Grzywna oraz suma pieniężna w postępowaniu sądowo-administracyjnym dotyczącym bezczynności w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej – uwagi na tle najnowszego orzecznictwa
Streszczenie w języku polskim
Stale zmieniające się warunki otaczającego świata oraz rozwój systemu demokratycznego i społeczeństwa obywatelskiego wymagają od ustrojodawcy zapewnienia skutecznej realizacji praw politycznych, zaliczanych przez doktrynę z zasady do tzw. pierwszej generacji praw człowieka. Jednym z nich jest prawo dostępu do informacji publicznej. Udostępnienie informacji publicznej jest obowiązkiem podmiotu, do którego wnioskodawca skierował wniosek. Niepełna realizacja wniosku czy nieudzielenie odpowiedzi implikuje niepożądany stan bezczynności. Narzędziem służącym egzekwowaniu prawa do informacji publicznej jest sądowa kontrola działań administracji publicznej realizowana przez sądy administracyjne w trybie skargi na bezczynność. Szczególnymi instytucjami służącymi jej zwalczaniu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej są instytucje grzywny oraz sumy pieniężnej (art. 149 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Analiza danych statystycznych wojewódzkich sądów administracyjnych z ostatnich lat (od stycznia 2021 r. do lutego 2024 r.) wskazuje na coraz częstsze oddalanie wniosków skarżących o wymierzenie grzywny lub przyznanie sumy pieniężnej. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy w sposób wystarczający obecne orzecznictwo sądów administracyjnych chroni interesy skarżących wnoszących o dostęp do informacji publicznej, stosując instytucje grzywny i sum pieniężnych w postępowaniach z zakresu informacji publicznej. Autor podjął również próbę odpowiedzi na pytanie, czy instytucje grzywny i sumy pieniężnej w postępowaniach w sprawie bezczynności w udostępnieniu informacji publicznej są efektywnym środkiem dyscyplinującym organy, czy też stanowią instytucję prawa sędziowskiego, która na skutek interpretacji przepisów w sposób rozważny straciła na znaczeniu.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2023.
Kabat A., Komentarz do art. 149, [w:] B. Dauter, M. Niezgódka-Medek, A. Kabat, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2024.
Kaliński M., Krzywda, [w:] A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2021.
Kaliński M., Pojęcie szkody, [w:] A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2021.
Kamińska I., Rozbicka-Ostrowska M., Komentarz do art. 1, [w:] Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, red. I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Warszawa 2016.
Kamińska I., Rozbicka-Ostrowska M., Komentarz do art. 21, [w:] Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, red. I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Warszawa 2016.
Kowalski M., Nadużycie prawa do informacji publicznej, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2016, nr 2.
Piskorz-Ryń A., Wyporska-Frankiewicz J., Komentarz do art. 1, [w:] Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, red. M. Sakowska-Baryła, Warszawa 2023.
Skoczylas A., Szustakiewicz P. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2023.
Suwaj P.J., Suwaj R., Charakter prawny sumy pieniężnej z art. 149 § 2 p.p.s.a., „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2025, nr 4, DOI: https://doi.org/10.33226/0137-5490.2025.4.2.
Szachta J., Świeczkowska-Wójcikowska M., Świeczkowski J., Grajdura W., Kruk E., Lewandowski M., Nawrot O., Niesiołowski W., Podolska A., Rączka P., Rybicka-Pakuła M., Vachev V., Skarga na przewlekłość w postępowaniu cywilnym, karnym, sądowoadministracyjnym i egzekucyjnym. Komentarz, Warszawa 2023.
Tarno J.P., Suma pieniężna jako środek dyscyplinujący w postępowaniu sądowo-administracyjnym, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2017, nr 2, DOI: https://doi.org/10.18778/1509-877X.02.02.
Wojciechowski B., Prawa człowieka. Zagadnienia podstawowe, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 2014, nr 2.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2025.10.81-99
Data publikacji: 2025-12-11 02:56:33
Data złożenia artykułu: 2025-07-05 09:23:06
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.