Samoocena a poczucie samotności młodych dorosłych

Joanna Wrótniak

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Narastające w zawrotnym tempie poczucie samotności należy traktować jako jedno z kluczowych wyzwań współczesności, wobec którego nie możemy przechodzić obojętnie. To, w jaki sposób młodzi ludzie radzą sobie z doświadczaniem samotności, jak ją przeżywają i postrzegają, zależy w dużej mierze od ich subiektywnego postrzegania i oceny własnej osoby oraz przekonania o własnej wartości.

Cel badań: W niniejszej pracy zaprezentowano badania własne, których celem było przedstawienie analizy związku samooceny i poczucia samotności młodych dorosłych. Badaniami objęto 314 osób w przedziale wiekowym 18–33 lata.

Metoda badań: Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego. W badaniu zastosowano następujące narzędzia badawcze: Rosenberg Self-Esteem Scale (SES) oraz Zrewidowaną Skalę Samotności R-UCLA.

Wyniki: Średnia wyniku samooceny globalnej wyniosła M = 27,7 na 40 możliwych, przy minimalnym rezultacie wynoszącym 10 punktów. Wyniki badań wskazują, że blisko 50% badanych odznacza się bardzo niską i niską samooceną (154 respondentów). Ponad 20% respondentów (69 osób) reprezentuje przeciętny poziom samooceny, a wysoki i bardzo wysoki poziom samooceny wykazuje blisko 30% badanych (91 osób). Średnia wyniku ogólnego w zakresie analiz dotyczących poczucia samotności młodych dorosłych wyniosła M = 41 na 80 możliwych, przy minimalnym rezultacie wynoszącym 20 punktów. W poszczególnych aspektach poczucia samotności wyniki uplasowały się na poziomie niskim i przeciętnym. Analizy badań ujawniły, że zachodzi korelacja ujemna między analizowanymi zmiennymi, co oznacza, że wyższemu poziomowi samooceny towarzyszy niższe poczucie samotności młodych dorosłych.

Wnioski: Zaprezentowane wyniki badań stanowią istotną przesłankę do podejmowania działań profilaktycznych i terapeutycznych, mających na celu zapobieganie oraz niwelowanie poziomu odczuwanej samotności, skierowanych do młodych dorosłych.


Słowa kluczowe


poczucie samotności, samoocena, młodzież, wczesna dorosłość

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Baumeister, R.F., Campbell, J.D., Krueger, J.I., Vohs, K.D. (2003). Does high self- esteem cause better performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychological Science in the Public Interest, 4(1), s. 1–44. https://doi.org/10.1111/1529-1006.01431

Boomsma, D., Willemsen, G., Dolan,C., Hawkley, L., Cacioppo, J. (2005). Genetic and environmental contributions to loneliness in adults: the Netherlands twin register study. Behavior Genetics, 35(6), 745-52. http://doi.org/10.1007/s10519-005-6040-8

Branden, N. (2012). 6 filarów poczucia własnej wartości. Feeria.

Byra, S., Parchomiuk, M. (2009). Osobowościowe i społeczne uwarunkowania radzenia sobie ze stresem przez studentów pierwszego roku. Wyd. UMCS.

Cacioppo, J.T., Cacioppo, S., Adler, A.B., Lester P.B., McGurk, D., Thomas, J.L., Chen,H.Y. (2016). The Cultural Context of Loneliness: Risk Factors in Active Duty Soldiers. Journal of Social and Clinical Psychology, 35 (10), 865-882. https://doi.org/10.1521/jscp.2016.35.10.865

Dołęga, Z. (2003). Samotność młodzieży – analiza teoretyczna i studia empiryczne. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.

Dołęga, Z. (2020a). Poczucie samotności jako moderator przebiegu kryzysów sytuacyjnych, rozwojowych i egzystencjalnych. Psychologia Rozwojowa, 25 (3), 89–99. http://doi.org/10.4467/20843879PR.20.021.13158

Dołęga, Z. (2020b). Biedy i bogactwo samotności. Studium psychologiczne. Difin.

Domeracki, P., Tyburski, W. (2006). Zrozumieć samotność. Studium interdyscyplinarne. Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Domurat, M. (2012). O różnych mianach samooceny. W W. J. Paluchowski, A. Bujacz, P. Haładziński, L. Kaczmark (Red.), Nowoczesne metody badawcze w psychologii (s. 223-231). Wyd. Naukowe Wydziały Nauk Społecznych UAM.

Dzwonkowska, I., Lachowicz – Tabaczek, K., Łaguna, M. (2008). Samoocena i jej pomiar. Polska adaptacja skali SES M. Rosenberga. Pracownia Testów Psychologicznych.

Fila-Jankowska, A. (2009). Samoocena autentyczna. Co ukrywamy sami przed sobą. Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej Academica.

Gaś, Z.B. (2013). Człowiek na rozdrożu. Zrozumieć, aby pomóc. Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji.

Grabowiec, A. (2018). Samoocena młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym. Wychowanie w Rodzinie, XVIII (2), 325-337. http://doi.org/10.34616/wwr20182.325.337

Guła – Kubiszewska, H., Lewandowski, M. (2007). Jak rozwijać samowiedzę uczestnika kultury fizycznej przewodnik dla studentów i nauczycieli. Wyd. Akademii Wychowania Fizycznego.

Huflejt-Łukasik, M. (2010). Ja i procesy samoregulacji. Różnice między zdrowiem a zaburzeniami psychicznymi. Wyd. Naukowe Scholar.

Jastrzębski, A. (2018). Lecząca, oczyszczająca i integrująca rola samotności w życiu człowieka. W M. Gajewski, Z. Dołęga (Red.), Społeczne i osobiste przestrzenie samotności (s. 41-51). Oficyna Wydawnicza von Velke.

Kirenko, J., Wiatrowska, A. (2015). Otyłość. Przystosowanie i uwarunkowania. Wyd. UMCS.

Kostić, N., Solaković, Š. (2020). Loneliness of high school and college students: The relation of socio-demographic characteristics and self-esteem with loneliness. Human Research in Rehabilitation The International Journal for education/rehabilitation and psychosocial research, 10(1), 31–40. http://doi.org/10.21554/hrr.042004

Kulczycki, M. (1998). Rozważania wokół zagadnień psychologicznego poradnictwa życiowego. Prace Psychologiczne, XLIX, Acta Universitatis Wratislaviensis, 2044, s.14-16.

Kwiatkowska, M.M., Rogoza, R., Kwiatkowska, K. (2018). Analysis of the psychometric properties of the Revised UCLA Loneliness Scale in a Polish adolescent sample. Current Issues in Personality Psychology, 6(2), 164-170. https://doi.org/10.5114/cipp.2017.69681

Lake, T. (1993). Samotność. Jak sobie z nią radzić. Książka i Wiedza.

Leary, M. (2003). Wywieranie wrażenia na innych. GWP.

Łaguna, M., Lachowicz – Tabaczek, K., Dzwonkowska, I. (2007). Skala samooceny SES Morrisa Rosenberga – polska adaptacja metody. Psychologia Społeczna, 2(4), 164-176.

Łobocki, M. (2006). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Impuls.

Maszke, A.W. (2008). Metody i techniki badań pedagogicznych. Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Matusiak, A. (2002). Samotność chciana i niechciana. Wyd. eSPe.

Mikkelsen, H.T., Haraldstad, K., Helseth, S., Skarstein, S., Småstuen, M.C., Rohde, G. (2020). Health-related quality of life is strongly associated with self-efficacy, self-esteem, loneliness, and stress in 14-15-year-old adolescents: A cross-sectional study. Health Qual Life Outcomes, 18(1), 352. http://doi.org/10.1186/s12955-020-01585-9

Olearczyk, T. (2022). Samotność człowieka jako doświadczenie osobowe. Próba typizacji zjawiska. Teologia i Moralność, 17, 2(32), s. 295-315. http://doi.org/10.14746/TIM.2022.32.2.17

Orzelska, J. (2011). W stronę pedagogiki samotności. Wyd. Adam Marszałek.

Russell, D., Peplau, L.A., Cutrona, C.E. (1980). The Revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and Discriminant Validity Evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39(3), 472-480. http://doi.org/10.1037/0022-3514.39.3.472

Seema, G.B., Venkatesh Kumar, G. (2017). Self-esteem and social anxiety in adolescent students. Indian Journal of Positive Psychology, 8(3), 435–438. https://doi.org/10.15614/ijpp%2F2017%2Fv8i3%2F162018

Słomka-Michalak, K. (2010). Metody i techniki badania samooceny – próba przedstawienia skróconej wersji kwestionariusza do badania samooceny jaki jesteś?

Pauliny Sears. W A. Wojnarska (Red.), Diagnostyka resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia (s. 121-129). Wyd. UMCS.

Stochła – Smalarz, P., Gosztyła, T. (2021). Samoocena oraz poczucie samotności rodzeństwa dzieci i młodzieży z zaburzeniami neurorozwojowymi. Człowiek Niepełnosprawność - Społeczeństwo, 3(53), 95–105. http://doi.org/10.5604/01.3001.0015.6013

Szafrańska, K. (2017). Problematyka samotności i poczucie osamotnienia młodzieży wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Resocjalizacja Polska, (13)193, 193-210. http://doi.org/10.22432/pjsr.2017.13.13

Turner, J. S., Helms, D. B. (1999). Rozwój człowieka. WSiP.

Turowska, A. (2008). Znaczenie samooceny w funkcjonowaniu społecznym – na przykładzie młodzieży maturalnej. Kultura i Edukacja, 2(66), 151-161.

Turowska, A. (2010). Samoocena, orientacje społeczne i orientacje kontroli. Studium literaturowe. Kwartalnik Pedagogiczny, nr 3 (217), s. 61-83.

Wasilewska – Ostrowska, K.M. (Red.). (2019). Różne oblicza samotności. Konteksty pedagogiczne. Difin.

Wasilewska – Ostrowska, K. (2018). Chroniczna samotność jako czynnik ryzyka zachowań autodestrukcyjnych wśród młodzieży. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka, 17/3, 63-74.

Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience ofemotional and social isolation. MIT Press.

Wojciszke, B. (2004). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Scholar.

Wrótniak, J. (2020). Doświadczanie samotności przez młodych dorosłych. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 5, s. 68–79. http://doi.org/10.5604/01.3001.0014.1171

Yanguas, J., Pinazo-Henandis, S. & Tarazona-Santabalbina, F. (2018). The complexity of loneliness. Acta Bio Medica: Atenei Parmensis, 89(2), 302. http://doi.org/10.23750/abm.v89i2.7404

Źródła internetowe:

Jankowska, M. (2022). Samotność. W RAPORT. Poczucie samotności wśród dorosłych Polaków. Pokolenia Instytut https://instytutpokolenia.pl/pdf/SAMOTNOSC_14.11.pdf

Szeląg-Jarosz, P. (2021). Samotność: szansa czy ograniczenie? Jak sobie poradzić z samotnością?. Pobrane 10, lipca, 2023 z: https://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/emocje/samotnosc-definicja-jak-sobie-radzic-z-samotnoscia-aa-rEWg-417t-3krX.html




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.1.107-124
Data publikacji: 2024-05-10 09:15:43
Data złożenia artykułu: 2023-07-24 13:36:44


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1036
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 580

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2024 Joanna Wrótniak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.