Wybrane instytucje polskiego prawa prywatnego dla ochrony wierzyciela

Zdzisław Gawlik

Streszczenie w języku polskim


Przedmiotem niniejszego artykułu jest kwestia intensywności ochrony interesów osoby, która weszła w stosunki zobowiązaniowe. Opisano instytucje wykorzystywane do zabezpieczenia wierzytelności, przy czym wątpliwości pojawiają się, gdy zabezpieczenia potęgują się w razie ogłoszenia upadłości dłużnika. Nie każde z przedsięwzięć gospodarczych kończy się sukcesem. Niejednokrotnie przedsiębiorca, z niezależnych powodów, nie jest w stanie zaspokoić swoich wierzycieli. Wierzyciele z kolei, mając świadomość ryzyka powiązanego z wejściem w zobowiązanie, zazwyczaj starają się o zabezpieczenia. W związku z tym warto zastanowić się, jak należy traktować zabezpieczenia w przypadku niewypłacalności dłużnika. W opracowaniu wskazano, że „samozabezpieczenia” wierzyciela – osobowe i rzeczowe – mają pierwszeństwo przed wierzycielami uzyskującymi pierwszeństwo wskutek ubezskutecznienia czynności dłużnika na podstawie przepisów o skardze pauliańskiej. Autor broni stanowiska, zgodnie z którym pierwszeństwo, o którym mowa w art. 532 k.c., nie jest pierwszeństwem bezwzględnym czy absolutnym. Problemy poruszone w opracowaniu są przedmiotem zainteresowania wielu przedstawicieli doktryny i sądów. Co więcej, w odniesieniu do ich treści Rzecznik Praw Obywatelskich sformułował pytania o ich zgodność z Konstytucją RP. Przyjęcie przez Polskę modelu gospodarki rynkowej sprawiło, że problematyka ta dotyczy nie tylko Polski. Dla obrony zapatrywania o pierwszeństwie zabezpieczenia podjętego przez wierzycieli przed pierwszeństwem, którego źródłem jest skarga pauliańska, zaprezentowano szereg argumentów, a dla wyeliminowania wątpliwości co do wzajemnego stosunku pierwszeństw do zaspokojenia wierzytelności sformułowano stosowny wniosek de lege ferenda.


Słowa kluczowe


polskie prawo prywatne; ochrona wierzyciela; niewypłacalność dłużnika; skarga pauliańska; zabezpieczenie wierzytelności; pierwszeństwo bezwzględne; upadłość

Pełny tekst:

PDF (English) PDF

Bibliografia


LITERATURE

Bodio J., Wymagania formalne apelacji i skutki ich nieuwzględnienia, [in:] Jus et remedium. Księga jubileuszowa Profesora Mieczysława Sawczuka, eds. A. Jakubecki, J.A. Strzępka, Warszawa 2010.

Gudowski J., Pogląd na apelację, [in:] Aurea praxis. Aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, eds. J. Gudowski, K. Weitz, vol. 1, Warszawa 2011.

Jakubecki A., [in:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze, Warszawa 2010.

Jakubecki A., Glosa do uchwały SN z 10.02.2006 r., III CZP 2/06, “Orzecznictwo Sądów Polskich” 2008, no. 6, item 71.

Jakubecki A., Jeszcze w kwestii statusu wierzyciela rzeczowego w postępowaniu upadłościowym, “Przegląd Sądowy” 1999, no. 10.

Jakubecki A., Ogłoszenie upadłości strony procesu cywilnego – uwagi na tle nowelizacji Kodeksu postepowania cywilnego, “Przegląd Sądowy” 2007, no. 7–8.

Janiak A., [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, vol. 1: Część ogólna, ed. A. Kidyba, Warszawa 2012.

Janiak A., [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, vol. 3: Zobowiązania. Część ogólna, ed. A. Kidyba, Warszawa 2014.

Klaczak P., Mularski K., Skarga pauliańska a zaspokojenie przez dłużnika jednego z jego wierzycieli, “Transformacje Prawa Prywatnego” 2020, no. 4.

Kubas A., Rozszerzona skuteczność wierzytelności, “Studia Cywilistyczne” 1969, vol. 13–14.

Longchamps de Bérier R., Zobowiązania, Poznań 1999.

Machnikowski P., [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, ed. E. Gniewek, Warszawa 2006.

Ohanowicz A., Przepis art. 59 k.c. a tzw. ius ad rem, “Państwo i Prawo” 1966, no. 11.

Pastuszka A., Prawo procesu cywilnego, Lublin 1937.

Pisuliński J., [in:] System Prawa Prywatnego, vol. 4: Prawo rzeczowe, ed. E. Gniewek, Warszawa 2005.

Pisuliński J., Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika – propozycja nowego ujęcia, [in:] Prawo kontraktów, eds. Z. Kuniewicz, D. Sokołowska, Warszawa 2017.

Popiołek W., [in:] Kodeks cywilny, vol. 2: Komentarz do artykułów 450–1088, ed. K. Pietrzykowski, Warszawa 2011.

Pyziak-Szafnicka M., [in:] System Prawa Prywatnego, vol. 6: Prawo zobowiązań – część ogólna, ed. A. Olejniczak, Warszawa 2009.

Pyziak-Szafnicka M., Glosa do wyroku SN z 24.10.2002, II CK 396/02, “Orzecznictwo Sądów Polskich” 2003, no. 11, item 141.

Pyziak-Szafnicka M., Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika, Warszawa 1995.

Rudnicki S., [in:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, eds. S. Dmowski, S. Rudnicki, Warszawa 2004.

Rudnicki S., Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz, Warszawa 2005.

Sychowicz M., [in:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, ed. G. Bieniek, vol. 1, Warszawa 2007.

Telenga P., [in:] Kodeks postępowania cywilnego, vol. 2: Komentarz do art. 730–1217, ed. A. Jakubecki, Warszawa 2017.

Wójcik M.P., [in:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. A. Jakubecki, Warszawa 2012.

CASE LAW

Decision of the Supreme Court of 13 August 1997, I CKN 207/97.

Decision of the Supreme Court of 5 September 1997, III CKN 152/97.

Decision of the Supreme Court of 26 October 2005, V CK 776/04.

Judgement of the Supreme Court of 28 November 1995, I CRN 218/95.

Judgement of the Supreme Court of 13 April 2012, III CSK 214/11, LEX no. 130777.

Judgement of the Court of Appeal in Szczecin of 4 December 2012, I ACa 504/12.

Resolution of the Supreme Court of 18 October 2013, III CZP 64/13, OSNC 2014, no. 708, item 70.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.167-185
Data publikacji: 2021-10-13 00:45:30
Data złożenia artykułu: 2021-08-06 23:14:57


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1175
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0 PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Zdzisław Gawlik

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.