Unia Europejska wobec następstw zmian klimatu w Arktyce. Między zaangażowaniem a odrzuceniem

Michał Łuszczuk

Streszczenie w języku polskim


Arktyka staje się regionem o coraz większym ogólnoświatowym znaczeniu, co sprawia, iż Unia Europejska od 2008 roku stara się rozwinąć swoje zaangażowanie w tej części świata. Nasilające się wielowymiarowe następstwa zmian klimatu w połączeniu z nowymi możliwościami rozwoju gospodarczego Arktyki stanowią główne przesłanki przemawiające na rzecz aktywnego, ale też odpowiedzialnego włączenia się Unii Europejskiej wraz z jej arktycznymi partnerami w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu. W niniejszym opracowaniu rozważone zostały główne kroki podjęte przez instytucje unijne w kontekście regionu arktycznego w latach 2012–2014. Przeprowadzona analiza wskazuje, iż w obliczu stałego kwestionowania zasadności zaangażowania się Unii Europejskiej w Arktyce przez niektóre państwa (oraz niektórych przedstawicieli arktycznych ludów rdzennych) działania podejmowane przez Unię Europejską należy uznać za niewystarczające, zaś treść najnowszych inicjatyw unijnych nie wydaje się oferować szansy na wzmocnienie roli Unii w regionie Arktyki w najbliższych kilku latach.


Słowa kluczowe


Arktyka, Unia Europejska, polityka arktyczna, zmiany klimatu

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Arctic Council Secretariat, 2013: Kiruna Declaration, Kiruna, Sweden, 15 May 2013.

AHDR, 2004: Arctic Human Development Report, Stefansson Arctic Institute, Akureyri.

Bäckstrand K., Elgström O., 2013: The EU’s role in climate change negotiations: from leader to ‘leadiator’, „Journal of European Public Policy”, vol. 20, nr 10, 1369–1386.

Czarny R. M., 2014: The Imperative High North: Opportunities and Challenges, Michal Vaško–Vydavatel’stvo, Trnava.

Dośpiał-Borysiak K., 2011: Gdy pęka lód. Polityka Unii Europejskiej wobec Arktyki, Analizy Natolińskie, nr 1(49).

Elverland E., 2009: The Arctic System, Norwegian Polar Institute, Polarmiljøsenteret, Tromso.

EEA, 2012: Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2012. An indicator-based report, Copenhagen.

EEA, 2013a: Adaptation in Europe. Addressing risks and opportunities from climate change in the context of socio-economic developments, Copenhagen.

EEA, 2013b: Trends and projections in Europe 2013. Tracking progress towards Euro’s climate and energy targets until 2020, Copenhagen.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, 2013: Opinia w sprawie: „Polityka UE wobec Arktyki w kontekście nowych światowych wyzwań w tym regionie – stanowisko społeczeństwa obywatelskiego”(2013/C 198/04), Dz. U, UE, C 198, t. 56, 26–33.

Głuchowska-Wójcicka M., 2009: Polityka Unii Europejskiej wobec Arktyki, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych”, vol. 1, 67–74.

Gnaś H., 2010: Zmiany klimatyczne – wielopłaszczyznowa adaptacja Unii Europejskiej do wyzwania globalnego, „Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych – OL PAN”, nr 5, 36–54.

Graczyk P., 2013: Rada Arktyczna jako główne forum współpracy w Arktyce, [w:] Arktyka na początku XXI wieku. Między współpracą a rywalizacją, M. Łuszczuk (red.), Wyd. UMCS, 281–315.

Graczyk P., Koivurova T., 2013: A new era in the Arctic Council’s external relations? Broader consequences of the Nuuk observer rules for Arctic governance, „Polar Record”, vol. 50, 225–236.

Graczyk P., 2012: Poland and the Arctic: Between Science and Diplomacy, „Arctic Yearbook”, vol. 1, 139–155.

Graczyk P., 2011: Observers in the Arctic Council - Evolution and Prospects, „The Yearbook of Polar Law” 2011, vol. 3, 575–633.

Groen L., Niemann A., Oberthür S., 2013: The EU’s Role in International Climate Change Policy-Making: A Global Leader in Decline? In: Global Power Europe, vol. 2: Policies, Actions and Influence of the EU’s External Relations. A. Boening, J. Kremer, A. van Loon, Berlin Heidelberg, 37–54.

Immler F., 2014: Arctic Research funded by the European Union, Directorate-General for Research and Innovation.

Jordan A., van Asselt H., Berkhout F., Huitema D., 2012: Understanding the Paradoxes of Multilevel Governing: Climate Change Policy in the European Union. „Global Environmental Politics”, vol. 12 (2), 43–66.

Keil K., Raspotnik A., 2014: The European Union’s Gateways to the Arctic, „European Foreign Affairs Review”, vol. 19, nr 1,101–120.

KE, 2009: Biała Księga: Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania, Bruksela. KE, 2012: Komunikat prasowy: Wiedza, odpowiedzialność, zaangażowanie: UE przedstawia zarys polityki wobec Arktyki, Bruksela, 3 lipca 2012.

KE, 2013: Strategia UE w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu, Bruksela.

KE, Wysoki Przedstawiciel UE do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, 2012: Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady „Kształtowanie polityki realizowanej przez Unię Europejską w regionie Arktyki: postępy poczynione od 2008 r. i dalsze działania”, Bruksela, JOIN(2012) 19 final, 26.6.2012.

Kubiak K., 2012: Interesy i spory państw w Arktyce, Wydawnictwo Trio, Warszawa.

Łuszczuk M. (red.), 2013a: Arktyka na początku XXI wieku. Między współpracą a rywalizacją, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Łuszczuk M., 2013b: Arctic Council Observer: The Development and Significance of Poland’s Approach towards the Arctic Region. In: Ocean Yearbook. Vol. 27, A. Chircop, S. Coffen-Smout, M. McConnell (eds), Boston–Leiden 2013, 487-502.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/teka.2016.11.2.7
Data publikacji: 2018-09-12 08:53:06
Data złożenia artykułu: 2018-05-18 13:14:57


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1035
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 777

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Michał Łuszczuk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.