Nowy autorytaryzm w XXI wieku: światowe trendy oraz rosyjskie studium przypadku
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest analiza nowego autorytaryzmu jako fenomenu pierwszej ćwierci XXI wieku, który wykazuje pewne podobieństwa do klasycznych reżimów autorytarnych z minionych epok, ale także znacznie się od nich różni. Autor odnotowuje wzrost tendencji autorytarnych we współczesnym świecie, a co za tym idzie zwiększenie zainteresowania wśród badaczy fenomenem nowego autorytaryzmu, w tym jego natury, sprzyjających mu czynników, a także przyczyn jego stabilności i ryzyka destabilizacji. Przytacza ostrzeżenia wybitnych intelektualistów (R. Dwrendorf, s. Huntington) przed niedocenianiem „pełzającego autorytaryzmu” jako nowoczesnej formy zagrożenia dla demokracji i wolności oraz ograniczenia liberalnych porządków. Artykuł identyfikuje czynniki przyczyniające się do trendu autorytarnego, a także cechy charakterystyczne nowego autorytaryzmu – antypluralizm, ograniczenie swobodnej działalności politycznej, promocję ksenofobii itp. W artykule przedstawiono rosyjskie studium przypadku: etapy powstawania nowego autorytaryzmu w Rosji w latach 90.–2000., jego specyficzny nowoczesny wygląd (neokorporatyzm, suwerenność, kultywowanie tradycyjnych wartości i wizerunek wroga wobec Zachodu itp.). Na podstawie teoretycznego modelu „momentu krytycznego” (Critical Yuncture) wykazano wrażliwe strony reżimu neoautorytarnego, które stwarzają dla niego ryzyko destabilizacji.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (Русский)Bibliografia
Документы и правовые акты
Vystupleniye i diskussiya na Myunkhenskoy konferentsii po bezopasnosti. Ofitsial’nyy sayt Preziden- ta Rossiyskoy Federatsii, http://archive.kremlin.ru/appears/2007/02/10/1737_type63374type- 63376type63377type63381type82634_118097.shtml/
Federal’nyy zakon № 121 ot 20.06.2012 g. «O vnesenii izmeneniy v otdel’nyye zakonodatel’nyye akty Rossiyskoy Federatsii v chasti regulirovaniya deyatel’nosti nekommercheskikh organizatsiy, vy- polnyayushchikh funktsii inostrannogo agenta». http: //www/ consultant.ru/document/cons_ doc_LAV_132900/
Federal’nyy zakon ot 29.06.2013 N 136-FZ "O vnesenii izmeneniy v stat’yu 148 Ugolovnogo kodeksa Rossiyskoy Federatsii i otdel’nyye zakonodatel’nyye akty Rossiyskoy Federatsii v tselyakh proti- vodeystviya oskorbleniyu religioznykh ubezhdeniy i chuvstv grazhdan" http://www.pravo.gov.ru, 30.06.2013,"Sobraniye zakonodatel’stva RF", 01.07.2013, N 26, st. 3209,"Rossiyskaya gazeta", N 141, 02.07.2013,"Parlamentskaya gazeta", N 24, 05-11.07.2013)..
Federal’nyy zakon ot 25.07.2002 N 114-FZ (red. ot 23.11.2015)"O protivodeystvii ekstremistskoy dey- atel’nosti" (Pervonachal’nyy tekst dokumenta opublikovan v izdaniyakh "Sobraniye zakonodate- l’stva RF", 29.07.2002, N 30, st. 3031,"Parlamentskaya gazeta", N 142-143, 30.07.2002,"Rossiy- skaya gazeta", N 138-139, 30.07.2002.
Federal’nyy zakon ot 26.09.1997 N 125-FZ(red. ot 05.02.2018) "O svobode sovesti i o religioznykh ob ”yedineniyakh" (Pervonachal’nyy tekst dokumenta opublikovan v izdaniyakh "Sobraniye zakonoda- tel’stva RF", 29.09.1997, N 39, st. 4465, "Rossiyskaya gazeta", N 190, 01.10.1997).
Монографии
Dahrendorf R.,Versuchungen der Unfreiheit (Die Intellektuellen in Zeiten der Prufung), Munchen 2006. Gdula M., Nowy autorytaryzm, Warszawa 2018.
Gorshkov M.K. i dr., Rossiyskoye obshchestvo i vyzovy vremeni. Kniga vtoraya (otv. red. Gorshkov M.K., Petukhov V.V), Moskva, 2015.
Khantington S., Tret’ya volna. Demokratizatsiya v kontse XX veka (per. s angl.), Moskva 2003.
Klyamkin I., Shevtsova L., VnesistemnyyrezhimBorisaII: nekotoryyeosobennostipoliticheskogorazvitiyapo stsovetskoyRossii, Moskva 1999.
Levitsky S., Way L., Competitive Authoritarianism: Hybrid Regimes after the Cold War, UK2010. Linz J.J., Totalitarian and Authoritarian Regimes, London2000.
Merkel W., Systemtransformation. Eine Einfuhrung in die Theorie und Empirie der Transformationsfor- schung, Wiesbaden2010.
O chem mechtayut rossiyane: ideal ili real’nost’, red. M.K. Gorshkov, R. Krumm, N.E. Tikhonova, Moskva
Ottaway M., Democracy Challenged: The Rise of Semi-Authoritarianism, Washington 2003. Shevtsova L., Politicheskiye zigzagi postkommunisticheskoy Rossii, Moskva 1997.
Shevtsova L., Rezhim Borisa El’tsina, Moskva 1999. Научныестатьи
Darendorf R., RazmyshleniyaorevolyutsiivEvrope (pis’monekoyemugospodinuvVarshave), „Put’. Mezhdu- narodnyy filosofskiy zhurnal” 1994, № 6.
Fisun A. A., K pereosmysleniyu postsovetskoy politiki: neopatrimonial’naya interpretatsiya, „Politiche- skaya kontseptologiya: zhurnal metadistsiplinarnykh issledovaniy” 2010, № 4.
Gerschewski J., Merkel W., Schmotz A., Stefes C., Tanneberg D., Warum uberleben Diktaturen, Politische Vierteljahresschrif, Sonderheft 47, 2012.
GlukhovaA.V., Neotraditsionalizmkakresurspoliticheskoymobilizatsii, [v:] Razumnarasput’ye: Obshchest vennoyesoznaniyemezhduproshlymibudushchim: Sborniknauchnykhstatey, red. Yu.A. Krasina (otv. red.), A.B. Vebera, A.A. Galkina, Moskva 2017.
Gudkov L., Inertsiya passivnoy adaptatsii, „Pro et contra”, yanvar’ – aprel’ 2011 g.
Gudkov L., Priroda putinizma, „Vestnik obshchestvennogo mneniya. Dannyye. Analiz. Diskussii”, Iyul’ – sentyabr’ 2009 g.
Inozemtsev V., Perspektivy razvitiya Rossii v novom politicheskom tsikle, „Polis. Politicheskiye issledo- vaniya” 2012, № 3.
Karozers T., Trezvyy vzglyad na demokratiyu, „Pro et contra” 2005, № 1 (28). Krastev I., Paradoksy novogo avtoritarizma, „Pro et contra” 2011, № 3-4 (52).
Mart’yanov V.S., Rossiyskiy politicheskiy poryadok v rentno-soslovnoy perspektive, „Polis. Politicheskiye issledovaniya” 2016, № 4.
Nisnevich Yu., Sovremennyy avtoritarizm i korruptsiya, „Mirovaya ekonomika i mezhdunarodnyye otno- sheniya” 2017, tom 61, № 1.
Pastukhov V., Tri prezidentskiye karty, „Novaya Gazeta” 31. 03. 2018.
Petukhov V.V., Krizisnaya real’nost’ i vozmozhnost’ politicheskoy transformatsii rossiyskogo obshchestva,
„Polis. Politicheskiye issledovaniya” 2016, № 5.
Putin V., Demokratiya i kachestvo gosudarstva, „Kommersant” 06.02.2012.
Ratlend P., Postsovetskiye elity Rossii, „Polis. Politicheskiye issledovaniya” 2016, № 3.
Rozov N.S., Teorii transformatsii politicheskikh rezhimov i priroda neopatrimonializma, „Polis. Politiche- skiye issledovaniya” 2015, № 6.
Yazhborovskaya I. S., Pol’sha 2015-2016 gg. Khronika neoavtoritarnogo revansha, „Polis. Politicheskiye issledovaniya” 2016, № 5.
Zubarevich N., Prostranstvo Rossii posle Kryma i na fone krizisa, „Pro et contra”, May – avgust 2014. Интернет-источники
Levada-Tsentr, Analiticheskiy tsentr Yuriya Levady, https://www.levada.ru
Pastukhov V., Zavtra dlya Rossii mozhet nastupit’ vot-vot, https: www.novayagazeta.ru/politics/61737. htm/
Rogov K., Treshchina, https://blog.newsru.com/article/06nov2018/treshina
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2019.5.1.13-32
Data publikacji: 2019-12-23 10:11:04
Data złożenia artykułu: 2019-12-22 18:35:11
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Alexandra Glukhova
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.