Польская і беларуская ідэнтычнасьць Рыма-каталіцкага Касцёла ў Беларусі. Гісторыя і сучасныя дылемы

Joanna Dworzecka

Аннотация


Артыкул разглядае праблему складанай ідэнтычнасці каталіцкага касцёла на Беларусі. Гэта рэакцыя на выказванні некаторых польскіх даследчыкаў, якія патрабуюць, каб мясцовы касцёл заявіў пра сваю прыналежнасць да польскага народа. Аўтар разважае, ці наогул магчыма, каб канфесія як інстытуцыя, але адначасова і супольнасць вернікаў, магла мець нацыянальную ідэнтычнасць, а таксама ў якой ступені гэтая праблема датычыць касцёла на Беларусі. На падставе розных тэорый ідэнтычнасці, а таксама ўласных антрапалагічных палявых даследаванняў, якія праводзіліся сярод святароў і беларускіх католікаў у перыяд 2013–2017 гг., аўтар прагне даказаць, што на даследаванай тэрыто- рыі суіснуюць дзве нацыянальныя ідэнтычнасці каталіцкіх вернікаў, яны не выключаюць сябе ўзаемна: беларуская і польская. Такім чынам, вынікі даследавання абвяргаюць крытычныя меркаванні, у якіх інстытуцыя касцёла абвінавачваецца ў беларусіфікацыі або паланізацыі католікаў. Паводле аўтара, толькі карэкта спосабу разумення ідэнтычнасці як зменнай і складзенай са шматлікіх элементаў прыналежнасці дазваляе прыняць адначасова польскую і беларускую ідэнтычнасць касцёла без неабходнасці абавязкова выбіраць адну сярод іх. Выказаная выснова адпавядае галоўнай характэрнай рысе Царкве ўвогуле, менавіта, яе ўсеагульнасці.


Ключевые слова


нацыянальная ідэнтычнасць, каталіцкая царква на Беларусі, бела- русізацыя, паланізацыя, беларускія католікі

Полный текст:

PDF (Język Polski)

Литература


źródła/sources/источники

Statuty Synodu Archidiecezji Mińsko-Mohylewskiej, Diecezji Pińskiej i Witebskiej (2002). Mińsk: Pro Christo.

opracowania/literature/литература

Ardener, Edwin. (1992). Tożsamość i utożsamienie. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Socjologiczne, 15, s. 21–42.

Czeczot, Witold. (1925), Dyecezya Mińska i jej pasterz biskup Zygmunt Łoziński. Wilno: Druk Józefa Zawadzkiego.

Dudik, Aleksander. (2007). Sytuacja wyznaniowa i ekumeniczna na Białorusi w latach 1988–2003. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.

Dworzecka, Joanna. (2016). Spór o białorutenizację Kościoła katolickiego na Białorusi. Collectanea Theologica, 2, s. 115–139.

Dzwonkowski, Roman. (1993). Kościół katolicki na Białorusi – przemiany i problemy. Sprawy Narodowościowe, 1(2), s. 163–176.

Dzwonkowski, Roman. (2017). Kościół katolicki w służbie rusyfikacji – plan caratu. Echa Polesia. Pobrano z: http://polesie.org/5858/5858/ (dostęp: 20.04.2018).

Foligowski, Przemysław. (1999). Białoruś. Trudna niepodległość. Wrocław: Alta2.

Giddens, Anthony. (2004). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Golachowska, Ewa. (2012). Jak mówić do Pana Boga? Wielojęzyczność katolików na Białorusi na przełomie XX i XXI wieku. Warszawa: Instytut Slawistyki PAN i Wydawnictwo Agade Bis.

Kabzińska, Iwona. (1999). Wśród „Kościelnych Polaków”. Wyznaczniki tożsamości etnicznej (narodowej) Polaków na Białorusi. Warszawa: Biblioteka Etnografii Polskiej.

Maalouf, Amin. (2002). Zabójcze tożsamości. Warszawa: PIW.

McGuire, Meredith B. (2012). Religia w kontekście społecznym. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.

Mironowicz, Eugeniusz. (2007). Białoruś. Warszawa: Wydawnictwo TRIO.

Nechames, Sergiej. (1993). Stosunki międzywyznaniowe oraz narodowo-wyzwoleńczy ruch na Białorusi. W: Irena Borowik, Andrzej Szyjewski (red.). Religie i kościoły w społeczeństwach postkomunistycznych (s. 68–74). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.

Ocytko, Małgorzata. (2005). Problem Białorusinów katolików w diecezji wileńskiej w okresie ordynariatu biskupa Jerzego Matulewicza (1918–1925). W: Marek Kietliński, Krzysztof Sychowicz, Wojciech Śleszyński (red.). Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stan badań (s. 250–263). Białystok: Wydawnictwo Prymat Mariusz Śliwkowski.

Stępniak, Władysław. (2005). Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską z dnia 10 lutego 1925 r. W: Marek Kietliński, Krzysztof Sychowicz, Wojciech Śleszyński (red.). Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stan badań (s. 284–292). Białystok: Wydawnictwo Prymat Mariusz Śliwkowski.

Tarasiuk, Dariusz. (2004). Kultura a świadomość narodowa Polaków na Białorusi na początku XX stulecia. W: Antoni Kruczyński, Małgorzata Michalska (red.). Kultura i świadomość etniczna Polaków na wschodzie. Tradycja i współczesność (s. 131–140). Wrocław: KEiAK UWr, OBW UWr

Winnicki, Zdzisław, Julian. (2010). Tematy białorusko-polskie. Antologia. Wrocław: GS Media.

Wierzbowska-Miazga, Agata (oprac.). (2001). Wybór dokumentów prawnych dotyczących mniejszości narodowych. T. 2. Polacy na Białorusi. Warszawa: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.

Ziętek, Dorota. (2008). Tożsamość i religia. Ormianie w krakowskiej i lwowskiej diasporze. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2018.12.53-65
Date of publication: 2019-03-27 08:16:36
Date of submission: 2018-05-09 09:36:32


статистика


Видимость рефератов - 2365
загрузки (из 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

показатели



Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.


(c) 2019 Joanna Dworzecka

Лицензия Creative Commons
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.