Envoyer cet article par courriel Relacje międzyludzkie w zmaterializowanym świecie, czyli wizerunki dam modnych w polskich komediach oświeceniowych
Résumé
Artykuł dotyczy relacji międzyludzkich w XVIII wieku. Charakterystyce poddano wybrane komedie oświeceniowe, w których można dostrzec wizerunki dam modnych. Wśród nich znalazły się: Umizgi dla przysługi Jana Drozdowskiego oraz Powrót posła Juliana Ursyna Niemcewicza. Przywołane komedie ukazują kobiety, które poddały się zgorzkniałemu i materialistycznemu światu. W pogoni za pieniędzmi doprowadziły do przemieszania nadrzędnych wartości życiowych. Małżeństwo zostaje ukazane jako transakcja ekonomiczna. W życiu częściowo wyemancypowanej kobiety miłość schodzi na dalszy plan. Pierwowzorem dla przywołanych utworów jest satyra Ignacego Krasickiego pt. Żona modna, która ukazuje, że w epoce oświecenia powodem zawarcia związku małżeńskiego był głównie status społeczny lub majątkowy.
Mots-clés
Texte intégral :
PDF (Język Polski)Références
Baliński, J. (1968). Paralelizm postaci w „Powrocie posła” i „Lejbe i Siora” Niemcewicza. Przegląd Humanistyczny, vol. 12(1), 137–142.
Bogucka, M. (2005). Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Bystroń, J.S. (1994). Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI–XVIII. T. 1–2. Warszawa: PIW.
Czwórnóg-Jadczak, B. (1997/98). Żona modna przed oświeceniowym trybunałem rozumu. Język Polski w Szkole, nr 6, 11–15.
Drozdowski, J. (2018). Literat z biedy. Umizgi dla przysługi. Łódź: Pracownia Edytorstwa. Instytut Filologii Polskiej i Logopedii.
Godineau, D. (2001). Kobieta. W: M. Vovelle (red.), Człowiek oświecenia (s. 399–432). Warszawa: Świat Książki.
Kott, J. (red.). (1960). Komedia obyczajowa warszawska. Warszawa: IBL PAN.
Krasicki, I. (1988). Żona modna. W: Satyry i listy. Wrocław: Ossolineum.
Kurczab, H. (1979). Nauczanie integrujące języka polskiego w szkole ogólnokształcącej. Rzeszów: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Linde, S.B. (red.). (1814). Słownik języka polskiego. T. 4. Warszawa.
Lisak, A. (2007). Miłość staropolska. Obyczaje – intrygi – skandale. Warszawa: Bellona.
Niemcewicz, J.U. (1983). Powrót posła. Komedia w trzech aktach oraz wybór bajek politycznych. Wrocław: Ossolineum.
Puzynina, G. (1928). W Wilnie i dworach litewskich 1815–1843. Wilno: Krajowa Agencja Wydawnicza.
Reczek, S. (1953). O nazwiskach bohaterów komedii polskiej XVIII wieku. Pamiętnik Literacki, vol. 44, nr 3–4, 217–237.
Witwicki, S. (1855). O języku narodowym i o francuszczyźnie, a nasamprzód o narodowości. W: Wieczory Pielgrzyma. Rozmaitości moralne, literackie i polityczne. T. 1. Lwów.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2022.7.177-193
Date of publication: 2022-12-28 15:44:05
Date of submission: 2021-10-24 13:02:05
Statistiques
Indicateurs
Renvois
- Il n'y a présentement aucun renvoi.
Droit d'auteur (c) 2022, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.