Legal Design as an Approach to Legal Communication with People with Disabilities
Abstract
Legal exclusion is generally equated with unequal access to legal protection institutions and facilities; it is also understood as “a qualified type of discrimination created by law”. It turns out that in the sphere of legal systems, exclusion is largely caused by the law itself. There is a problem of certain social groups (e.g., people with disabilities) not benefiting from the rights granted to them, which is related, among other things, to the low level of legal awareness, the lack of understanding of the law, poor information on the applicable laws, or the high cost of legal counsel. Individuals, especially those with disabilities, do not always (despite assumptions to the contrary) realize that by participating in society, they become links in a chain of social relations regulated by law. One of the main obstacles to combating social problems is inadequate information on existing legislation and poor understanding of institutional and legal intricacies, which make excludable individuals know little about their rights and protections. Serious consideration should be given to simplifying certain solutions (e.g., applying the concept of legal design), which can become a method of preventing social and legal exclusion.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Barcz J. (red.), Ochrona praw podstawowych w Unii Europejskiej, Warszawa 2011.
Barnes C., Mercer G., Niepełnosprawność, Warszawa 2008.
Berger-Walliser G., Barton T.D., Haapio H., From Visualization to Legal Design: A Collaborative and Creative Process, “American Business Law Journal” 2017, vol. 54(2), DOI: https://doi.org/10.1111/ablj.12101.
Berman D., Toward a New Format for Canadian Legislation – Using Graphic Design Principles and Methods to Improve Public Access to the Law, “Human Resources Development Canada and Justice Canada Project Paper” 2000, vol. 30.
Bieganowska A., Przekaz medialny w modyfikowaniu postaw studentów pedagogiki wobec niepełnosprawności, Lublin 2015.
Bieniek A., Lorent R., Legal design jako narzędzie umożliwiające osiągnięcie komunikatywności tekstu prawnego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2021, vol. 28(1), DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2021.28.1.1.
Blicharz J., Problem mobbingu jako formy wykluczenia społecznego i prawnego, Wrocław 2014.
Bodnar A., O książce. Z recenzji wydawniczej dr. hab. Adama Bodnara, prof. Uniwersytetu SWPS, [w:] M. Wszołek, D. Płuchowska, Legal design, Wrocław 2021.
Borowska-Beszta B., Niepełnosprawność w kontekstach kulturowych i teoretycznych, Kraków 2012.
Brunschwig C.R., Visual Law and Legal Design: Questions and Tentative Answers, [w:] E. Schweighofer et al. (ed.), Proceedings of the 24th International Legal Informatics Symposium IRIS, Bern 2021, DOI: https://doi.org/10.38023/8b70bb88-de0c-4034-a54c-68409bb9549e.
Bryndza-Stabro A., Rok 2022 rokiem smutnych rocznic dla Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, 11.04.2020, https://publicystyka.ngo.pl/rok-2022-rokiem-smutnych-rocznic-dla-konwencji-onz-o-prawach-osob-niepelnosprawnych (dostęp: 20.05.2023).
Chrzanowska I., Problemy edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością, Kraków 2010.
Corrales Compagnucci M., Haapio H., Fenwick M. (eds.), Research Handbook on Contract Design, Cheltenham 2022, DOI: https://doi.org/10.4337/9781839102288.
Ducato R., Spaces for Legal Design in the European General Data Protection Regulation, [w:] R. Ducato, A. Strowel (eds.), Legal Design Perspectives: Theoretical and Practical Insights from the Field, Milan 2021.
Ducato R., Strowel A. (eds.), Legal Design Perspectives: Theoretical and Practical Insights from the Field, Milan 2021.
Dziewięcka-Bokun L., Ekskluzja społeczna jako problem polityki społecznej, [w:] L. Dziewięcka-Bokun, K. Zamorska (red.), Polityka społeczna. Teksty źródłowe. Wybór i opracowanie, Wrocław 2003.
Filaber J., Ewakuacja osób niepełnosprawnych w sytuacji kryzysowej, [w:] M. Giełda, R. Raszewska-Skałecka (red.), Prawno-administracyjne aspekty sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce, Wrocław 2015.
Fioravanti C., Romano F., Design Projects Activities in the Immigration Domain. Lessons Learned and Contribution from Different Disciplines, [w:] R. Ducato, A. Strowel (eds.), Legal Design Perspectives: Theoretical and Practical Insights from the Field, Milan 2021.
Galasiński D., Osoby niepełnosprawne czy z niepełnosprawnością?, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania” 2013, nr 4.
Garlicki L., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2003.
Giełda M., Pojęcie niepełnosprawności, [w:] M. Giełda, R. Raszewska-Skałecka (red.), Prawno-administracyjne aspekty sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce, Wrocław 2015.
Gogacz A. (red.), Profilaktyczne podejście w edukacji włączającej. Działania nauczycieli szkół podstawowych różnicujących pracę w klasie. Przewodnik zawodowy, wersja polska, Istambuł 2013, http://www.gogacz.eu/uczelnia/repository/DISTINCTeachersGuide_Polish.pdf (dostęp: 23.05.2023).
Haapio H. et al., Legal Design Patterns for Privacy, [w:] E. Schweighofer et al. (ed.), Data Protec on/LegalTech Proceedings of the 21st International Legal Informatics Symposium IRIS, Bern 2018.
Hagan M., Prototyping for Policy, [w:] M. Corrales Compagnucci, H. Haapio, M. Hagan, M. Doherty (eds.), Legal Design: Integrating Business, Design and Legal Thinking with Technology, Cheltenham 2021, DOI: https://doi.org/10.4337/9781839107269.00009.
Hagan M., Law by Design, 2016, https://lawbydesign.co (dostęp: 10.08.2023).
Hagan M., The Justice Is in the Details: Evaluating Different Self-Help Designs for Legal Capability in Traffic Court, “Journal of Open Access to the Law” 2019, vol. 7(1), DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3475124.
Hietanen-Kunwald P., Haapio H., Toivonen N., Systems Theory as a Research Framework for Dispute Prevention and Resolution by Design, [w:] R. Ducato, A. Strowel (eds.), Legal Design Perspectives: Theoretical and Practical Insights from the Field, Milan 2021.
Karaś M., Niepełnosprawność: od spojrzenia medycznego do społecznego i Disability Studies, „Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny” 2012, nr 4.
Kojder A., Wykluczenie prawne jako fakt społeczny, [w:] A. Turska (red.), Prawo i wykluczenie. Studium empiryczne, Warszawa 2010.
Kolwitz M., Dąbrowski S., Postawy wobec niepełnosprawności fizycznej w okresie średniowiecza, „Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie” 2014, vol. 60(1), DOI: https://doi.org/10.21164/pomjlifesci.19.
Kozera-Lesner M., Definicje niepełnosprawności, 20.02.2017, https://rops.wzp.pl/rehabilitacja-osob-niepelnosprawnych/baza-wiedzy/definicje-niepelnosprawnosci (dostęp: 10.08.2023).
Kurowski K., Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami, Warszawa 2014.
Lewandowicz-Machnikowska M., Wstęp, [w:] M. Wszołek, D. Płuchowska, Legal design, Wrocław 2021.
Mikołajczyk B., Międzynarodowa ochrona praw osób starszych, Warszawa 2012.
Nhu Laursen L., Moller Haase L., The Shortcomings of Design Thinking When Compared to Designerly Thinking, “The Design Journal” 2019, vol. 22(6), DOI: https://doi.org/10.1080/14606925.2019.1652531.
Pichlak M., Refleksyjność prawa. Od teorii społecznej do strategii regulacji i z powrotem, Łódź 2019, DOI: https://doi.org/10.18778/8142-477-6.
Płuchowska D., Paradoksy komunikacji w ramach doradztwa w ujęciu teorii systemów, [w:] M. Wszołek (red.), Badanie i projektowanie komunikacji 3, Kraków 2014.
Pope H.J., Liberatory Legal Design and Radical Imagination, [w:] D. Lockton, S. Lenzi, P. Hekkert, A. Oak, J. Sádaba, P. Lloyd (eds.), DRS Biennial Conference Series, DRS2022 Bilbao, DOI: https://doi.org/10.21606/drs.2022.689.
Pope H.J., Treni A., Sharing Knowledge, Shifting Power: A Case Study of “Rebellious” Legal Design during COVID-19, “Journal of Open Access to Law” 2021, vol. 9(1).
Potrzeba i możliwości wyrównywania szans. Projekt ustawy wdrażającej Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, https://wyrownywanieszans.mrips.gov.pl (dostęp: 20.05.2023).
Przeciw dyskryminacji. Poradnik Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2013.
Raszewska-Skałecka R., Prawne gwarancje edukacji osób niepełnosprawnych w ustawodawstwie polskim – wybrane zagadnienia, [w:] M. Giełda, R. Raszewska-Skałecka (red.), Prawno-administracyjne aspekty sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce, Wrocław 2015.
Siwek K., Komunikatywność tekstu prawnego a derywacyjna koncepcja wykładni prawa (aspekt rozumienia normy sankcjonowanej), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016, vol. 78(4), DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.4.6.
Skąpska G., Prawo w ponowoczesnym społeczeństwie, „Zarządzanie Publiczne” 2008, nr 6(4).
Urbanowicz Z., Od interdyscyplinarnego do transdyscyplinarnego spojrzenia na niepełnosprawność, „Ogrody Nauk i Sztuk” 2012, vol. 2(2), DOI: https://doi.org/10.15503/onis2012.443.457.
Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005.
Wszołek M., Płuchowska D., Legal design, Wrocław 2021.
Zeidler K., Estetyka prawa, Gdańsk 2018.
Zeidler K., Estetyka prawa – ujęcie zewnętrzne i wewnętrzne, [w:] M. Król, A. Bartczak, M. Zalewska (red.), Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych, cz. 2, „Jurysprudencja” 2014, nr 3, DOI: https://doi.org/10.18778/7969-149-4.05.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2022.5.111-126
Date of publication: 2023-10-17 14:34:29
Date of submission: 2023-07-10 20:38:35
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.