Zasoby osobiste skazanych funkcjonujących w systemie resocjalizacji zakładowej i wolnościowej

Małgorzata Osińska

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest porównanie zasobów osobistych skazanych odbywających kary w izolacji penitencjarnej oraz pozostających pod dozorem kuratorów sądowych. Przy pomocy testów mierzących poczucie własnej skuteczności, samoocenę, radzenie sobie ze stresem, spostrzegane wsparcie społeczne i sprężystość psychiczną przebadano 66 osadzonych i 68 dozorowanych. Wbrew oczekiwaniom skazani charakteryzowali się dość wysokim poziomem większości badanych zasobów. Jednocześnie obie grupy okazały się być do siebie na tyle podobne, że istotne statystycznie różnice ujawniły się tylko w zakresie poziomu samooceny, wsparcia poznawczego i strategii radzenia sobie ze stresem w postaci zażywania substancji psychoaktywnych. Potwierdzono istnienie pozytywnych zależności między badanymi zmiennymi, a dla uzupełnienia analiz zbadano strukturę zasobów podmiotowych w obu grupach. Przedstawiono też ograniczenia i kierunki dalszych badań.


Słowa kluczowe


wsparcie społeczne; samoocena; poczucie własnej skuteczności; sprężystość psychiczna; radzenie sobie ze stresem; przestępczość; zasoby osobiste

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bałandynowicz, A. (2016). Kurator jako podmiot integrujący przestrzeń osobową, społeczną i środowiskową w socjalizacji wtórnej osób wchodzących w konflikt z prawem. In: M. Konopczyński, Ł. Kwadrans, K. Stasiak (eds.), Polska kuratela sądowa na przełomie wieków. Nadzieje, oczekiwania, dylematy (pp. 17–48). Kraków: Impuls.

Bandura, A. (2001). Social Cognitive Theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1–26.

Belniak, K. (2014). Poczucie kontroli u sprawców przestępstw agresywnych. Acta Univesitatis Lodiensis. Folia Psychologica, 18, 31–44.

Benda, B. B., (2001). Factors that discriminate between recidivists, parole violators, and nonrecidivists in a 3 – year follow-up of boot camp graduates. International Journal of Offender Theraphy and Comparative Criminology, 45(6), 711–729.

Brezina, T., Topalli, V. (2012). Criminal self-efficacy: Exploring the correlates and consequences of a “Successful Criminal” identity. Criminal Justice and Behavior, 39(8), 1042–1062. DOI: 10.1177/0093854812438345

Campbell, J. D., Lavalle, L. F. (1993). Who Am I? The Role of Self-Concept Confusion in Understanding the Behavior of People with Low Self-Esteem. In: R. F. Baumaister (ed.), Self-Esteem. The Puzzle of Low Self-Regard (pp. 3–20). New York – London: Springer.

Cohen, S., Hoberman, H. M. (1983). Positive Events and Social Support as Buffers of Life Change Stress. Journal of Applied Social Psychology, 13 (2), 99–125.

Dudek, B., Koniarek, J. (2003). Wsparcie społeczne jako modyfikator procesu stresu – wybrane problemy teoretyczne i narzędzie pomiaru. Medycyna Pracy, 54 (5), 427–435.

Fidelus, A. (2012). Determinanty readaptacji społecznej skazanych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Fredrickson, B. L., Tugade, M. M., Waugh, C. E., Larkin, G. R. (2003). What Good Are Positive Emotions in Crises? A Prospective Study of Resilience and Emotions Following the Terrorist Attacks on the United States on September 11th. Journal of Personality and Social Psy chology, 84(2), 365–376. Retrieved May 2, 2019, from https://ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2755263

Heszen-Niejodek, I. (2000). Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje. In: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (eds.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Hobfoll, S. E. (2006). Stres, kultura i społeczność, Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Huflejt-Łukasik, M. (2010). Ja i procesy samoregulacji. Różnice między zdrowiem a zaburzeniami psychicznymi. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.

Jaworska, A. (2016). Zasoby osobiste i społeczne skazanych w procesie oddziaływań penitencjarnych. Kraków: Impuls.

Juczyński, Z. (2000). Poczucie własnej skuteczności – teoria i pomiar. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica 4, 11–24.

Juczyński, Z. (2009). Pomnażanie i wzbogacanie zasobów własnego zdrowia. Polskie Forum Psychologiczne, 1, 17–32.

Judge, Th. A. (2009). Core Self_Evaluation and Work Success. Current Directions in Psychological Science, 18(1), 58–62.

Kaczmarek, Ł., Sęk, H., Ziarko, M. (2011). Sprężystość psychiczna i zmienne pośredniczące w jej wpływie na zdrowie. Przegląd Psychologiczny, 54(1), 29–46. Retrieved February 5, 2019, from https://researchgate.net/publication/216100640_Sprezystosc_psychiczna_i_zmienne_posredniczace _w_jej_wplywie_na_zdrowie_Ego_Resiliency_and_the_mediators_of_its_effect

Kieszkowska, A. (2012). Inkluzyjno-katalaktyczny model reintegracji społecznej skazanych. Konteksty resocjalizacyjne. Kraków: Impuls.

Kościelak, R. (2010). Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie. Kraków: Impuls.

Kwadrans, Ł., Konaszewski, K., (2017). Prężność psychiczna a wsparcie społeczne w grupie młodzieży nieprzystosowanej społecznie. Badania pilotażowe, Resocjalizacja Polska, 13, 163–173.

Landis, B. D, Altman, J. D., Cavin, J. D. (2007). Underpinnings of Academic Success: Effective Study Skills Use as a Function of Academic Locus of Control and Self-Efficacy. Journal of Undergraduate Research, 12(5), 126–130.

Letzring, T. D., Block, J., Funder, D. C. (2005). Ego-control and ego-resiliency: Generalization of self-report scales based on personality descriptions from acquaintances, clinicians, and the self. Journal of Research in Personality, 39(4), 395–422. DOI: 10.1016/j.jrp.2004.06.003.

Łaguna, M. (2015). Zasoby osobiste jako potencjał w realizacji celów, Polskie Forum Psychologiczne, 20(1), 5–15.

Łaguna, M., Lachowicz-Tabaczek, K., Dzwonkowska, I., (2007). Skala samooceny SES Morrisa Rosenberga – polska adaptacja metody, Psychologia Społeczna, 2,164–176.

Machel, H. (2003). Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna, Gdańsk: Wydawnictwo Arche.

Maschi, T. (2007). Trauma and Violent Delinquent Behavior among Males: The Moderating Role of Social Support. Stress, Trauma, and Crisis An International Journal, 9(1), 45–72. DOI: 10.1080/15434610500506233

McNeil, F., Farrall, S., Lightowler, C., Maruna, S. (2012). How and why people top offending: discovering desistance. Glasgow: Institute for Research and Innovation in Social Services, University of Glasgow.

Niewiadomska, I. (2010). Znaczenie zasobów psychospołecznych w procesie resocjalizacji. In: L. Pytka, B. M. Nowak (eds.), Problemy współczesnej resocjalizacji (pp. 57–66). Warszawa: Wydawnictwo Pedagogium.

Niewiadomska, I., Chwaszcz, J. (2010). Jak skutecznie zapobiegać karierze przestępczej?. Lublin: Fundacja Rozwoju KUL.

Ogińska-Bulik, N. (2008). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem, Zeszyty Naukowe WSHE, 13, 93–103.

Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2009). Inwentarz do pomiaru radzenia sobie ze stresem. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Ostrihanska, Z. (1978). Problemy nieprzystosowania społecznego u dzieci i młodzieży. In: Jasiński J. (ed.), Zagadnienia nieprzystosowania społecznego i przestępczości w Polsce, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Ossolineum.

Puskar, K., Bernardo, L. M., Haley, T. M., Tark, K. H., Switala, J., Siemion, L. (2010). Self-Esteem and Optimism in Rural Youth: Gender Differences. Contemporary Nurse, 34(2), 190–198.

Seiffge-Krenke, I. (2000). Causal links between stressful events, coping style, and adolescent symptomatology. Journal of Adolescence, 23(6), 675–691. DOI: 10.1006/jado.2000.0352

Steuden, S., Jaworowska, K. (2004). Egzystencjalny wymiar doświadczania izolacji więziennej przez osoby skazane na karę pozbawienia wolności. In: M. Kuć, I. Niewiadomska (eds.), Kara kryminalna. Analiza psychologiczno-prawna (pp. 291–315). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Szlachta, E. (2009). Próba adaptacji i walidacji polskiej wersji The Interpersonal Support Evaluation List – ISEL, Kwestionariusz Spostrzeganego Wsparcia Społecznego. Przegląd Psychologiczny, 52(4), 433–451.

Terelak, J. F. (2008). Człowiek i stres. Warszawa – Bydgoszcz: Branta.

Tomczak, K. (2009). Style radzenia sobie w sytuacji stresowej, przekonanie o własnej skuteczności, nadzieja na sukces u studentów rozpoczynających i kończących studia, Psychoterapia, 2(149), 67–79.

Warnecke, A. J., Baum, C. B., Peer, J. R., Goreczny, A. J. (2014). Intercorrelations between Individual Personality Factors and Anxiety. College Student Journal, 48(1), 23–33.

Wysocka, E., Ostafińska-Molik, B. (2014). Wybrane determinanty polaryzacji samooceny w grupie wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych i Socjoterapeutycznych, Resocjalizacja Polska, 12, 119–144.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2020.33.4.113-132
Data publikacji: 2021-01-25 12:17:18
Data złożenia artykułu: 2019-11-03 11:28:28


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1723
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 781

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Małgorzata Osińska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.