Procesy uwagi a lęk społeczny w sytuacji wystąpienia publicznego

Streszczenie w języku polskim

W artykule podjęto próbę analizy związku pomiędzy procesami uwagi a lękiem społecznym w sytuacji wystąpienia publicznego. Analizy teoretyczne zostały oparte na klasycznych założeniach oraz aktualnych badaniach z paradygmatu poznawczego i poznawczo-behawioralnego. Badanie miało wstępnie zweryfikować założenia wynikające z modelu poznawczego wystąpień publicznych. W grupie 187 studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego przeprowadzono badania ankietowe. Respondenci odpowiedzieli na sześć pytań dotyczących subiektywnej oceny lęku i subiektywnej oceny ukierunkowania uwagi w trakcie wystąpień publicznych. Zgodnie z postawionymi hipotezami osoby o wysokim lęku silniej skupiają uwagę na sobie, a osoby o niskim lęku silniej skupiają uwagę na treści wystąpienia. Wydaje się, że zarówno osoby nisko lękowe, jak i osoby odczuwające silny lęk mogą silnie skupiać się na publiczności, chociaż występują różne mechanizmy psychologiczne tego kierunku tendencyjności uwagi. Wyniki badań częściowo potwierdzają oczekiwane kierunki związku pomiędzy subiektywnie odczuwaną tendencyjnością uwagi a szacowanym poziomem lęku przed wystąpieniami publicznymi i są zgodne z przewidywaniami teoretycznymi. Wyniki dotyczące związków siły lęku z kierowaniem uwagi na publiczność nie dają wystarczających podstaw ani do odrzucenia, ani do przyjęcia hipotez. Uzyskane wyniki mogą stanowić ważną podstawę dla praktycznej pracy terapeutycznej w paradygmacie poznawczo-behawioralnym. Ponadto wskazują na konieczność uwzględniania zjawiska tendencyjności uwagi w przeciwdziałaniu zaburzeniom lękowym.