Odstępstwa od ochrony prawa autorskiego z uwagi na realizację wolności informacji i wolności prasy. Uwagi na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 29 lipca 2019 r. w sprawie pomiędzy Funke Medien NRW GmbH a Bundesrepublik Deutschland
Streszczenie w języku polskim
Dyskusja publiczna z 2018 r. dotycząca uchwalenia przez Parlament Europejski dyrektywy w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym, nazywanej w dyskursie publicznym mianem ACTA 2, budziła ogromne emocje społeczne. U źródła tego konfliktu leżały dwie zderzające się ze sobą wartości: potrzeba ochrony praw autorskich i zabezpieczenia interesów ekonomicznych twórców oraz wolność wypowiedzi (wolność internetu), szczególnie istotna dla użytkowników utworów i użytkowników internetu. Wydane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 29 lipca 2019 r. orzeczenia w sprawie Funke Medien NRW GmbH przeciwko Bundesrepublik Deutschland oraz zbieżne z nim orzeczenie w sprawie Spiegel Online GmbH przeciwko Volkerowi Beckowi dotyczy wskazanego wyżej konfliktu wartości. Niniejszy artykuł zawiera opis głównych tez wskazanych wyżej rozstrzygnięć TSUE oraz wskazuje na ich konsekwencje w zakresie zmiany dotychczasowego sposobu interpretacji przepisów prawa autorskiego. W artykule zamieszczono także uwagi dotyczące wpływu tych rozstrzygnięć i ich konsekwencji w zakresie naruszającego wolność wypowiedzi blokowania treści przez podmioty świadczące usługi hostingowe w świetle wymagań nowej dyrektywy z dnia 17 kwietnia 2019 r. Ponadto wskazano argumenty świadczące o tym, że dyrektywa 2019/790/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz nowy, wytyczony w komentowanych orzeczeniach TSUE, sposób interpretacji przepisów prawa autorskiego istotnie zmienił dotychczasowy sposób postrzegania przepisów o dozwolonym użytku utworów.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Act of 26 January 1984 – Press Law (Journal of Laws No. 5, item 24 as amended).
Act of 4 February 1994 on copyright and related rights (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1231).
Act of 6 September 2001 on access to public information (consolidated text Journal of Laws 2018, item 1330 as amended).
Augustyniak M., Pojęcie, istota oraz geneza wolności i praw człowieka, [in:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. M. Chmaj, Warszawa 2008.
Banaszak B., Ogólne wiadomości o prawach człowieka, [in:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016.
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie a swoboda wypowiedzi i twórczości, [in:] Współczesne problemy prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marii Poźniak-Niedzielskiej, red. A. Kidyba, R. Skubisz, Warszawa 2007.
Błeszyński J., Prawo autorskie, Warszawa 1988.
Charter of the Fundamental Rights of the European Union (OJ UE C 326/02, 26.10.2012, p. 1).
Ciapała J., Wolność a uprawnienie – próba analizy porównawczej pojęć w kontekście wybranych postanowień Konstytucji RP, „Humanistyczne Zeszyty Naukowe – Prawa Człowieka” 2000, nr 7.
Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, No. 78, item 483 as amended).
Danay R., Jacob R., Copyright vs. Free Expression: The Case of Peer-to-Peer File-Sharing of Music in the United Kingdom, “8 Yale Journal of Law & Technology” 2005, No. 32.
Decision of ECHR of 10 January 2013 in the case Ashby Donald and others vs France, complaint No. 36769/08.
Directive 2001/29/EC of the European Parliament and of the Council of 22 May 2001 on the harmonisation of certain aspects of copyright and related rights in the information society (OJ EU 2001 L 167, p. 10).
Directive (EU) 2019/790 of the European Parliament and of the Council of 17 April 2019 on copyright and related rights in the Digital Single Market and amending Directives 96/9/EC and 2001/29/EC (OJ EU L 130/92, 17.05.2019).
European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms of 4 November 1950 (Journal of Laws 1993, No. 61, item 284 as amended).
Geiger Ch., Gervais D., Senftleben M., The Three-Step Test Revisited: How to Use the Test’s Flexibility in National Copyright Law, “PIJIP Research Paper” 2013, No. 2013-04.
Grzybowski S., [in:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973.
Judgement of the Royal Courts of Justice Strand in London of 18 July 2001, Ashdown vs Telegraph Group Ltd (2001, EWCA Civ 1142).
Judgement of ECJ of 29 January 2008, Promusicae, C 275/06, EU:C:2008:54.
Judgement of ECJ of 24 November 2011, Scarlet Extended, C-70/10, EU:C:2011:771.
Judgement of ECJ of 16 February 2012, SABAM, C-360/10, EU:C:2012:85.
Judgement of ECJ of 13 February 2014, Svensson i in., C-466/12, EU:C:2014:76.
Judgement of ECJ of 27 March 2014, UPC Telekabel Wien, C-314/12, EU:C:2014:192.
Judgement of ECJ of 16 July 2015, Coty Germany, C-580/13, EU:C:2015:485.
Judgement of ECJ of 12 November 2015, Hewlett-Packard Belgium, C-572/13, EU:C:2015:750.
Judgement of ECJ of 16 November 2016, Soulier i Doke, C 301/15, EU:C:2016:878.
Judgement of ECJ of 7 August 2018, Renckhoff, C 161/17, EU:C:2018:634.
Judgement of ECJ of 14 February 2019, Buivids, C 345/17, EU:C:2019:122.
Judgement of ECJ (Grand Chamber) of 29 July 2019, Funke Medien NRW GmbH vs Bundesrepublik Deutschland, C-469/17, ECLI:EU:C:2019:623.
Judgement of ECJ (Grand Chamber) of 29 July 2019, Spiegel Online GmbH vs Volker Beck, C 516/17, ECLI:EU:C:2019:625.
Kohler J., Urheberrecht an Schriftwerken und Verlagsrecht, Aalen 1980.
Kopff A., Charakter i treść praw z art. 14 ustawy o prawie autorskim, „Nowe Prawo” 1967, nr 7–8.
Korybski A., [in:] A. Korybski, L. Leszczyński, A. Pieniążek, Wstęp do prawoznawstwa, Lublin 2010.
Leszczyński L., Maroń G., Pojęcie i treść zasad prawa oraz generalnych klauzul odsyłających. Uwagi porównawcze, „Annales UMCS sectio G (Ius)” 2013, nr 1.
Machała W., Dozwolony użytek chronionych utworów w polskim prawie autorskim w świetle cywilistycznej koncepcji prawa podmiotowego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2001, nr 78.
Marcinkowska J., Dozwolony użytek w prawie autorskim. Podstawowe zagadnienia, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2004, nr 87.
Ritterman S., Komentarz do ustawy o prawie autorskim, Kraków 1938.
Szczotka J., [in:] M. Poźniak-Niedzielska (red.), J. Szczotka, M. Mozgawa, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Zarys wykładu, Bydgoszcz 2007.
Voorhoof D., Copyright vs. freedom of expression, http://echrblog.blogspot.com/2013/01/copyright-vs-freedom-of-expression.html [access: 5.08.2019].
Wiśniewski L., Prawo a wolność człowieka – pojęcie i konstrukcja prawna, [in:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. L. Wiśniewski, Warszawa 1997.
Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1974.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2019.28.3.117-134
Data publikacji: 2019-12-21 14:52:26
Data złożenia artykułu: 2019-09-14 18:12:43
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Grzegorz Tylec
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.