Glosa aprobująca do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2024 r. o sygn. III UZP 3/24

Streszczenie w języku polskim

Niniejsza glosa aprobująca odnosi się do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2024 r. (III UZP 3/24), w której przesądzono, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) jest zobowiązany do wydania decyzji administracyjnej w przypadku odmowy rozłożenia na raty zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Glosa ma na celu analizę znaczenia tej uchwały w kontekście praktyki stosowanej przez organ rentowy, który dotychczas w wielu przypadkach poprzestawał na pismach informacyjnych, nieprzybierających formy decyzji, co utrudniało przedsiębiorcom skuteczne dochodzenie swoich praw. W opracowaniu przedstawiono problematykę obowiązków ZUS wobec przedsiębiorców ubiegających się o ulgi w spłacie zobowiązań publicznoprawnych, takich jak rozłożenie na raty, odroczenie terminu płatności czy umorzenie. Na tle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz kodeksu postępowania administracyjnego przeprowadzono analizę stanowiska Sądu Najwyższego, które zostało ocenione jako trafne i spójne z konstytucyjną zasadą prawa do sądu oraz z zasadą państwa prawa. Orzeczenie porządkuje dotychczasową rozbieżną praktykę ZUS oraz przywraca transparentność i przewidywalność działań administracyjnych wobec przedsiębiorców. Glosa ma charakter de lege lata, podkreśla prawne i instytucjonalne znaczenie zapewnienia przedsiębiorcom dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz przywrócenia przewidywalności w postępowaniach administracyjnych dotyczących zobowiązań publicznoprawnych. Ponadto zwrócono uwagę na szerszą, systemową wartość interpretacji Sądu Najwyższego w zakresie wzmocnienia zabezpieczeń proceduralnych dla płatników składek na ubezpieczenia społeczne.