Postawy żywieniowe a radzenie sobie ze stresem studentów kierunków nauczycielskich

Agnieszka Buczak

Streszczenie w języku polskim


Postawy żywieniowe – rozumiane jako stosunek do własnego sposobu odżywiania się, obejmujący komponent poznawczy, emocjonalny i behawioralny – mają źródło w światopoglądzie jednostki. W toku prac nad autorską Skalą Postaw Żywieniowych wyodrębniono pięć typów postaw wobec odżywiania. Chociaż nie są one oceniane w kategoriach prozdrowotne – antyzdrowotne, wysokie nasilenie każdej z nich może mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia. Jednym z korelatów postaw żywieniowych mogą być strategie radzenia sobie, a sposób odżywiania (np. odchudzanie się, eksperymentowanie z dietami, religijny post, nadmierne jedzenie) może być postrzegany w kategoriach radzenia sobie z problemami życia codziennego.

Grupę badanych stanowiło 387 studentów kierunków nauczycielskich – młodych dorosłych, którzy podjęli pierwsze świadome decyzje żywieniowe. Prawdopodobnie część z nich będzie w przyszłości pracować z dziećmi i młodzieżą oraz oddziaływać na sposób odżywiania się uczniów. W badaniach własnych, oprócz autorskiego narzędzia do badania postaw żywieniowych, wykorzystano skalę Mini-COPE do analizy strategii radzenia sobie. Analiza wyników badań wykazała, że zależności między postawami żywieniowymi a radzeniem sobie częściej są obserwowane u kobiet. Zarówno nadmierne jedzenie, jak i odchudzanie się są traktowane przez badane studentki w kategoriach unikania stresu.


Słowa kluczowe


postawy żywieniowe; radzenie sobie; zdrowie; studenci

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Abucewicz M. (2008), Ideologiczne wymiary kontroli społecznej – perspektywa krytyczna, [w:] J. Kwaśniewski (red.), Profilaktyka społeczna i resocjalizacja, Warszawa: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW.

Akrawi D., Batrop R., Potter U., Touz S. (2015), Religiosity, spirituality in relations to disordered eating and body image concerns: A systematic review, “Journal of Eating Disorders”, Vol. 3(29), DOI: https://doi.org/10.1186/s40337-015-0064-0.

Babicz-Zielińska E., Zabrocki R. (2007), Postawy konsumentów wobec prozdrowotnej wartości żywności, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość”, nr 6(55).

Bilsker D., Samra J., Goldner E. (2009), Positive Coping with Health Conditions. A Self-Care Workbook, www.sfu.ca/carmha/publications/positive-coping-with-health-conditions.html (dostęp: 27.06.2017).

Borowiec A., Lignowska I. (2012), Czy ideologia healthismu jest cechą dystynktywną klasy średniej w Polsce?, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.

Buczak A. (2017), Szacunek jako element postawy wobec odżywiania – w poszukiwaniu sprawności moralnych w edukacji żywieniowej, [w:] I. Jazukiewicz, E. Rojewska (red.), Sprawności moralne a przestrzenie pedagogiczne, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Dyczewska A. (2006), Światopogląd na talerzu. Wegetarianizm jako przejaw współczesnej religijności, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.

Eßwein R., Carlsohn A., Kohlmann C.W. (2017), Einfluss von Prüfungen auf emotionales Befinden und Ernährung? Eine Pilotstudie mit Bachelorstudierenden der Gesundheitsförderung, „Prävention und Gesundheitsförderung“, Bd. 12(2), DOI: https://doi.org/10.1007/s11553-016-0569-7.

Fiske J. (1999), Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław: Astrum.

Głębocka A. (2010), Niezadowolenie z wyglądu a rozpaczliwa kontrola wagi, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Józefik B. (2010), Kultura, ciało, (nie)jedzenie. Terapia. Perspektywa narracyjno-konstrukcjonistyczna w zaburzeniach odżywiania, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Juczyński Z., Ogińska-Bulik N. (2012), Narzędzia Pomiaru Stresu i Radzenia Sobie ze Stresem. Podręcznik, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Kędra E. (2011), Zaburzenia odżywiania – znak naszych czasów, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, nr 1(2).

Kowalewska J., Graeber P. (2003), Kształtowanie postaw zdrowotnych, „Życie Szkoły”, nr 1.

Kwasek M., Obiedzińska A. (2014), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym. (26) Zrównoważone systemy rolnicze i zrównoważona dieta, Warszawa: Instytut Ekonomiki, Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.

Leszczyński B. (2014), Znaczenie i symbolika postu, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie”, nr 21.

Makara-Studzińska M., Buczyjan A., Morylowska J. (2007), Jedzenie – przyjaciel i wróg. Konteksty psychologiczne otyłości. Przegląd piśmiennictwa, „Zdrowie Publiczne”, nr 117(3).

Mariański J. (2004), Religijność społeczeństwa polskiego. Próba syntezy socjologicznej, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.

Migut G. (2009), Zastosowanie technik analizy skupień i drzew decyzyjnych do analizy rynku, https://media.statsoft.pl/_old_dnn/downloads/zastosowanie_technik.pdf (dostęp: 10.09.2018).

Narojek L. (1993), Niektóre aspekty uwarunkowań zachowań żywieniowych, Warszawa: Wydawnictwo SGGW.

Niewiadomska I., Kulik A., Hajduk A. (2005), Jedzenie, Lublin: Wydawnictwo KUL.

Ogden J. (2011), Psychologia odżywiania się. Od zdrowych do zaburzonych zachowań żywieniowych, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ogińska-Bulik N. (2004), Psychologia nadmiernego jedzenia. Przyczyny – konsekwencje – sposoby zmiany, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Ogińska-Bulik N. (2016), Wiem, co jem. Psychologia nadmiernego jedzenia i odchudzania się, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Singer P., Mason J. (2012), Etyka a to, co jemy, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.

Sołtysiak T. (2013), Młode kobiety w „szponach opętania” szczupłych i zgrabnych sylwetek, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, nr 32.

Todd E.H., Baumeister R.E. (1991), Binge eating as escape from self-awareness, “Psychological Bulletin”, Vol. 110(1).

Tran T.H., Ferguson J., Myers Ch.A., The effects of avoidance coping, neuroticism, gender role identity, and preceived stress on emotional eating, https://www2.ccga.edu/ServiceLearning/files/Symposium (dostęp: 27.06.2017).

Wojciszke B. (2013), Psychologia społeczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.

Woynarowska B. (2017a), Terminologia, cele i koncepcje współczesnej edukacji zdrowotnej, [w:] B. Woynarowska (red.), Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne – metodyka – praktyka, Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Woynarowska B. (2017b), Dbałość ludzi o zdrowie, [w:] B. Woynarowska (red.), Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne – metodyka – praktyka, Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Woźniak B. (2013), Regulacyjna funkcja religii a sposób odżywiania się i zdrowie osób zaangażowanych religijnie, [w:] B. Tobiasz-Adamczyk (red.), Od socjologii medycyny do socjologii żywienia, cz. 2: Wybrane aspekty socjologii żywienia, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ziemlański Ś., Budzyńska-Topolowska J. (1997), Wegetarianizm w świetle nauki o żywności i żywieniu, Warszawa: Instytut Danone – Fundacja Promocji Zdrowego Żywienia.

Ziółkowska B. (2001), Ekspresja syndromu gotowości anorektycznej u dziewcząt w stadium adolescencji, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Zwoliński A. (2006), Jedzenie w relacjach społecznych, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.

Zwoliński A. (2008), Wychowanie do umiaru, „Pedagogika Katolicka”, nr 2(1).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2018.31.2.271-284
Data publikacji: 2018-12-22 08:06:14
Data złożenia artykułu: 2018-03-20 12:30:24


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2990
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1986

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Agnieszka Buczak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.