Email this article 
Hide
Show all
Inclusive Education (Not) for All. Institutionalization of Social and Educational Problems of Children and Adolescents
Abstract
Introduction: In recent years, inclusive education has become the main direction of education policy. It was intended to guarantee pupils with special educational needs, including maladjusted students and pupils at risk of social maladjustment, the opportunity to function fully in a school community, reducing the use of segregation-based and special solutions.
Research Aim: The aim of the study was to determine whether implementation of inclusive education actually contributes to the integration of maladjusted students and those at risk of social maladjustment into mainstream education. Process tracking method was used in the analysis.
Evidence-based Facts: Despite the demographic decline and a decrease in the total number of pupils with special educational needs statement, there was an increase in the number of children and adolescents placed in social rehabilitation and social therapy centres.
Summary: The hypothesis that these changes are the result of the implementation of inclusive education was not supported. At the same time, the rival hypothesis assuming that the changes are the result of the progressive medicalisation of social problems and school failure, which promotes the use of special solutions, was not refuted.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Adamczyk, B. (2016). Wykluczenie edukacyjne dzieci ulicy. Raport badań z Krakowa. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 37(2), 59–71.
Bernasiewicz, M.W., Noszczyk-Bernasiewicz, M. (2020). Przestępczość nieletnich w USA i w Polsce na podstawie wybranych statystyk kryminalnych. Archives of Criminology, 42(2), 207–238. https://doi.org/10.7420/AK2020B
Bogdanowicz, M. (1995). Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Psychologia Wychowawcza, 3, 216–223.
Borowiec, A., Lignowska, I., Makowska, M. (2009). Czy działania edukacyjne prowadzone w ramach profilaktyki i promocji zdrowia kreują „nowych dewiantów”. Problemy Polityki Społecznej, 12(12), 169–182.
Całek, G., Niedbalski, J., Racław, M., Sałkowska, M., Sztobryn-Giercuszkiewicz, J., Żuchowska-Skiba, D. (2023). Edukacja wobec zjawiska niepełnosprawności – osoba z niepełnosprawnością w przestrzeniach edukacyjnych. In G. Całek, J. Niedbalski, M. Racław M. Sałkowska, J. Sztobryn-Giercuszkiewicz, D. Żuchowska-Skiba (Eds.), Niepełnosprawność i edukacja (pp. 7–16). Wyd. UŁ.
Centrum Informatyczne Edukacji. (2024). Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi według województw. Retrieved 2, June, 2024 from: https://cie.gov.pl/ archiwalne-dane-statystyczne/ads-uczniowie-ze-specjalnymi-potrzebami-edukacyjnymi/
Chodyna-Santus, M. (2017). Medykalizacja niepowodzeń szkolnych a rynek usług terapeutycznych. Kontrowersje wokół metod terapii. Przegląd Pedagogiczny, 2, 165–177.
Collier, D. (2011). Understanding process tracing. Political Science & Politics, 44(4), 823–830.
Conrad, P. (1992). Medicalization and Social Control. Annual Review of Sociology, 18(1), 209–232. https://doi.org/10.1146/annurev.so.18.080192.001233
Cox, P., Godfrey, B. (2020). The ‘great decarceration’: Historical trends and future possibilities. The Howard Journal of Crime and Justice, 59(3), 261–285. https://doi.org/10.1111/hojo.12377
Cytlak, I. (2013). Iluzje inkluzji? Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w placówkach oświatowych. Studia Edukacyjne, 27, 173–184.
Fontaine, G. (2020). Process tracing for comparative policy analysis: A realist approach. In B. G. Peters, G. Fontaine (Eds.), Handbook of Research Methods and Applications in Comparative Policy Analysis (pp. 277–295). Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781788111195
Frazier, C., Richards, P., Potter, R. (1983). Juvenile diversion and net widening: Toward a clarification of assessment strategies. Human Organization, 42(2), 115–122.
Gałganek, A. (2018). Metoda śledzenia procesu i mechanizmy przyczynowe w badaniu stosunków międzynarodowych. Przegląd Politologiczny, 2, 7–30.
Gatto, L. (2023). Coping with a crisis: Business interest group coalitions in the wake of the financial crisis. Interest Groups & Advocacy, 12(3), 297–321. https://doi.org/10.1057/s41309-023-00191-6
Główny Urząd Statystyczny. (2001). Mały Rocznik Statystyczny Polski 2001. Retrieved 6, June, 2021 from: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/maly-rocznik-statystyczny-2001-r,1,2.html
Główny Urząd Statystyczny. (2014). Mały Rocznik Statystyczny Polski 2014. Retrieved 6, June, 2024 from: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/maly-rocznik-statystyczny-polski-2014,1,15.html
Główny Urząd Statystyczny. (2020). Mały Rocznik Statystyczny Polski 2020. Retrieved 26, May, 2024 from: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/maly-rocznik-statystyczny-polski-2020,1,22.html
Główny Urząd Statystyczny. (2022). Mały Rocznik Statystyczny Polski 2022. Retrieved 8, June, 2024 from: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/maly-rocznik-statystyczny-polski-2022,1,24.html
Główny Urząd Statystyczny. (2023). Mały Rocznik Statystyczny Polski 2020. Retrieved 8, June, 2024 from: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/maly-rocznik-statystyczny-polski-2023,1,25.html
Gudbrandsson, B. (2006). Dzieci w instytucjach opiekuńczych: zapobieganie instytucjonalizacji i alternatywne formy opieki w krajach europejskich. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka, 5(4), 36–67.
Kaniowska, T. (2011). Analiza zasadności umieszczania nieletnich w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii. Retrieved 12, June, 2021 from: http://www.archiwum.ore.edu.pl/phocadownload/pracownie/resocjalizacjaanaliza%20zasadnoci%20umieszczania%20nieletnich%20w%20mow%20i%20mos_all_4.pdf
Kolankiewicz, M. (1998). Zagrożone dzieciństwo: Rodzinne i instytucjonalne formyopieki. WSiP.
Krause, A. (2023). Edukacja włączająca w dyskursie hipokryzji. Studia z Teorii Wychowania,14(1/42), 85–101.
Kusztal, J. (2016). Uczeń zagrożony niedostosowaniem społecznym a profilaktyczne zadania szkoły. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(2/40), 97–110.
Laskowski, A. (2007). Centralny system kierowania nieletnich do placówek resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 2, 29–34.
Lewandowska-Kidoń, T. (2019). Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole jako szansa na przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia, 32(2), 69–81.
Liasidou, A., Symeou, L. (2018). Neoliberal versus social justice reforms in education policy and practice: Discourses, politics and disability rights in education. Critical Studies in Education, 59(2), 149–166.
Machałek, M. (2023). Rekordowe wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w 2022/2023. Retrieved 7, June, 2024 from: https://www.gov.pl/web/nauka/rekordowe-wsparcie-psychologiczno-pedagogiczne-w-20222023
Maturo, A. (2013). The medicalization of education: ADHD, human enhancement and academic performance. Italian Journal of Sociology of Education, 5(3), 175–188.
Mussell, L., Evans, J. (2023). Youth carceral deinstitutionalisation and transinstitutionalisation in Ontario: Recent developments and questions. The Howard Journal of Crime and Justice, 62(4), 552–574.
https://doi.org/10.1111/hojo.12538
Najwyższa Izba Kontroli. (2021). Kształcenie w szkołach specjalnych. Retrieved 2, June,2024 from: https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/20/021/
Najwyższa Izba Kontroli. (2024). Zakłady dla nieletnich do poprawki. Retrieved 2, June, 2024 from: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/zaklady-poprawcze-osrodki-wychowawcze.html
Ochojska, D., Pasternak, J. (2021). Błędy diagnostyczne w zaburzeniach ze spektrum autyzmu i ich konsekwencje-opisy przypadków. Psychiatria Polska, 55(4), 787–799.
Odachowska-Rogalska, E. (2023). Różnicowanie diagnoz klinicznych zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD), zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) i zaburzeń po stresie traumatycznym (PTSD). Journal of Psychiatry & Clinical Psychology, 23(4), 297–306.
Otwarte Dane. (2024). „Uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego w podziale na typy szkół oraz województwa”. Retrieved 2, June, 2024 from: https://dane.gov.pl/pl/dataset/182,dane-statystyczne-uczniow-z-orzeczeniem-o-potrzebie-ksztacenia-specjalnego
Rejestr Szkół i Placówek Oświatowych. (2024). Retrieved 3, June, 2024 from: https://rspo.mein.gov.pl/
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz.U. 2005 nr 52 poz. 467).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. W sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. 2008 nr 173 poz. 1072).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz.U. 2011 nr 109 poz. 631).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 września 2000 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz.U. 2000 nr 80 poz. 900).
Sawicka, K. (1998). Socjoterapia. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Siemionow, J. (2017). Specjalne potrzeby edukacyjne ucznia niedostosowanego społecznie a proces jego resocjalizacji w środowisku instytucjonalnym. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 28, 162–174.
Sierosławski, J. (2020). Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2019 r. Retrieved, 12 June, 2023 from: https://ore.edu.pl/wp-content/uploads/2023/03/raport-espad-2019-polska-rev.pdf
Skałbania, B., Lewandowska-Kidoń, T. (2017). Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole – między rutyną a refleksyjną praktyką. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 35(1), 157.
Stańdo-Kawecka, B. (2007). Prawo karne nieletnich: od opieki do odpowiedzialności. Wolters Kluwer Polska.
Szczerbiński, M. (2011). Nauka i pseudonauka w terapii pedagogicznej. In M.B. Pecyna (Ed.), Dysleksja rozwojowa – fakt i tajemnica w diagnostyce psychologiczno-pedagogicznej (pp. 176–203). Instytut Śląski.
Szmagalski, J. (2000). Deinstytucjonalizacja w pomocy społecznej – zadania dla pracy socjalnej. In K. Holka-Marzec (Ed.), Wsparcie psychospołeczne wobec osób marginalizowanych żyjących w środowisku (pp. 185–194). Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Szreniawska, M. (2012). Znaczenie ratyfikacji Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania, 3(4), 5–16.
Travers, J.C. (2017). Evaluating claims to avoid pseudoscientific and unproven practices in special education. Intervention in School and Clinic, 52(4), 195–203.
Twardowski, A. (2018). Społeczny model niepełnosprawności – analiza krytyczna. Studia Edukacyjne, 48, 97–114.
Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2003 nr 137 poz. 1304).
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2011 nr 149 poz. 887).
Van Acker, R. (2006). Outlook on special education practice. Focus on Exceptional Children, 38(8).
Wiszejko-Wierzbicka, D. (2012). Specjalne potrzeby ucznia czy szkoły? Przewodnik po edukacji włączającej pomocą w rozwijaniu kształcenia i uczestnictwa w życiu szkoły. Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania, 3, 71–86.
Wróblewski, M. (2019). Medykalizacja nadpobudliwości. Od globalnego standardu do peryferyjnych praktyk. Universitas.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.4.91-108
Date of publication: 2025-01-22 11:01:10
Date of submission: 2024-06-13 09:25:27
Statistics
Indicators
Copyright (c) 2025 Andrzej Chudnicki
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.