Nie bij, nie krzycz… O przemocy wobec osób starszych – przegląd badań

Anna Weissbrot-Koziarska

Streszczenie w języku polskim


W artykule poruszono kwestie dotyczące stosowania przemocy wobec osób starszych. Zjawisko to staje się jednym z głównych problemów społecznych, z którymi muszą zmierzyć się m.in. pracownicy socjalni oraz specjaliści z zakresu pedagogiki (w tym gerontopedagogiki), socjologii, a także przedstawiciele służb pomocowych. Jak wynika z analizy danych statystycznych oraz wyników badań naukowych, skala stosowania przemocy stale się pogłębia. W opracowaniu zaprezentowano przegląd badań dotyczących skali i determinantów stosowania przemocy wobec seniorów oraz koncepcje wycofania moralnego jako jednego z czynników wywołujących zachowania przemocowe.


Słowa kluczowe


senior; przemoc; formy przemocy; wycofanie moralne; pracownik socjalny

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bandura, A. (1990). Selective Activation and Disengagement of Moral Control. Journal of Science Issues, 46(1), 27–46. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1990.tb00270.x

Bandura, A. (2002). Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. W: D. Marks (ed.), The Health Psychology Reader (s. 94–105). London: Sage Publications Ltd.

Biggs, S., Manthorpe, J., Tinker, A., Doyle, M., Erens, B. (2009). Mistreatment of older people in the United Kingdom: findings from the first National Prevalence Study. Journal of Elder Abuse & Neglect, 21(1), 1–14. DOI: https://doi.org/10.1080/08946560802571870

Centrum Senior w Opolu. Pobrane z: http://www.seniorwopolu.pl/nasze-realizacje/konferencja-teleopieka-wykorzystanie-nowoczesnych-technologii-w-zwiekszeniu (dostęp: 4.04.2019).

Czabański, A., Lewicka-Pańczak, K. (2012). Przemoc wobec osób starszych w świetle danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu. Nowiny Lekarskie, 81(1), 55–57.

Grzanka-Tykwińska, A., Rzepka, A., Chudzińska, M., Sygit, B., Kusza, K., Kędziora-Kornatowska, K. (2012). Problematyka przemocy wobec osób starszych, Nowiny Lekarskie, 81(1), 44–48.

GUS (2014). Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-osob-starszych-i-konsekwencje-starzenia-sie-ludnosci-polski-w-swietle-prognozy-na-lata-2014-2050,18,1.html (dostęp: 2.04.2019).

Lacher, S., Wettstein, A., Senn, O., Rosemann, T., Hasler, S. (2016). Types of abuse and risk factors associated with elder abuse. Pobrane z: https://smw.ch/journalfile/view/article/ezm_smw/en/smw.2016.14273/826d7f6f83b6f1cac09a46f2333b7dd9c6636719/smw_2016_14273.pdf/rsrc/jf (dostęp: 21.01.2020).

Lachs, M.S., Pillemer, K. (2004). Elder Abuse. The Lancet, 364, 1263–1272. DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(04)17144-4

Makara-Studzińska, M., Sosnowska, K. (2012). Przemoc wobec osób starszych – przegląd badań. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 12(1), 57–59.

Markowska-Gos, E. (2015). Przemoc wobec seniorów we współczesnej rodzinie – wybrane aspekty (komunikat z badań). Kultura – Przemiany – Edukacja, 3, 144–147. DOI: https://doi.org/10.15584/kpe.2015.3.10

Mordawska, J. (2017). Zjawisko przemocy wobec osób starszych – skala problemu, czynniki ryzyka, metody przeciwdziałania. W: A. Lewicka-Zelent, K. Maciąg (red.), Osoba doświadczająca przemocy w świecie milczenia czy wsparcia? Refleksje interpersonalne (s. 126–130). Lublin: Wydawnictwo Naukowe Tygiel.

Przemoc wobec starszych. Wstrząsający raport. Pobrane z: https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/przemoc-wobec-starszych-wstrzasajacy-raport,174914.html (dostęp: 4.04.2019).

Rynkowska, D. (2019). Przemoc wobec osób starszych – sposoby przeciwdziałania. Polityka i Społeczeństwo, 1(17), 79–80. DOI: https://doi.org/10.15584/polispol.2019.1.5

Śniegulska, A. (2016). Przemoc wobec kobiet i osób starszych w środowisku rodziny. Journal of Modern Science, 4(31), 101–124.

Tobiasz-Adamczyk, B. (2009). Definicje przemocy. W: B. Tobiasz-Adamczyk (red.), Przemoc wobec osób starszych (s. 26). Kraków: Wydawnictwo UJ.

Tobiasz-Adamczyk, B. (2010). Osoby starsze i niepełnosprawne jako kategoria osób szczególnie narażonych na przemoc. W: K. Michalska, D. Jaszczak-Kuźmińska (red.), Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu (s. 45–47). Warszawa: MPiPS.

Weissbrot-Koziarska, A. (2016). Asystent osoby starszej. Konieczność kształcenia do nowej specjalności w pracy socjalnej. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 29(1), 131–132. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2016.29.1.127

WHO (2014). Global status report on violence prevention. Pobrane z: http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/status_report/2014/en (dostęp 1.04.2019).

Woźniak, B., Bystrzycka, M. (2017). Przemoc wobec osób starszych. Przegląd badań prowadzonych w Polsce. W: B. Tobiasz-Adamczyk (red.), Przemoc wobec osób starszych (s. 74–75). Kraków: Wydawnictwo UJ.

Yongjie, Y., Mikton, Ch., Gassoumis, Z., Wilber, K. (2017). Elder abuse prevalence in community settings: a systematic review and meta-analysis. Pobrane z: https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S2214-109X%2817%2930006-2 (dostęp: 20.01.2020).

Zych, A. (2017). Leksykon gerontologii. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2020.33.1.137-147
Data publikacji: 2020-03-27 19:13:30
Data złożenia artykułu: 2019-04-30 13:36:20


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2926
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1691

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Anna Weissbrot-Koziarska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.