Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Emocje i potrzeby w przestrzeni szkolnej dzieci 10-letnich – psychologiczno-lingwistyczna analiza narracji osobistych w świetle protokołu GLOBAL TALES
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Narracje osobiste dzieci są ważnym źródłem wiedzy o doświadczeniach generujących zarówno pozytywne, jak i negatywne emocje, a także o ujawnianych potrzebach psychologicznych. Wykorzystany w badaniu protokół Global Tales pozwala m.in. na zidentyfikowanie tych z nich, które bezpośrednio odnoszą się do funkcjonowania w środowisku szkolnym.
Cel badań: Celem badań było rozpoznanie sytuacji znaczących w narracjach dzieci 10-letnich w odpowiedzi na sześć monitów protokołu Global Tales oraz rozpoznanie językowych środków wyrazu emocji i potrzeb psychologicznych w kontekście opowiadania o doświadczeniach związanych z funkcjonowaniem szkolnym badanych dzieci.
Metoda badań: W badaniu przeprowadzonym z wykorzystaniem protokołu Global Tales wzięło udział dwadzieścioro pięcioro 10-letnich dzieci bez stwierdzonych dysfunkcji rozwojowych. Po dokonaniu transkrypcji odpowiedzi dzieci przeprowadzono analizę jakościową i ilościową w celu zidentyfikowania sytuacji znaczących generujących pozytywne i negatywne emocje oraz rozpoznania językowych środków wyrazu emocji i potrzeb psychologicznych w dziecięcych narracjach.
Wyniki: Badanie pozwoliło rozpoznać, jakie znaczące doświadczenia ujawniane w narracjach dzieci generują pozytywne i negatywne emocje, jaka część z nich odnosi się do środowiska szkolnego i funkcjonowania w roli ucznia, w jaki sposób dzieci konstruują narracje o sytuacjach znaczących w warstwie językowej, w tym również, w kontekście wykorzystywania jednostek uniwersalnych języka naturalnego, a także jakie potrzeby psychologiczne są ujawniane w wypowiedziach dzieci na temat doświadczeń związanych z wydarzeniami dotyczącymi środowiska szkolnego.
Wnioski: Badania uzupełnią ważny obszar wiedzy na temat używania przez dzieci języka do wyrażania emocji i potrzeb związanych ze znaczącymi sytuacjami dotyczącymi funkcjonowania szkolnego. Protokół Global Tales może być wykorzystywany jako narzędzie służące psychologiczno-lingwistycznej analizie narracji dzieci w późnym wieku szkolnym.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Elly, R., MacGibbon, A., McCabe, A. (2000). “She Don't Care”: Negatives in Children’s Narratives. Merrill-Palmer Quarterly, 46(3), 465–490.
Fivush, R., Bohanek, J.G., Emory, W.Z., Brown, S.G. (2012). Gender Differences in Adolescents’ Autobiographical Narratives. Journal of Cognition And Development, 13(3), 295–319. https://doi.org/10.1080/15248372.2011.590787.
Fivush, R, Hazzard, A, McDermott Sales, J, Sarfati, D, Brown, T. (2003). Creating Coherence out of Chaos? Children’s Narratives of Emotionally Positive and Negative Event. Applied Cognitive Psychology, 17, 1–19. https://doi.org/10.1002/acp.854.
Grabias, S. (2019). Ekspresja a logopedia. Emocje w strukturze wypowiedzi. Metodologiczne założenia badań. Logopedia, 48(2), 47–56. https://doi.org/10.24335/z6bk-c905.
Hudson, J.A., Shapiro, L.R. (1991). From Knowing to Telling: The Development of Children’s Scripts, Stories, and Personal Narratives. W A. McCabe, C. Peterson (Ed.), Developing Narrative Structure (s. 89–136). Lawrence Erlbaum.
Jach-Salamon, N., Gawda, B. (2022). Struktura pojęć afektywnych u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Wyd. UMCS.
Jęczeń, U. (2017). Językowa projekcja emocji w wypowiedziach dzieci w normie intelektualnej i dzieci z zespołem Downa. Wyd. UMCS.
Lakoff, G., Johnson, M. (2010). Metafory w naszym życiu. Aletheia.
Langacker, R. (2009). Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie. Universitas.
Maciejewska, A. (2021). Zmysłowe opisywanie świata. W A. Maciejewska (Red.), Narracja w diagnozie i terapii logopedycznej (s. 219–239). Wyd. Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.
Maslow, A. (2006). Motywacja i osobowość. PWN.
Ochs, E., Capps, L. (1996). Narrating the Self. Annual Review of Anthropology, 25, 19–43. https://doi.org/10.1146/annurev.anthro.25.1.19.
Peterson, C., McCabe, A. (1983). Developmental Psycholinguistics: Three Ways of Looking at a Child’s Narrative. Plenum.
Peterson, C., Biggs, M. (2001). “I Was Really, Really, Really Mad!”. Children’s Use of Evaluative Devices in Narratives about Emotional Events. Sex Roles, 45(11/12), 801–825. https://doi.org/10.1023/a:1015692403932.
Schweder, R.A. (1994) „You’re Not Sick, You’are Just in Love: Emotion as a Interpretive System. W P. Ekman, R.J. Davidson (Ed.), The Natura of Emotion. Fundamental Questions. Oxford University Press.
Stefańska-Klar, R. (2005). Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny. W B. Harwas-Napierała, J. Trempała (Red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka (s. 130–162). PWN.
Trzebiński, J. (2002). Narracyjne konstruowanie rzeczywistości. W J.
Trzebiński J (Red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (s. 17–42). GWP.
Westerveld, M.F., Nelson, N., Claessen, M., Lyons, R., Kawar, K., Kuvac Kraljevic, J., Nordberg, A., Chen, K-M, Dreux, F., Fernandes, M., Ehren, B. J., Westby, C., Ferman, S., Desoete, A., Vogindroukas, I., Kuracki, K., Petionou, K., Theodorou, E., Moonsamy, S., … Phạm, B. (2020). Developing an international protocol for eliciting and analysing personal event narratives from children and adolescents. Project. DOI 10.17605/OSF.IO/ZTQG6, [dostęp: 05.05.2023].
Westerveld, M.F., Lyons, R., Nelson, N.W., Chen, K.M., Claessen, M., Ferman, S., Fernandes, F.D.M., Gilon, G.T., Kawar, K., Kuvač Kraljević, J., Petinou, K., Theodoru, E., Tumanova, T., Vogandroukas, I., Westby, C. (2022) Global TALES Feasibility Study: Personal Narratives in 10-Year-Old Children around the World. PLoS ONE, 17(8), e0273114. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0273114.
Wierzbicka, A. (1996). Semantic Primes and Universals. Oxford University Press.
Wierzbicka, A. (1999). Język – umysł – kultura. PWN.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.3.25-39
Data publikacji: 2023-11-30 15:08:38
Data złożenia artykułu: 2023-05-31 11:53:21
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Dłużniewska, Kamil Kuracki
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.