Hide
Show all
Email this article Selected Ways of Protection in Non-Litigious Proceedings as Exemplified by an Adult Incapacitation Case
Abstract
This article is a study of a scientific and research character. It contains an analysis of the legal measures, the aim of which is to provide appropriate protection to a person who is the subject of an incapacitation petition. The synthesis is centred on an answer to the question whether it is legally admissible to file a petition for protection in the proceedings concerning an adult for the purpose of securing the property of this person. The author gives arguments in favour of the affirmative answer to this question. This is corroborated not only by the general purpose of the protective proceedings, that is protection of interests of the person concerned, but also by the functional and literal interpretation of Article 730 § 1, Article §§ 1–3 and Article 755 of the Civil Procedure Code. Issuing a decision about protection in incapacitation proceedings and entry of a warning in the Land and Mortgage Register on the basis of a judicial decision about granting protection are legally admissible instruments providing relevant protection to the sick person. Together with the legal measures which offer a chance to present arguments effectively on behalf of the person who is the subject of an incapacitation petition, they provide a guarantee of adequate protection of interests of the person concerned. The article discusses the subject from a novel perspective. The presented issue has not been analysed comprehensively in the literature on the subject so far. In the author’s opinion, the article deals with the issues of the national range, important also for practitioners of law.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
LITERATURE
Akińcza J., Doradca tymczasowy jako podmiot postępowania cywilnego, “Jurysta” 2012, no. 11.
Asystent osoby z niepełnosprawnością. Studium prawno-porównawcze, ed. M. Szeroczyńska, Warszawa 2007.
Balwicka-Szczyrba M., Sylwestrzak A., Instytucja ubezwłasnowolnienia w perspektywie unormowań Konstytucji RP oraz Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, “Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, vol. 40.
Biernacka A., Serwa M., Książek I., Dziubak G., Ochrona osób starszych w polskim porządku prawnym ze szczególnym uwzględnieniem instytucji ubezwłasnowolnienia, Kraków 2017.
Błaszczak Ł, Charakter prawny zarzutu przedawnienia oraz zrzeczenia się zarzutu przedawnienia w procesie cywilnym, [in:] Honeste procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu, eds. A. Laskowska-Hulisz, J. May, M. Mrówczyński, Warszawa 2017.
Błaszczak Ł., Problematyka sprawy cywilnej i drogi sądowej w kontekście zagadnienia sprawy konstytucyjnej i domniemania drogi sądu powszechnego z art. 177 Konstytucji, [in:] Konstytucjonalizacja postępowania cywilnego, ed. Ł. Błaszczak, Wrocław 2015.
Błaszczak Ł., Zabezpieczenie roszczeń w sporach korporacyjnych na przykładzie spraw o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały wspólników oraz spraw o wyłączenie wspólnika, “Transformacje Prawa Prywatnego” 2019, no. 1.
Bodio J., Guardian Appointed for a Disabled Person and Guardian Appointed for a Partially Incapacitated Person, “Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. 30(4).
Cieśliński M., Postępowanie zabezpieczające w sprawach o rozwód, Warszawa 2010.
Cytowski T., Procesowe nadużycie prawa, “Przegląd Sądowy” 2005, no. 5.
Czech B., [in:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. A. Marciniak, vol. 3, Warszawa 2020.
Czech T., Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, Warszawa 2014.
Derlatka J., Ograniczenie zakresu dopuszczalności przedmiotowej skargi na czynności komornika – uwagi na tle art. 767 § 11 k.p.c., [in:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, eds. P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler, Warszawa 2019.
Domański M., Ubezwłasnowolnienie w prawie polskim a wybrane standardy międzynarodowej ochrony praw człowieka, “Prawo w Działaniu” 2014, no. 17.
Ereciński T., Nadużycie praw procesowych w postępowaniu cywilnym. Tezy i wstępne propozycje do dyskusji, [in:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, eds. P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler, Warszawa 2019.
Flaga-Gieruszyńska K., Zieliński A., [in:] K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2019.
Flejszar R., Zasada dyspozycyjności w procesie cywilnym, Warszawa 2016.
Frosztęga N., Sierakowski B., Wpływ otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego na środki uzyskane przez komornika w toku postępowania zabezpieczającego, “Doradca Restrukturyzacyjny” 2019, no. 2.
Gajda-Roszczynialska K., Nadużycie prawa w europejskim prawie procesowym cywilnym, [in:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, eds. P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler, Warszawa 2019.
Gapska E., Przeciwdziałanie nadużyciom prawa procesowego w znowelizowanym Kodeksie postępowania cywilnego, “Monitor Prawniczy” 2019, no. 15–17.
Gapska E., Przeciwdziałanie nadużyciom prawa procesowego w znowelizowanym Kodeksie postępowania cywilnego. Cz. II: Powództwo oczywiście bezzasadne, “Monitor Prawniczy” 2019, no. 16.
Gapska E., Przeciwdziałanie nadużyciom prawa procesowego w znowelizowanym Kodeksie postępowania cywilnego. Cz. III: Sszczególne przejawy nadużycia prawa procesowego, “Monitor Prawniczy” 2019, no. 17.
Gapska E., Studzińska J., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2017.
Gersdorf M., Nadużycie prawa w prawie pracy, [in:] Nadużycie prawa. Materiały konferencyjne, eds. H. Izdebski, A. Stępkowski, Warszawa 2003.
Grzesiak T., Kaliński M., Trela Ł., Wydanie sum zatrzymanych w postępowaniu zabezpieczającym – w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowym, “Doradca Restrukturyzacyjny” 2019, no. 1.
Gudowski J., Nadużycie prawa procesowego cywilnego w postępowaniu rozpoznawczym (in ampliore contextu), [in:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, eds. P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler, Warszawa 2019.
Jagieła J., Opinia prawna na temat zwrotu wydatków związanych z dokonaniem zabezpieczenia przez komornika, “Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2009, no. 6.
Jakubecki A., [in:] System Prawa Procesowego Cywilnego, vol. 5: Postępowanie zabezpieczające, ed. A. Jakubecki, Warszawa 2016.
Jakubecki A., Nadużycie prawa procesowego cywilnego w postępowaniu zabezpieczającym, [in:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, eds. P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler, Warszawa 2019.
Jastrzemska S., [in:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. T. Szanciło, vol. 2, Warszawa 2019.
Jauernig O., Kilka uwag o celu procesu cywilnego, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1984, no. 3.
Jeśli nie ubezwłasnowolnienie, to co? Prawne formy wsparcia osób z niepełnosprawnością intelektualną, ed. K. Kędziora, Warszawa 2012.
Jurzec-Jasiecka A., Termin do złożenia wniosku o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego na podstawie przepisu art. 745 § 1 k.p.c., “Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2016, no. 6.
Kawala E., Kodeks postępowania cywilnego: postępowanie nieprocesowe, zabezpieczające i egzekucyjne, przepisy z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego. Orzecznictwo, Toruń 2003.
Kleniewska I., Postępowanie w sprawach o ubezwłasnowolnienie w praktyce sądowej, “Prawo w Działaniu” 2006, no. 1.
Kociucki L., Zdolność do czynności prawnych osób dorosłych i jej ograniczenia, Warszawa 2011.
Korzan K., Zabezpieczenie roszczeń i praw w postępowaniu cywilnym (Studium teoretyczno-procesowe), “Przegląd Prawa Handlowego” 1992, no. 3.
Krajewski J., Postępowanie nieprocesowe, Toruń 1973.
Kruszelnicki F., Zarys systemu polskiego prawa egzekucyjnego i zabezpieczającego, Warszawa 1934.
Lubiński K., Postępowanie o ubezwłasnowolnienie, Warszawa 1979.
Machnikowski P., Instytucja opieki nad pełnoletnim w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego w latach 2012–2015, “Państwo i Prawo” 2019, no. 4.
Machnikowski P., Pełnomocnictwo opiekuńcze w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego w latach 2012–2015, “Rejent” 2016, no. 5.
Malczyk M., [in:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. A. Góra-Błaszczykowska, vol. IB, Warszawa 2020.
Marciniak A., Nadużycie prawa procesowego w sądowym postępowaniu egzekucyjnym, [in:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, eds. P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler, Warszawa 2019.
Mądrzak H., Charakter i zakres ochrony prawnej realizowanej w trybie postępowania zabezpieczającego, [in:] Jednolitość prawa sądowego cywilnego a jego odrębności krajowe, ed. M. Sawczuk, Lublin 1997.
Miączyński A., Skuteczność orzeczeń w postępowaniu cywilnym, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze” 1974, no. 67.
Misztal-Konecka J., Czy wniesienie pozwu w sprawie cywilnej przeciwko sędziemu może stanowić nadużycie prawa procesowego? Zarys problemu, [in:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, eds. P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler, Warszawa 2019.
Misztal-Konecka J., O udziale w postępowaniu cywilnym osób, które doznają przeszkód faktycznych w osobistym dokonywaniu czynności procesowych, “Przegląd Sądowy” 2017, no. 11–12.
Mróz D., Krytycznie wobec postulatu zniesienia ubezwłasnowolnienia w kontekście harmonizacji polskiego prawa cywilnego z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, “Acta Iuris Stetinensis” 2018, no. 4.
Mucha J., O odpowiednim stosowaniu przepisów o procesie do postępowania zabezpieczającego, [in:] Proces cywilny. Nauka – kodyfikacja – praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, eds. P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik, Warszawa 2012.
Osajda K., Nadużycie prawa w procesie cywilnym, “Przegląd Sądowy” 2005, no. 5.
Paprzycki L., Psychiatryczno-neurologiczno-psychologiczne aspekty postępowania cywilnego w przedmiocie ubezwłasnowolnienia – zagadnienia prawne, “Palestra” 2009, no. 1–2.
Piasecki K., Nadużycie praw procesowych przez strony, “Palestra” 1960, no. 11.
Plebanek M., Nadużycie praw procesowych w postępowaniu cywilnym, “Studia Prawnicze INP PAN” 2012, vol. 1.
Policzkiewicz J., Siedlecki W., Wengerek E., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 1980.
Polska droga do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych ONZ, ed. A. Waszkiewicz, Kraków 2008.
Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną w świetle międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka, ed. D. Pudzianowska, Warszawa 2014.
Przewoźnik S., Postępowanie o ubezwłasnowolnienie na tle akt Sądu Okręgowego w Krakowie z 1949 r., “Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2014, vol. 17.
Przyborowski Ł., [in:] Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, ed. J. Pisuliński, Warszawa 2014.
Pyt Z., Nadużycie prawa cywilnego procesowego, [in:] Uniwersalny i regionalny wymiar ochrony praw człowieka. Nowe wyzwania – nowe rozwiązania, ed. J. Jaskiernia, vol. 3, Warszawa 2014.
Pyziak-Szafnicka M., Prawo podmiotowe, “Studia Prawa Prywatnego” 2006, vol. 1.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2011.
Rzewuski M., Glosa do postanowienia SN z 26.01.2012 r., III CSK 147/11, “Palestra” 2013, no. 3–4.
Siedlecki W., Przedmiot postępowania cywilnego, [in:] Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, ed. J. Jodłowski, Wrocław 1974.
Sobański P., Glosa do uchwały SN z 28.09.2016 r., III CZP 38/16, “Rejent” 2018, no. 4.
Sylwestrzak A., Charakter prawny i kompetencje kuratora osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, “Przegląd Sądowy” 2011, no. 5.
Sylwestrzak A., Kurator dla osoby niepełnosprawnej, “Przegląd Sądowy” 2014, no. 9.
Sylwestrzak A., Pełnomocnictwo opiekuńcze w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego w latach 2012–2015, “Rejent” 2016, no. 5.
Sylwestrzak A., Ubezwłasnowolnienie częściowe. Glosa do postanowienia SN z dnia 16 kwietnia 2010 r., IV CSK 470/09, “Gdańskie Studia Prawnicze. Przegląd Orzecznictwa” 2010, no. 3–4.
System Postępowania Cywilnego, vol. 8: Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, ed. K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2021.
Szreniawska M., Znaczenie ratyfikacji Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych, “Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania” 2012, no. 3.
Szwed M., Likwidacja konstrukcji ubezwłasnowolnienia w Gruzji po wyroku Sądu Konstytucyjnego z 8 października 2014 r., “Przegląd Legislacyjny” 2017, no. 1.
Targosz T., Zabezpieczenie roszczeń w prawie własności intelektualnej – przesłanki udzielenia i specyfika postępowania, “Transformacje Prawa Prywatnego” 2019, no. 1.
Torbus A., Problem nadużycia uprawnień procesowych przez strony w projekcie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, [in:] Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów Komisji Kodyfikacyjnej, ed. K. Markiewicz, Warszawa 2011.
Trammer H., Następcza bezprzedmiotowość procesu cywilnego, Kraków 1950.
Wach A., Handbuch des Deutschen Civilprozessrechts, Leipzig 1885.
Waligórski M., Proces cywilny. Funkcja i struktura, Warszawa 1947.
Warzocha E., Ustalenie stosunku prawnego lub prawa w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1982.
Wengerek E., Pojęcie, przedmiot i przesłanki postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego, [in:] Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, ed. J. Jodłowski, Wrocław 1974.
Windscheid B., Die Actio des römischen Zivilrechts vom Standpunkte des heutigen Rechts, Düsseldorf 1856.
Wolter A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1986.
Wójcik S., Glosa do postanowienia SN z 15.05.1969 r., I CR 132/68, “Nowe Prawo” 1970, no. 1.
Wronkowska S., O znaczeniu i socjotechnicznej roli terminu „czyjeś prawo”, “Państwo i Prawo” 1969, no. 6.
Zedler F., Czarne arbitraże, [in:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, eds. P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler, Warszawa 2019.
Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
Zima-Parjaszewska M., Artykuł 12 Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami a ubezwłasnowolnienie w Polsce, “Studia Prawnicze INP PAN” 2013, no. 2.
LEGAL ACTS
Act of 25 February 1964 – Family and Guardianship Code (Journal of Laws 2019, item 2086).
Act of 23 April 1964 – Civil Code (Journal of Laws 2019, item 1145, as amended).
Act of 17 November 1964 – Civil Procedure Code (Journal of Laws 2019, item 1460, as amended).
Act of 6 July 1982 on the Land and Mortgage Register (Journal of Laws 2019, item 2204).
Act of 2 July 2004 amending the Civil Procedure Code and some other acts (Journal of Laws 2004, no. 172, item 1804).
Act of 16 September 2011 amending the Civil Procedure Code and some other acts (Journal of Laws 2011, no. 233, item 1381).
Act of 4 July 2019 amending the Civil Procedure Code and some other acts (Journal of Laws 2019, item 1469).
Act of 16 October 2019 amending the Family and Guardianship Code and some other acts (Journal of Laws 2019, item 2089).
CASE LAW
Decision of the Administrative Court in Kraków of 5 October 2011, I ACz 1234/11, LEX no. 1680439.
Decision of the Administrative Court in Kraków of 18 June 2014, I ACa 559/14, LEX no. 1544766.
Decision of the Administrative Court in Kraków of 23 May 2017, I ACz 745/17, LEX no. 2427793.
Decision of the Administrative Court in Katowice of 20 November 2017, V ACa 856/16, LEX no. 2736547.
Decision of the Regional Court in Świdnica of 20 August 2019, II Cz 611/19, LEX no. 2717112.
Decision of the Supreme Court of 5 February 1965, I CR 399/64, OSNC 1966, no. 1, item 5.
Decision of the Supreme Court of 9 April 1968, II CR 112/68, LEX no. 6309.
Decision of the Supreme Court of 30 May 1968, I CR 167/68, LEX no. 6351.
Decision of the Supreme Court of 21 June 1968, I CZ 77/68, OSNC 1969, no. 3, item 56.
Decision of the Supreme Court of 27 June 1968, I CR 239/68, OSNC 1969, no. 3, item 57.
Decision of the Supreme Court of 4 December 1968, II CR 384/68, LEX no. 6425.
Decision of the Supreme Court of 3 December 1971, III CRN 361/71, LEX no. 4770.
Decision of the Supreme Court of 17 September 1973, II CR 444/73, LEX no. 1633521.
Decision of the Supreme Court of 9 October 1973, II CZ 164/73, LEX no. 1673157.
Decision of the Supreme Court of 5 March 1974, I CR 66/74, LEX no. 7420.
Decision of the Supreme Court of 28 October 1974, II CR 540/74, LEX no. 4962.
Decision of the Supreme Court of 13 January 1975, I CR 787/74, LEX no. 7642.
Decision of the Supreme Court of 10 September 1975, II CR 472/75, LEX no. 7749.
Decision of the Supreme Court of 27 October 1976, II CR 387/76, LEX no. 7864.
Decision of the Supreme Court of 17 November 1976, I CR 384/76, LEX no. 7876.
Decision of the Supreme Court of 17 February 1981, II CR 11/81, LEX no. 8308.
Decision of the Supreme Court of 23 June 1982, IV CR 222/82, LEX no. 1634481.
Decision of the Supreme Court of 9 March 1983, I CZ 20/83, LEX no. 8519.
Decision of the Supreme Court of 17 October 1988, IV CR 266/88, LEX no. 8918.
Decision of the Supreme Court of 20 February 1990, IV CZ 29/90, LEX no. 9014.
Decision of the Supreme Court of 14 September 2004, III CK 413/03, LEX no. 174203.
Decision of the Supreme Court of 26 January 2012, III CSK 147/11, OSNC 2012, no. 7–8, item 96.
Decision of the Supreme Court of 9 October 2014, IV CSK 296/14, LEX no. 1521321.
Decision of the Supreme Court of 24 September 2015, V CSK 690/14, OSNC 2017, no. 3, item 38.
Judgement of the Administrative Court in Łódź of 30 November 2016, I ACa 1459/16, OSAŁ 2017, no. 3, item 59.
Judgement of the Regional Court in Siedlce of 7 December 2015, IV U 1344/14, LEX no. 2040474.
Judgement of the Voivodeship Administrative Court in Lublin of 21 April 2017, I SA/Lu 1078/16, LEX no. 2306949.
Judgement of the Voivodeship Administrative Court in Lublin of 21 April 2017, I SA/Lu 1079/16, LEX no. 2306950.
Judgement of the Voivodeship Administrative Court in Lublin of 21 April 2017, I SA/Lu 1080/16, LEX no. 2306951.
Judgement of the Voivodeship Administrative Court in Lublin of 21 April 2017, I SA/Lu 1081/16, LEX no. 2334617.
Judgement of the Voivodeship Administrative Court in Bydgoszcz of 16 October 2018, II SA/Bd 338/18, LEX no. 2583589.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.5.187-205
Date of publication: 2021-12-17 19:45:06
Date of submission: 2020-07-28 00:51:48
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2021 Kinga Dróżdż-Chmiel
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.