Wsparcie społeczne i dobrostan w chorobie Hashimoto u kobiet w okresie dorosłości

Agata Banakiewicz, Anna Bednarczyk, Agnieszka Kulik

Streszczenie w języku polskim


Choroba Hashimoto należy do chorób autoimmunologicznych, których etiologia i przebieg nie są w pełni znane. Częściej dotyka kobiet. Oprócz cech charakterystycznych dla chorób endokrynnych o znanej etiologii pojawia się u pacjentów niepewność wynikająca z niejasności czynników związanych z rozpoznaniem i leczeniem choroby Hashimoto. Doświadczenie choroby obniża poczucie dobrostanu. W chorobach, zwłaszcza psychosomatycznych, w sytuacji nasilonego lęku szczególną rolę odgrywa obecność innych ważnych osób, tworzących sieć wsparcia. Założono, że podobnie jak w przypadku innych chorób przewlekłych istnieje zależność między rodzajem i siecią wsparcia a dobrostanem. Zbadano 120 kobiet, po 60 w grupie klinicznej i kontrolnej. W grupie klinicznej średnia wieku M = 32,17, a odchylenie standardowe SD = 7,81. W grupie kontrolnej średnia wieku M = 33,23, a odchylenie standardowe SD = 8,35. Wykorzystano następujące narzędzia: Skalę Wsparcia Społecznego Kmiecik-Baran, Kwestionariusz Szczęścia w adaptacji Kaczmarka, Stańko-Kaczmarek i Dombrowskiego, autorską ankietę personalną. Nie wykazano statystycznie istotnej różnicy między grupą osób chorujących i zdrowych ze względu na rodzaj otrzymywanego wsparcia. Wykazano natomiast statystycznie istotne różnice dotyczące sieci wsparcia. W grupie klinicznej wystąpiła zależność między rodzajami wsparcia i niektórymi sieciami wsparcia, np. emocjonalnym, wartościującym, informacyjnym, instrumentalnym, rodziną, przyjaciółmi, służbą zdrowia a dobrostanem.


Słowa kluczowe


choroby autoimmunologiczne; wsparcie społeczne; dobrostan; choroba Hashimoto

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Basińska, M.A. (2009). Funkcjonowanie psychologiczne pacjentów w wybranych chorobach endokrynologicznych. Uwarunkowania somatyczne i osobowościowe. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Basińska, M.A., Andruszkiewicz, A. (2016). Cechy osobowości typu D a funkcjonowanie w chorobie pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi. Polskie Forum Psychologiczne, 21(2), 221–237. DOI: https://doi.org/10.14656/PFP20160205

Bednarczyk, A. (2018). Wsparcie a dobrostan u osób z chorobami autoimmunologicznymi. Niepublikowana praca magisterska.

Binay, C., Şimşek, E. (2016). Çocuk ve Adolesanlarda Hashimoto Tiroiditi/ Hashimoto thyroiditis in children and adolescents. Osmangazi Tip Dergisi, 38, 1–8. DOI: http://dx.doi.org/10.20515/otd.73478

Bossowski, A., Otto-Buczkowska, E. (2007). Schorzenia tarczycy o podłożu autoimmunologicznym. W: E. Otto-Buczkowska (red.), Pediatria – co nowego? (s. 108–120). Wrocław: Cornetis.

Budlewski, T., Franek, E. (2009). Diagnostyka obrazowa chorób tarczycy. Choroby Serca i Naczyń, 6(1), 47–41.

Djurovic, M., Pereira, A.M., Smit, J.W.A., Vasovic, O., Damjanovic, S., …, Petakov, M. (2018). Cognitive functioning and quality of life in patients with Hashimoto thyroiditis on long-term levothyroxine replacement. Endocrine, 62, 136–143. DOI: https://doi.org/10.1007/s12020-018-1649-6

Emerson, Ch.H. (2019). Physician Perception and Patient Input Are Important Influences in the Treatment of Hypothyriodism. Clinical Thyroidology, 31(12), 504–508.

Gier, D., Ostrowska, L. (2019). Choroba Hashimoto a otyłość. Varia Medica, 3(3), 238–242.

Haduch-Pietruszka, I., Brudkowska, Ż., Moczulski, D. (2017). Życie pacjentów z cukrzycą typu 1 w kontekście wsparcia społecznego i psychologicznego – analiza wyników badań własnych. Medycyna Rodzinna, 20(3), 188–191. DOI: https://doi.org/10.25121/MR.2017.20.3.188

Janowski, K., Tatala, M., Jedynak, T., Księżpolska, A., Głowacka, B. (2016). Wsparcie społeczne a ocena własnej choroby, nasilenie objawów depresyjnych i akceptacja życia z chorobą u kobiet po mastektomii. Polskie Forum Psychologiczne, 21(2), 188–205. DOI: https://doi.org/10.14656/PFP20160203

Juczyński, Z. (2019). Znaczenie spostrzeganego wsparcia społecznego dla dobrostanu jednostki – na przykładzie badań Kwestionariuszem Wsparcia Społecznego (Soz-U K-14). Czasopismo Psychologiczne, 25(2), 195–202. DOI: https://doi.org/10.14691/CPPJ.25.2.195

Kaczmarek, L.D., Stanko-Kaczmarek, M., Dombrowski, S.U. (2010). Adaptation and Validation of the Steen Happiness Index into Polish. Polish Psychological Bulletin, 41(3), 98–104. DOI: https://doi.org/10.2478/v10059-010-0013-3

Kalra, S., Agarwal, N., Aggarwal, R., Agarwal, S., Bajaj, S., …, Unnikrishnan, A.G. (2017). Patient-centered Management of Hypothyroidism. Indian Journal of Endocrinology and Metabolism, 21(3), 475–477. DOI: https://doi.org/10.4103/ijem.IJEM_93_17

Kirenko, J., Byra, S. (2008). Zasoby osobiste w chorobach psychosomatycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kmiecik-Baran, K. (2000). Narzędzia do rozpoznawania zagrożeń społecznych w szkole. Gdańsk: Przegląd Oświatowy.

Knoll, N., Schwarzer, R. (2004). Prawdziwych przyjaciół… Wsparcie społeczne, stres, choroba i śmierć. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie (s. 29–48). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Konieczna, I. (2017). Zasoby osobiste i społeczne człowieka w sytuacji doświadczania choroby przewlekłej. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 4(38), 57–73. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0012.0328

Kurowska, K., Prus, N. (2010). Rola wsparcia a poczucie koherencji w zmaganiu się z chorobą nadciśnieniową. Nadciśnienie Tętnicze, 14(5), 387–394.

Lee, S.A., Stetten, N.E., Anton, S.D. (2018). Patient perspectives on the treatment for Hashimoto’s thyroiditis: A qualitative analysis. Health and Primary Care, 2(4), 1–5. DOI: https://doi.org/10.15761/HPC.1000141

Mohamadi, A., Davoodi-Makinejad, M., Azimi, A., Nafissi, S. (2016). Personality characteristics in MS patients: The role avoidant personality. Clinical Neurology and Neurosurgery, 144, 23–27. DOI: https://doi.org/10.1016/j.clineuro.2016.02.035

Niedziela, M. (2005). Autoimmunologiczne zespoły wielogruczołowe – od badań naukowych do zastosowań klinicznych. Endokrynologia Pediatryczna, 2(11), 55–63. DOI: https://doi.org/10.18544/EP-01.04.02.0115

Rosiak, K., Zagożdżon, P. (2017). Jakość życia oraz wsparcie społeczne u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Psychiatria Polska, 51(5), 923–935. DOI: https://doi.org/10.12740/PP/64709

Sęk, H., Cieślak, R. (2004). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie (s. 11–28). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Stetkiewicz-Lewandowicz, A., Sobów, T. (2018). Psychologiczne aspekty choroby Hashimoto. Sztuka Leczenia, 2, 41–51.

Waliszewska-Prosół, M., Ejma, M. (2016). Encefalopatia Hashimoto – patogeneza, obraz kliniczny i leczenie. Polski Przegląd Neurologiczny, 12(4), 206–210.

Woźniewicz, A., Sobierajska-Michalak, K. (2014). Wsparcie społeczne wobec chorych przewlekle i ich rodzin. W: Ż. Skinder (red.), Polska polityka ochrony zdrowia: zagadnienia społeczne i medyczne (s. 28–44). Bydgoszcz: Mass.

Wróbel, A., Wróbel, P., Otfinowska, E. (2019). Znaczenie wsparcia oraz formy aktywności kinezyterapeutycznej członków rodzin osób dotkniętych chorobą Parkinsona. Health Promotion & Physical Activity, 1(6), 1–7.

Zdrojewska, M., Sworczak, K., Obołończyk, Ł., Zdrojewski, Ł. (2018). Podostre zapalenie tarczycy o nietypowym przebiegu klinicznym – opis przypadku. Forum Medycyny Rodzinnej, 12(5), 183–188.

Ziarko, M., Parobkiewicz, A., Jasielski, R. (2018). Poznawcza reprezentacja schorzenia a funkcjonowanie pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Inżynieria Biomedyczna, 24(2), 99–110.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2021.34.2.177-189
Data publikacji: 2021-06-12 13:30:26
Data złożenia artykułu: 2020-04-29 16:39:09


Statystyki


Widoczność abstraktów - 5490
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 4163

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Agata Banakiewicz, Anna Bednarczyk, Agnieszka Kulik

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.