Poczucie umiejscowienia kontroli a radzenie sobie ze stresem u kobiet z jadłowstrętem psychicznym – badanie wstępne

Anna Wiatrowska

Streszczenie w języku polskim


Celem podjętego badania było poszukiwanie związków między poczuciem umiejscowienia kontroli a sposobami radzenia sobie ze stresem u kobiet z jadłowstrętem psychicznym. Analizie poddano wyniki 72 kobiet, w tym 26 z anoreksją oraz 46 zdrowych, stanowiących grupę kontrolną. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz do Pomiaru Poczucia Kontroli (Delta) Drwala oraz Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) Endlera i Parkera. Kobiety z jadłowstrętem psychicznym odróżnia od zdrowych istotnie wyższe zewnętrzne poczucie umiejscowienia kontroli. W sytuacjach stresowych istotnie częściej niż zdrowe wykorzystują styl emocjonalny, istotnie rzadziej natomiast stosują styl zadaniowy i unikowy w formie poszukiwania wsparcia u innych. W grupie kobiet z anoreksją zewnętrzne umiejscowienie kontroli koreluje dodatnio ze stylem emocjonalnym i unikowym w postaci angażowania się w działania zastępcze oraz ujemnie ze skalą kłamstwa. Badanie może stanowić podstawę dalszych analiz, mających na celu poszukiwanie związków między poczuciem umiejscowienia kontroli a innymi wymiarami psychospołecznego funkcjonowania kobiet z zaburzeniami odżywiania.


Słowa kluczowe


poczucie umiejscowienia kontroli; radzenie sobie ze stresem; anoreksja psychiczna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Adame D., Johnson T. (1989), Physical fitness, body image and locus of control in college freshman men and women, “Perceptual and Motor Skills”, No. 68.

Bartkowiak G. (1997), Umiejętności kierownicze, Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.

Brytek A. (2007), Poczucie umiejscowienia kontroli i ekspresja złości u kobiet z bulimią – badania pilotażowe, „Psychoterapia”, nr 1.

Brytek-Matera A., Charzyńska E. (2008), Jak pacjentki z jadłowstrętem psychicznym radzą sobie ze stresem?, „Psychoterapia”, nr 4.

Doliński D. (1993), Orientacja defensywna, Warszawa: Wydawnictwo PAN.

Drwal R. (1995), Adaptacja Kwestionariuszy Osobowości, Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Fouts G., Vaughan K. (2002), Locus of control, television viewing and eating disorder symptomatology in young females, “Journal of Adolescent”, No. 25.

Jaros K., Oszwa U. (2014), Style radzenia sobie ze stresem u dziewcząt z grupy ryzyka anoreksji, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 65(1).

Kościelak R. (2010), Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Krasowicz G., Kurzyp-Wojnarska A. (1990), Kwestionariusz do Badania Poczucia Kontroli (KBPK), Warszawa: Wydawnictwo PTP.

Kryteria diagnostyczne z DSM-5. Desk reference (2015), Wrocław: Wydawnictwo Edra Urban & Partner.

Kucharska K., Wilkos E. (2016), Zaburzenia odżywiania, [w:] M. Jarema (red.), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa: Wydawnictwo PZWL.

Norman P., Bennet P., Smith C., Murphy S. (1998), Health locus of control and health behaviour, “Journal of Health Psychology”, No. 3.

Pawłowska B. (2011), Współzależność między sposobami radzenia sobie ze stresem a zaburzonymi postawami wobec odżywiania u kobiet z anoreksją typu przeczyszczającego i z bulimią, “Family Medicine and Primary Care Review”, No. 13.

Ryan R., Deci E. (2000), Self-Determination Theory and the Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development and Well-Being, “American Psychologist”, No. 55.

Sternheim L., Startup H., Pretorius N., Johnson-Sabine E., Schmidt U., Channon S. (2012), An experimental exploration of social problem solving and its associated processes in anorexia nervosa, “Psychiatry Research”, No. 200.

Szczepaniak P., Strelau J., Wrześniewski K. (1996), Diagnoza stylów radzenia sobie ze stresem za pomocą polskiej wersji kwestionariusza CISS Endlera i Parkera, „Przegląd Psychologiczny”, nr 39.

Waller G. (2005), Treatment of bulimia nervosa, “Psychiatry”, Vol. 4(4), DOI: https://doi.org/10.1383/psyt.4.4.18.63436.

Weaver K., Wuest J., Ciliska D. (2005), Understanding women’s journey of recovering from anorexia nervosa, “Qualitative Health Research”, No. 15.

Wiatrowska A. (2009), Jakość życia w zaburzeniach odżywiania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wiatrowska A. (2015), Przestrzeń rodzinna w etiologii zaburzeń odżywiania u dzieci, [w:] T. Parczewska (red.), Przestrzenie dziecka i dzieciństwa. Wielość perspektyw i znaczeń, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wiatrowska A. (2017), Radzenie sobie ze stresem u osób z zaburzeniami odżywiania, „Annales UMCS. Sectio J”, nr 1, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2017.30.1.161.

Wolska M. (1999), Cechy indywidualne pacjentów z zaburzeniami odżywiania się, [w:] B. Józefik (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zimbardo P., Ruch F. (1996), Psychologia i życie, Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Żok-Jaroszewska U. (1988), Kliniczne i psychologiczne aspekty anorexia nervosa, „Psychoterapia”, nr 3.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2017.30.3.149
Data publikacji: 2018-01-17 10:12:15
Data złożenia artykułu: 2017-08-04 23:29:16


Statystyki


Widoczność abstraktów - 4116
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 14878

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Anna Wiatrowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.