Сітуацыя беларускай мовы пасля прэзідэнцкіх выбараў у 2020 годзе

Volha Tratsiak

Аннотация


У артыкуле аналізуецца сітуацыя беларускай мовы ў Беларусі пасля прэзідэнцкіх выбараў у 2020 годзе. Разглядаецца ўплыў па-за моўных фактараў (ліквідацыя СМІ, публікацыя чорных спісаў пісьменнікаў, ліквідацыя беларускай лацінкі як спосабу транслітарацыі геаграфічных найменняў) на статус і кандыцыю мовы. Прыводзяцца статыстычныя дадзеныя дзяржаўнага друку беларускамоўных выданняў і вынікі Нацыянальнага перапісу насельніцтва праведзенага ў 2019 годзе. Асобна разглядаюцца вынікі апытання беларусаў і іх стасунак да беларускай і расейскай моў, а таксама аналізуюцца адносіны прадстаўнікоў нацыянальных меншасцей Беларусі да беларускай мовы.


Ключевые слова


сучасная беларуская мова, статус мовы, па-за моўныя фактары, беларуская лацінка, нацыянальныя меншасці, беларускі дзяржаўны друк

Полный текст:

PDF (Belarusian) (Język Polski)

Литература


Internet sources / Źródła internetowe

Belarusʹ 3. (2023). [Беларусь 3. (2023)]. Pobrano z: https://www.tvr.by/bel/televidenie/belarus-3/ (dostęp: 2.06.2023).

Belaruskaâ mova ǔ Belarusì dyskrymìnuûcca ǔsë bolʹš. (2022). [Беларуская мова ў Беларусі дыскрымінуюцца ўсё больш]. Pobrano z: https://novychas.online/hramadstva/belaruskaja-mova-u-belarusi-dyskryminujucca-usjo-b (dostęp: 3.05.2024).

Lacìnka: asnoǔnyâ pravìly. (2012). [Лацінка: асноўныя правілы]. Pobrano z: https://nashaniva.com/?c=ar&i=67213 (dostęp: 15.06.2023).

„Prybranyâ” pìsʹmennìkì, novyâ „tèrarysty” ì aryšty „nezrazumela zašto”: hronìka perasledu 14 čèrvenâ. (2021). [„Прыбраныя” пісьменнікі, новыя „тэрарысты” і арышты „незразумела за што”: хроніка пераследу 14 чэрвеня]. Pobrano z: https://spring96.org/be/news/108044 (dostęp: 26.06.2023).

Statistika pečati Belarusi. (2022). [Статистика печати Беларуси]. Pobrano z: https://natbook.org.by (dostęp: 26.06.2023).

Translìtaracyû nelʹga admânìcʹ, tamu što gèta patrabavanne zakona – Matusevìč. (2022). [Транслітарацыю нельга адмяніць, таму што гэта патрабаванне закона – Матусевіч]. Pobrano z: https://euroradio.fm/translitaracyyu-nelga-admyanic-tamu-shto-geta-patrabavanne-zakona-matusevich (dostęp: 21.06.2023).

Studies / Opracowania

Christopher, Moseley, (red.). (2010). Atlas of the World’s Languages in Danger, 3rd edition. Paris: UNESCO Publishing. Pobrano z: http://pl.languagesindanger.eu/book-of-knowledge/language-endangerment/#sdfootnote8sym (dostęp: 02.06.2023).

Konûškevič, Mariâ. (1994). Âzykovaâ situaciâ V Belorussii i osobennosti funkcionirovaniâ russkogo i belorusskogo âzykov. W: Âzyk v kontekste obŝestvennogo razvitiâ. Moskva: Institut âzykoznaniâ RAN. [Конюшкевич, Мария. (1994). Языковая ситуация в Белоруссии и особенности функционирования русского и белорусского языков. B: Язык в контексте общественного развития. Москва: Институт языкознания РАН].

Lukašanec, Alâksandr. (2014). Belaruskaâ mova ǔ ХХІ stagoddzì: razvìccë sìstèmy ì problemy funkcyânavannâ. Mìnsk: Belaruskaâ navuka. [Лукашанец, Аляксандр. (2014). Беларуская мова ў ХХІ стагоддзі: развіццё сістэмы і праблемы функцыянавання. Мінск: Беларуская навука].

Mečkovskaâ, Nina. (2001). Obŝee âzykoznanie: Strukturnaâ i socialʹnaâ tipologiâ âzykov: Učebnoeposobie dlâ studentov filologičeskih i lingvističeskih specialʹnosteĭ. Moskva: Flinta, Nauka. [Мечковская, Нина. (2001). Общее языкознание: Структурная и социальная типология языков: Учебное пособие для студентов филологических и лингвистических специальностей. Москва: Флинта, Наука].

Mečkovskaâ, Nina. (2003). Belorusskij âzyk: Sociolingvističeskie očerki. [Мечковская, Нина. (2003) Белорусский язык: Социолингвистические очерки.]. München-Berlin: Verlag Otto Sagner.

Šaǔčènka, Alâksej, Novìkava, Kacâryna. (2022). Belaruskaâ mova ǔ moladzevym asâroddzì. U: Funkcionirovanie russkogo ibelorusskogo âzykov v usloviâh informatizacii obŝestva. 58-â naučnaâ konferenciâ aspirantov:magistrantov i studentov, Minsk [Шаўчэнка, Аляксей, Новікава, Кацярына. (2022). Беларуская мова ў моладзевым асяроддзі. У: Функционирование русского и белорусского языков в условиях информатизации общества. 58-я научная конференция аспирантов: магистрантов и студентов, Минск]. Pobrano z: https://libeldoc.bsuir.by/bitstream/123456789/47920/1/Funktsionirovaniye_SNTK_2022.pdf) (dostęp: 02.09.2023).

Tratsiak, Volha. (2019). Współczesna polityka językowa na Białorusi. W: Bogusław Jagusiak, Agata Jagiełło-Tondera (red.). Języki w dyskursie o bezpieczeństwie (148–160). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Vynìkì perapìsu naselʹnìctva Rèspublìkì Belarusʹ. Statystyčny zbornìk. (2021). [Вынікі перапісу насельніцтва Рэспублікі Беларусь. Статыстычны зборнік]. Pobrano z: https://www.belstat.gov.by/upload/iblock/e2c/jpupn3rl7trtmxepj6vmh07qy6u5o09i.pdf (dostęp: 02.06.2023).

Walczak, Bogdan. (2017). O możliwościach prognozowania rozwoju języka. W: Katarzyna Kłosińska, Rafał Zimny (red.). Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości. (s. 11–22). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2024.18.241-252
Date of publication: 2025-01-08 14:18:18
Date of submission: 2023-09-20 15:51:43


статистика


Видимость рефератов - 100
загрузки (из 2020-06-17) - PDF (Belarusian) (Język Polski) - 0

показатели



Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.


(c) 2025 Volha Tratsiak

Лицензия Creative Commons
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.