Diagnoza interpretatywna jako „nowy” sposób diagnozowania problemów w pracy socjalnej/społecznej

Anna Jarkiewicz

Streszczenie w języku polskim


W niniejszym artykule przybliżono założenia teoretyczno-metodologiczne diagnostyki interpretatywnej wraz z praktycznymi implikacjami jej zastosowania. Prezentację „nowego” sposobu diagnozowania w pracy socjalnej przedstawiono w odniesieniu do powszechnie stosowanej w instytucjach związanych z pracą socjalną/społeczną diagnozy normatywnej. Analiza obu sposobów rozpoznawania problemów w pracy socjalnej została skierowana na ukazanie odmienności tych podejść w ich wymiarze teoretycznym, metodologicznym i praktycznym. W celu uzupełnienia wywodu wykorzystano przykład empiryczny – diagnozę jednego przypadku, ale dokonaną w dwóch ujęciach. Diagnozy normatywna i interpretatywna pochodzą z dwóch zajęć przeprowadzonych w ramach kształcenia dla studentów pedagogiki społecznej na poziomie licencjackim. W trakcie studiów studenci mają obowiązek przeprowadzić diagnozę przypadku w ujęciu normatywnym w ramach przedmiotu kształcenie umiejętności diagnostycznych, natomiast w ramach zajęć elementy diagnostyki interpreatywnej analizują ten sam przypadek, bazując na odmiennych od normatywnych założeniach teoretyczno-metodologicznych.


Słowa kluczowe


diagnoza interpretatywna; diagnoza normatywna; praca socjalna; praca społeczna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bell, K. (2012). Towards a post-conventional philosophical base for social work. British Journal of Social, 42(3), 408–423. DOI: https://doi.org/10.1093/bjsw/bcr073

Beresford, P. (2019). Radicalising Social Work: Involving Everyone; Including All Our Knowledges. W: M. Granosik, A. Gulczyńska, M. Kostrzyńska, B. Littlechild (eds.), Participatory Social Work: Research, Practice, Education (s. 325–339). Łódź–Kraków: Wydawnictwo UŁ, Wydawnictwo UJ.

Blau, J. (2017) Science as a Strategy for Social Work. Journal of Progressive Human Services, 28(2), 73–90. DOI: https://doi.org/10.1080/10428232.2017.1310543

Charmaz, K. (2009). Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Warszawa: PWN.

Czyżewski, M. (1984). Socjolog i życie potoczne. Studium z etnometodologii i współczesnej socjologii interakcji. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (8).

Dominelli, L. (2004). New Directions for Social Work: Interdependence, Reciprocity, Citizenship, and Social Justice. Malden: Polity Press.

Fawcett, B., Featherstone, B., Fook, J., Rossiter, A. (2000). Practice and Research in Social Work: Postmodern Feminist Perspectives. New York: Routledge.

Fook, J. (1993). Radical Casework: A Theory of Practice. St. Leonards: Allwn & Uniwin.

Fook, J. (2003). Critical social work: The current issues. Qualitative Social Work, 2(2), 123–130. DOI: https://doi.org/10.1177/1473325003002002001

Garfinkel, H. (2007). Studia z etnometodologii. Warszawa: PWN.

Glaser, G.B., Strauss, A.L. (2009). Odkrywanie teorii ugruntowanej. Kraków: Wydawnictwo Nomos.

Goffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: GWP.

Granosik, M. (2006). Związki z socjologią interpretatywną. W: E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki (T. 1; s. 171–183). Warszawa: PWN.

Granosik, M. (2013a). Praca socjalna w perspektywie interpretatywnej: teoria, diagnoza, działanie. W: A. Skowrońska (red.), Nowe ujęcia znanych problemów społecznych (s. 7–21). Warszawa: Koordynacja na Rzecz Aktywnej Integracji.

Granosik, M. (2013b). Praca socjalna. Analiza instytucjonalna z perspektywy konwersacyjnej. Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Granosik, M., Gulczyńska, A., Kostrzyńska, M., Littlechild, B. (eds.). (2019). Participatory Social Work: Research, Practice, Education. Łódź–Kraków: Wydawnictwo UŁ, Wydawnictwo UJ.

Gulczyńska, A. (2006). Model radykalnej pracy socjalnej – analiza na podstawie badań nad procesem wrastania społecznego nastoletniej młodzieży w wielkomiejskim środowisku życia. W: E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki (T. 1; s. 397–410). Warszawa: PWN.

Gulczyńska, A. (2013). „Chłopaki z dzielnicy”. Studium społeczno-pedagogiczne z perspektywy interakcyjnej. Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Healy, K. (2001). Reinventing critical social work: Challenges from practice, context, and postmodernism. Critical Social Work, 2(1), 1–13.

Henry, W.P., Strupp, H.H., Butler, S.F., Schacht, T.E., Binder, J.L. (1993). Effects of training in time-limited dynamic psychotherapy: Changes in therapist behavior. Counseling and Clinical Psychology, 61(3), 434–440. DOI: https://doi.org/10.1037/0022-006X.61.3.434

Jarosz, E. (2001). Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego. Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Jarosz, E., Wysocka, E. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Joachimowska, M. (2012). Diagnostyka społeczna. Wymiar teoretyczny i praktyczny. Bydgoszcz: Wydawnictwo Edukacyjne.

Kamiński, A. (1974). Funkcje pedagogiki społecznej. Warszawa: PWN.

Lepalczyk, I., Badura, J. (1987). Elementy diagnostyki pedagogicznej. Warszawa: PWN.

Lundy, C. (2004). Social Work and Social Justice: A Structural Approach to Practice. Peterborough: Canada Broadview.

Marynowicz-Hetka, E. (1987). Diagnostyka pedagogiczna w pracy socjalno-wychowawczej. W: I. Lepalczyk, J. Badura (red.), Elementy diagnostyki pedagogicznej (s. 46–67). Warszawa: PWN.

Marynowicz-Hetka, E. (2006). Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki (T. 1). Warszawa: PWN.

Mazurkiewicz, E. (1987). Teoretyczne podstawy diagnostyki pedagogicznej. W: I. Lepalczyk, J. Badura (red.), Elementy diagnostyki pedagogicznej (s. 49–68). Warszawa: PWN.

Petersen, A.C., Olsson, J.I. (2015). Calling evidence-based practice into question: Acknowledging phronetic knowledge in social work. British Journal of Social Work, 45(5), 1581–1597. DOI: https://doi.org/10.1093/bjsw/bcu020

Radlińska, H. (1935). Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Rancew-Sikora, D. (2007). Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych. Warszawa: Wydawnictwo Trio.

Reynolds, B. (1939). Re-thinking Social Case Work. New York: Social Work Today.

Richmond, M. (1917). Social Diagnosis. New York: Russel Sage Foundation.

Riemann, G. (2009). Der Beitrag interaktionistischer Fallanalysen professionellen. Handelns zur sozialwissenschaftlichen Fundierung und Selbstkritik der Sozialen Arbeit. W: R. Becker-Lenz, S. Busse, G. Ehlert, S. Müller-Hermann (Hrsg.), Professionalität in der Sozialen Arbeit. Standpunkte, Kontroversen, Perspektive (s. 287–318). Wiesbaden: Springer VS.

Riemann, G., Schütze, F. (1992). „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych. Kultura i Społeczeństwo, (2), 89–111.

Schütze, F. (2008a) Biography Analysis on the Empirical Base of the Autobiographical Narratives: How to Analyse Autobiographical Narrative Interviews (Part I). INVITE – Biographical Counselling in Rehabilitative Vocational Training. Further Educational Curriculum. EU Leonardo da Vinci Programme.

Schütze, F. (2008b). Biography Analysis on the Empirical Base of the Autobiographical Narratives: How to Analyse Autobiographical Narrative Interviews (Part II). INVITE – Biographical Counselling in Rehabilitative Vocational Training. Further Educational Curriculum. EU Leonardo da Vinci Programme.

Schütze, F. (2012). Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów (s. 141–278). Kraków: Wydawnictwo Nomos.

Soulet, M.H. (1996). Działanie społeczne i jego wymiar pedagogiczny na przykładzie pracy socjalnej z rodziną. W: E. Marynowicz-Hetka, J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (red.), Pedagogika społeczna i praca socjalna. Przegląd stanowisk i komentarze (s. 98–120). Warszawa: Wydawnictwo „Interart”.

Ślęzak, I. (2013). Refleksje nad zagadnieniem piętna w relacjach badacza i badanych na podstawie wywiadów z kobietami świadczącymi usługi seksualne. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1(41), 153–166.

Tyson, K. (1992). A new approach to relevant scientific research for practitioners: The Heuristic Paradigm. Social Work, 37(6), 541–556.

Urbaniak-Zając, D. (2004). Koncepcja „środowiska” w teorii pedagogiki społecznej Aleksandra Kamińskiego a idea „Lebenswelt”. W: E. Marynowicz-Hetka, H. Kubicka, M. Granosik (red.), Aleksander Kamiński i jego twórczość pedagogiczna. Dyskusja o przeszłości wobec teraźniejszości i przyszłości (s. 99–108). Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Weick, A. (1991). The place of science in social work. Journal of Sociology and Social Work, 18(4), 13–34.

Williams, M., Cheal, B. (2002). Can we measure homelessness? A critical evaluation of the method of ‘capture-recapture’. International Journal of Social Research Methodology, 5(4), 313–331. DOI: https://doi.org/10.1080/13645570110095346

Wilson, T.P. (1973). Normative and Interpretative Paradigms in Sociology. W: J.D. Douglas (ed.), Understanding Everyday Life. Toward the Reconstruction of Sociological Knowledge (s. 57–79). London: Routledge & Kegan Paul.

Wroczyński, R. (1974). Pedagogika społeczna. Warszawa: PWN.

Ziemski, S. (1973). Problemy dobrej diagnozy. Warszawa: Wiedza Powszechna.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2020.33.1.39-53
Data publikacji: 2020-03-27 19:13:22
Data złożenia artykułu: 2019-05-29 20:34:19


Statystyki


Widoczność abstraktów - 3364
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1505

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Anna Jarkiewicz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.