Kradzieże koni w międzywojennej Polsce

Streszczenie w języku polskim

Kradzież koni na ziemiach polskich była poważnym problem już w XIX w., który nie zmalał do czasu niepodległej Polski w 1918 r. W latach 1914–1921 na spadek pogłowia koni mieli nie tylko wpływ złodzieje zwani koniokradami. Wpływ na to miały oddziały wojskowe, które w latach 1914–1921 brały udział w wojennych zmaganiach, jakich szczególnie boleśnie doświadczyła Małopolska, Lubelszczyzna, a także pozostałe obszary na Wschodzie zwane Kresami. Wszystkie armie, odwołując się do prawa wojennego, legalnie rekwirowały albo bezprawnie rabowały konie. Niepodległa II Rzeczpospolita nigdy nie uwolniła się od zjawiska kradzieży koni. W latach 1918–1939 w Polsce skradziono od 80 do 100 tysięcy koni, z czego do ponad 50% kradzieży doszło na Kresach Wschodnich. W międzywojennej Polsce konie kradli indywidualni złodzieje lub całe wyspecjalizowane w tej przestępczości gangi. Były to dobrze zorganizowane grupy przestępcze, których kradzieże poprzedzały długie przygotowania i obserwacje. Gangi współpracowały z paserami, a także nieuczciwymi sołtysami, którzy załatwiali dokumentację legalizującą kradzież koni, którym złodzieje wcześniej zmieniali ubarwienie sierści. Takie konie na jarmarkach po konkurencyjnej cenie kupowały zaufane osoby, często zainteresowane zagranicznym przemytem. W 1938 r. policja ustaliła, że w Polsce mieszka 705 koniokradów i 200 paserów koni. W ten rodzaj przestępczości uwikłane były wszystkie narodowości zamieszkujące II Rzeczpospolitą. W zbiorowych uprowadzeniach koni prym wiedli jednak dość nielicznie zamieszkujący Polskę Romowie. Na niezamożnej polskiej wsi złodzieje koni byli najbardziej znienawidzoną grupą przestępców, złapani przez mieszkańców kilkakrotnie stali się ofiarami samosądów, których kilku koniokradów nie przeżyło.