Prawo do tożsamości dziecka urodzonego w drodze surogacji

Cezary Kamil Malinowski

Streszczenie w języku polskim


Niniejszy artykuł dotyczy prawa do tożsamości dzieci urodzonych w drodze macierzyństwa zastępczego. Jest to przegląd prawa międzynarodowego, orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (w szczególności Mennesson przeciwko Francji, Labassee przeciwko Francji, Paradiso i Campanelli przeciwko Włochom, A.M. przeciwko Norwegii), polskiego prawa stanowionego, orzecznictwa i literatury prawniczej, którego celem jest ustalenie: czym jest prawo do tożsamości, jaki jest jego zakres i elementy, a także jaki jest aktualny standard ochrony tożsamości dziecka. Artykuł porusza również problematykę konfliktu między prawem do tożsamości dziecka urodzonego w wyniku ciąży zastępczej, w kontekście prawa do poznania swojego pochodzenia, a prawem do prywatności dawców gamet, którzy chcą zachować swoją anonimowość.


Słowa kluczowe


Surogacja; dziecko; prawo do życia prywatnego; prawo do tożsamości; akty urodzenia; umowy o macierzyństwo zastępcze

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


M. Safjan "Prawne problemy zastępczego macierzyństwa", [w:] W. Lang (red.), Prawne problemy ludzkiej prokreacji, Toruń 2000,

M. Nestorowicz, Prawo medyczne, Toruń 2000,

Księga Rodzaju 16; 30,

R. Türk, F. Terzioglu, Ethical Issues In The Surrogate Maternity Practice, Ankara 2014,

M. Soniewicka, Dylematy zastępczego macierzyństwa, Kraków 2009,

D. Krekora-Zając, Prawo do poznania matki biologicznej według krajowego prawa rodzinnego, Warszawa 2014,

https://doi.org/10.37232/sp.2014.1.5.

P.D. Jaffé, Access to one's origins from a psychological point of view, [w:] European Commission, Challenges in adoption procedures in Europe - ensuring the best interests of the child, Joint council of Europe and European Commission conference, 30 November-1 December 2009, Strasbourg, 2011,

E. Michałkiewicz-Kądziela, Prawo do tożsamości człowieka w prawie polskim i międzynarodowym, Warszawa 2020, wyd. 1,

R. Hodgkin, P. Newell, Implementation Handbook for the Convention on the Rights of the Child, Geneva 2007,

A. Jakuszewicz, Prawo poznania własnych rodziców w świetle Konwencji o prawach dziecka, Bydgoszcz 2017,

M. Fras, D. Abłażewicz, Reżim prawny macierzyństwa zastępczego na tle porównawczym, vol. 6, 2008

P. Witczak-Bruś, Surogacja. Aspekty prawne macierzyństwa zastępczego, WKP 2021

B. Oszkinis, Macierzyństwo, Aspekty materialnoprawne, procesowe i kolizyjnoprawne, Warszawa 2019

K. Burdziak, Ł. Pohl, Tzw. macierzyństwo zastępcze (surrogate motherhood) w świetle polskiego prawa karnego. Uwagi de lege lata i postulaty de lege ferenda [w:] Fundamentalne prawne problemy..., pod red. P. Mostowika, Warszawa 2019,

W. Górowski, Zastępcze macierzyństwo... [w:] Fundamentalne prawne problemy..., pod red. P. Mostowika, Warszawa 2019,

P. Banaszak, K. Burdziak, Tzw. macierzyństwo zastępcze - kilka uwag w kontekście nowelizacji Kodeksu karnego, MOP 2020, Nr 4

G. Van Bueren, Children 's Access to Adoption Records; State Discretion or an Enforceable International Rights?, "Modern Law Review", nr 58 (1), 1995,

https://doi.org/10.1111/j.1468-2230.1995.tb01993.x

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r, Dz.U. 1993 nr 61 poz. 284

Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego, Dz.U. 2014 poz. 1741

Wyrok ETPCz - Mennesson v. France (Application no. 65192/11),

Wyrok ETPCz - Labassee v. France (Application no. 65941/11),

Wyrok ETPCz - Paradiso and Campanelli v. Italy (Application no. 25358/12),

Wyrok ETPCz - A.M. v. Norway (Application no. 30254/18),

Wyrok ETPCz - Moretti i Benedetti v. Italy, (Application no. 16318/07)

Wyrok ETPCz - Kopf i Liberda v. Austria, (Application no. 1598/06)

Wyrok NSA z dnia 16.02.2022 r. II OSK 128/19,

Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 11.12.2013 r. II AKa 393/13,




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/szn.2023.23.2.111-128
Data publikacji: 2024-03-27 13:46:44
Data złożenia artykułu: 2023-07-24 03:19:24


Statystyki


Widoczność abstraktów - 508
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Cezary Kamil Malinowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.