Tożsamość i (non)konformizm młodzieży z Ochotniczych Hufców Pracy
Streszczenie w języku polskim
W artykule przedstawiono analizę wyników badań własnych dotyczących stanu wymiarów tożsamości, stylów tożsamości oraz (non)konformizmu młodzieży przebywającej w Ochotniczych Hufcach Pracy. Jest to ważna problematyka ze względu na potrzebę aktualizacji diagnozy i indywidualizacji interwencji w odniesieniu do tej grupy młodzieży. W pracy użyto trzech kwestionariuszy: Skali Wymiarów Rozwoju Tożsamości (Dimensions of Identity Development Scale, DIDS), Inwentarzu Stylów Tożsamości (Identity Style Inventory, ISI-5) oraz Kwestionariusza Twórczego Zachowania (KANH III). Przeanalizowano wyniki 60 dziewcząt i chłopców w wieku od 16 do 18 lat. Analiza statystyczna pozwala na sformułowanie następujących wniosków. Chłopcy i dziewczęta nie różnią się od siebie pod względem stylów tożsamości, natomiast w zakresie wymiarów tożsamości chłopcy osiągnęli wyższe wyniki w zakresie wymiarów tożsamości takich jak: Eksploracja wszerz, Eksploracja ruminacyjna, Identyfikacja ze zobowiązaniem oraz Podejmowanie zobowiązań. Poza tym dziewczęta mają wyższy poziom (non)konformizmu niż chłopcy, co może sugerować ich większą skłonność do podejmowania działań, których celem jest zdobycie uwagi, nie zawsze w sposób zgodny z istniejącymi zasadami i normami społecznymi. Zrealizowane badania dostarczają pedagogom i wychowawcom wiedzy wspomagającej trafność i użyteczność działań, których celem jest podniesienie jakości startu życiowego w dorosłość młodzieży przebywającej w Ochotniczych Hufcach Pracy.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bateson, P., Hinde, R.A. (1987). Developmental Changes in Sensitivity to Experience. W: M. Bornstein (Ed.), Sensitive Periods in Development (s. 19–34). Hillsdale: Erlbaum.
Bernacka, R.E. (2005). Osobowościowy mechanizm konformizmu i nonkonformizmu – specyfika funkcjonowania i przejawy w zachowaniu. Psychologia Rozwojowa, 10(2), 73–82.
Bernacka, R.E. (2016). Nonkonformiści konstruktywni i pozorni. Nadzieje i problemy w kontekście psychologicznym. W: M. Kuskowski, K. Bocheńska-Włostowska (red.), Zraniony duch, zagrożone ciało. Resocjalizacja XXI wieku w perspektywie interdyscyplinarnej (s. 131–141). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Bernacka, R.E. (2017). Predyktory nonkonformizmu pozornego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bernacka, R.E., Popek, S.L., Gierczyk, M. (2016). Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH III – prezentacja właściwości psychometrycznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 29(3), 33–57. DOI: https://doi.org/10.17951/j.2016.29.3.33
Berzonsky, M.D. (1990). Self-Construction Over the Life-Span: A Process Perspective on Identity Formation. W: G.J. Neimeyer, R.A. Neimeyer (Eds.), Advances in Personal Construct Psychology (s. 155–186). Greenwich: JAI.
Blasi, A., Glodis, K. (1995). The Development of Identity: A Critical Analysis from the Perspective of the Self as Subject. Developmental Review, 15(4), 404–433. DOI: https://doi.org/10.1006/DREV.1995.1017
Błachnio, A., Obuchowski, K. (2011). Teoria osobowości autorskiej i Kwestionariusz POA. W: W. Zeidler (red.), Kwestionariusze w psychologii. Postępy, zastosowania, problemy (s. 161–189). Warszawa: Vizja Press & IT.
Brzezińska, A. (2006). Dzieciństwo i dorastanie. Korzenie tożsamości osobistej i społecznej. W: A.W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska (red.), Edukacja regionalna (s. 47–77). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brzezińska, A.I., Piotrowski, K. (2010). Polska adaptacja Skali Wymiarów Rozwoju Tożsamości (DIDS). Polskie Forum Psychologiczne, 15(1), 66–84.
Brzezińska, A., Czub, T., Piotrowski, K. (2014). Statusy tożsamości a style tożsamości i funkcjonowanie emocjonalne uczniów szkół zawodowych. Psychologia Rozwojowa, 19(4), 51–71.
Duriez, B., Luyckx, K., Soenens, B., Berzonsky, M. (2012). A Process-Content Approach to Adolescent Identity Formation: Examining Longitudinal Associations between Identity Styles and Goal Pursuits. Journal of Personality, 80(1), 135–161. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2011.00729.x
Erikson, E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka.
Jasiński, Z. (2019). O potrzebie dobrego wychowania młodzieży (casus wychowania w Ochotniczych Hufcach Pracy). W: E. Nycz, W. Poleszak (red.), W drodze ku samodzielności społecznej i zawodowej młodzieży Ochotniczych Hufców Pracy (s. 15–24). Warszawa–Opole: Komenda Główna OHP, Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, Instytut Śląski.
Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy (KG OHP). (2020). Proces wsparcia młodzieży Ochotniczych Hufców Pracy. Standard wychowania. Warszawa.
Kubacka-Jasiecka, D., Kuleta, M. (red.). (2008). W kręgu psychologicznej problematyki tożsamości. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Luyckx, K., Schwartz, S.J., Berzonsky, M.D., Soenens, B., Vansteenkiste, M., … Goossens, L. (2008). Capturing Ruminative Exploration: Extending the Four-Dimensional Model of Identity Formation in Late Adolescence. Journal of Research in Personality, 42(1), 58–82. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrp.2007.04.004
Mandrosz-Wróblewska, J. (1988). Strategie redukowania problemów tożsamościowych. Różnicowanie JA–MY i MY–ONI. W: M. Jarymowicz (red.), Studia nad spostrzeganiem relacji JA–INNI. Tożsamość, indywiduacja, przynależność (s. 125–161). Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Marcia, J.E. (1966). Development and Validation of Ego-Identity Status. Journal of Personality and Social Psychology, 3(5), 551–558. DOI: https://doi.org/10.1037/h0023281
Oleszkowicz, A. (2005). Theoretical and Empirical Aspects of the Altruistic Rebellion in Adolescence. Polish Psychological Bulletin, 3, 149–155.
Pickhardt, C. (2013). Surviving Your Child’s Adolescence. San Francisco: Wiley.
Popek, S. (2001). Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Popek, S. (2015). W kręgu aktywności twórczej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Senejko, A., Łoś, Z. (2015). Właściwości polskiej adaptacji Inwentarza Stylów Tożsamości (ISI-5) Michaela Berzonsky’ego i współautorów. Psychologia Rozwojowa, 20(4), 91–104. DOI: https://doi.org/10.4467/20843879PR.15.024.4467
Soenens, B., Berzonsky, M.D., Vansteenkiste, M., Beyers, W., Goossens, L. (2005). Identity Styles and Causality Orientations: In Search of the Motivational Underpinnings of the Identity Exploration Process. European Journal of Personality, 19(5), 427–442. DOI: https://doi.org/10.1002/per.551
Straś-Romanowska, M. (2008). Tożsamość w czasach dekonstrukcji. W: B. Zimoń-Dubownik, M. Gamian-Wilk (red.), Oblicza tożsamości. Perspektywa interdyscyplinarna (s. 19–30). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Wysocka, E. (2011). Mechanisms, Sources and Motives of Creative Activity in the Perception and Experience of Young Poets. Part II: The Role of Young Poets’ Needs and Personality Traits as Determinants of Their Creative Activity. The New Educational Review, 25(3), 273–287.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2022.35.3.157-170
Data publikacji: 2022-12-19 09:09:43
Data złożenia artykułu: 2021-08-02 14:43:32
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
Prawa autorskie (c) 2022 Marta Izabela Sterlus
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.