częstochowa, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Eisenberger R., Fasolo P., Davis-LaMastro V., 1990, Perceived organizational suport and employee diligence, commitment, and innovation. „Journal of Applied Psychology”, t. 75, 51–59.
Freese C., Schalk R., 2008, How to measure the psychological contract? A critical criteria-based review of measures. „South African Journal of Psychology”, z. 2, t. 38, 269–286. DOI: 10.1177/008124630803800202.
Frone M.R., 2000, Work-family conflict and employee psychiatric disorders: The National Comorbidity Survey. „Journal of Applied Psychology”, z. 6, t. 85, 888–895. DOI: 10.1037//0021-9010.85.6.888.
Gacovic A., Tetric L.E., 2003, Psychological contract breach as a source of strain for employees. „Journal of Business and Psychology”, z. 2, t. 18, 235–246. DOI: 10.1023/A:1027301232116.
Greenglass E., 2004, Różnice wynikające z ról płciowych, wsparcie społeczne i radzenie sobie ze stresem. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa, PWN.
Greenhaus J.H., Beutell N.J., 1985, Sources of conflict between work and family roles. „The Academy of Management Review”, z. 1, t. 10, 76–88. DOI:10.2307/258214.
Howard J.L., Frink D.D., 1996, The effects of organizational restructure on employee satisfaction. „Group & Organization Management”, t. 21, 278–303.
James L.A., James L.R., 1989, Integrating work environment perceptions: Explorations into the measurement of meaning. „Journal of Applied Psychology”, t. 74, 739–751.
Kahn W.A., 1990, Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. „Academy of Management Journal”, t. 33, 692–724.
Lester S.W., Turnley W.H., Bloodgood J.M., Bolino M., 2002, Not eyeing eye to eye: Differences in supervisors and subordinate perceptions of an attributions for psychological contract. „Journal of Organizational Psychology”, t. 23, 39– 56.
Machol-Zajda L., 2008, Rozwiązania ułatwiające godzenie pracy z życiem pozazawodowym – elastyczne formy pracy przyjazne rodzinie. W: C. Sadowska-Snarska (red.), Elastyczne formy pracy. Szanse i zagrożenia. Białystok, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej.
Maslach C., 1982, Burnout: The cost of caring. New York, Prentice Hall Press.
Maslach C., Schaufeli W.B., Leiter M.P, 2001, Job burnout. „Annual Review of Psychology”, t. 52, 397–422. DOI: 10.1146/annurev.psych.52.1.397.
Morrison E.W., Robinson S.L., 1997, When employees feel betrayed: A model of how psychological contract violation develops. „Academy of Management Review”, t. 22, 226–256, opublikowano: https://www.jstor.org/stable/259230.
Netemeyer R.G., Boles J.S., McMurrian R., 1996, Development and validation of workfamily conflict and family-work conflict scales. „Jurnal of Applied Psycholology”, z. 4, t. 81, 400–410. DOI: 10.1037/0021-9010.81.4.400.
Robinson S.L., Rousseau D.M., 1994, Violating the psychological contract: Not the exception but the norm. „Journal of Organizational Behavior”, t. 15, 245–259. DOI: 10.1002/job.4030150306.
Rousseau D.M., 1995, Psychological contracts in organizations. Thousand Oaks, CA: Sage.
Rousseau D.M., Parks J.M., 1993, The contracts of individuals and organizations. W: L.L. Cummings, B.M. Staw (red.), „Research in Organizational Behavior”, t. 15, 1–43. Greenwich, CT: JAI Press.
Shaw J.B., Fields M.W., Thacker J.W., Fisher C.D, 1993, The availability of personal and external coping resources: Their impact on job stress and employee attitudes during organizational restructuring. „Work & Stress”, t. 7, 229–246.
Shore L.M., Tetrick L.E., 1994, The psychological contract as an explanatory framework in the employment relationship. W: C. Cooper, D. Rousseau (red.), „Trends in Organizational Behavior”, t. 1, 91–109, Wiley: New York.
Sutton R.I., 1990, Organizational decline process: A social psychological perspective. „Research in Organizational Behavior”, t. 12, 205–253.
Turnley W.H., Feldman D.C., 1999, Psychological contract violations during organizational restructuring. „Human Resource Management”, t. 37, 71–83.
Wołowska A., Bańka A., Bazińska R, 2010, Wpływ naruszenia kontrakt psychologicznego na zaangażowanie w pracę. Mediacyjna rola klimatu psychologicznego. „Czasopismo Psychologiczne”, z. 2, t. 16, 225–236.
Wołowska A., 2013, Przywiązanie do organizacji a kontrakt psychologiczny. Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK.
Wołowska A., 2013a, Satysfakcja z pracy i jej wyznaczniki a poczucie jakości życia urzędników. „Rocznik Andragogiczny”, t. 20, 119–132.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.3.33-46
Data publikacji: 2019-12-28 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2019-10-15 20:38:25
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2020 Agata Wołowska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.