Działalność dokumentacyjna Wojewódzkiej Komisji Historii Partii i Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lublinie w latach 1946-1948

Tomasz Czarnota

Streszczenie w języku polskim


Po II wojnie światowej Polska Partia Robotnicza zdobyła absolutną dominację polityczną w Polsce dzięki wsparciu Związku Sowieckiego. Podejmowała jednak różne przedsięwzięcia mające jej władzę umocnić i legitymizować w oczach polskiego społeczeństwa. Uzyskanie poparcia ze strony choćby części Polaków i skonsolidowanie swych szeregów zamierzała osiągnąć m.in. dzięki prowadzeniu działalności dokumentacyjnej i popularyzacji jej rezultatów. Celem tej pierwszej było zgromadzenie obszernej bazy źródłowej, świadczącej o kultywowaniu przez PPR tradycji stronnictw mieniących się obrońcami „ludu” przed kapitalistycznym uciskiem i o własnych jej dokonaniach jako siły walczącej o wyzwolenie narodu polskiego spod niemieckiej okupacji. Działalność ta polegała na zbieraniu rozproszonych i „wywoływaniu” dotąd nieistniejących dokumentów (np. relacji, fotografii), które odnosiły się do funkcjonowania komunistycznego podziemia w okresie do lat 1944/1945 oraz obrazowały wcześniejszy rozwój tzw. ruchu rewolucyjnego na ziemiach polskich. Do realizacji tych zadań w aparacie partyjnym na szczeblu centralnym i wojewódzkim utworzono odpowiednie struktury. Należały do nich Wojewódzka Komisja Historii Partii i Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lublinie. To ostatnie miało też odrębny zakres zadań, tzn. gromadzenie i opracowywanie akt wytwarzanych na bieżąco przez PPR. W rezultacie działań dokumentacyjnych sektora historyczno-archiwalnego lubelskiej PPR zebrano do kilkuset dokumentów wytworzonych przede wszystkim przez PPR, a także formacje partyzanckie Gwardii Ludowej i Armii Ludowej oraz częściowo inne partie, tj.: SDKPiL, KPP i PPS. Beneficjentem wielu efektów tej działalności było archiwum Wydziału Historii Partii przy KC PPR, w którym zgodnie z decyzjami partyjnego kierownictwa koncentrowano oryginalne dokumenty, także ze szczebla wojewódzkiego, wytworzone w okresie do 1944 r.


Słowa kluczowe


Wydział Historii Partii Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej; Komitet Wojewódzki Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie; Wojewódzka Komisja Historii Partii; Archiwum Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej; dokumentacja

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Źródła

Archiwum Akt Nowych w Warszawie:

Komitet Centralny PPR w Warszawie, sygn. 295/XIX/4, 295/XIX/9, 295/XIX/10, 295/XIX/14, 295/XIX/16.

Komitet Centralny PZPR w Warszawie, sygn. 237/XXI-30.

Archiwum Państwowe w Lublinie:

Komitet Wojewódzki PPR w Lublinie, sygn. 21, 137, 171, 190, 193, 199, 349, 354, 365, 368, 397, 399, 426, 443.

Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie [1948–1975], sygn. 2668, 2708, 2734, 2737.

Komitet Wojewódzki PZPR (II) w Lublinie [1975–1990], sygn. 4090.

Komitet Powiatowy PPR w Chełmie, sygn. 3, 64.

Komitet Powiatowy PPR w Krasnymstawie, sygn. 38.

Komitet Powiatowy PPR w Lubartowie, sygn. 23.

Komitet Powiatowy PPR w Lublinie, sygn. 7.

Komitet Powiatowy PPR w Łukowie, sygn. 27.

Komitet Powiatowy PPR w Siedlcach, sygn. 17.

Zbiór wspomnień i relacji działaczy partyjnych i członków ruchu oporu, sygn. 9, 20, 147.

Źródła drukowane i opracowania

Akcje oddziałów „Zapory” w tajnych raportach UB – MO, oprac. H. Pająk, Lublin 1996.

Czarnota T., Kierownictwo pionu archiwalno-historycznego w Komitecie Wojewódzkim PZPR w Lublinie w latach 1948–1956, w: Elity komunistyczne w Polsce, red. M. Szumiło, M. Żukowski, Warszawa–Lublin 2015.

Czarnota T., Początki Archiwum Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie, w: Dzieje biurokracji, t. 5, red. A. Gaca, A. Górak, Z. Naworski, Lublin–Toruń–Włocławek 2013.

Drabik R., Polska Partia Robotnicza, Gwardia Ludowa – Armia Ludowa na Lubelszczyźnie 1942–1944, w: Polska Partia Robotnicza, Gwardia Ludowa/ Armia Ludowa na ziemiach polskich 1942–1944/1945, red. K. Kaczmarski, M. Krzysztofiński, Rzeszów 2013.

Grygier T., W sprawie definiowania pojęć archiwalnych, w: Problemy historii i archiwistyki, red. T. Mencel, Lublin 1986.

Grygier T., Zadania dokumentacyjne współczesnych archiwów, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1980, 40.

Grygier T., Zadania dokumentacyjne współczesnych archiwów, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1980, 41.

Kosonowska J., Wspomnienia i relacje w zasobie byłego Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Lublinie, „Studia Archiwalne” 2004, 1.

PPR. Rezolucje, odezwy, instrukcje i okólniki Komitetu Centralnego. VIII 1944–XII 1945, Warszawa 1959.

PPR. Rezolucje, odezwy, instrukcje i okólniki Komitetu Centralnego. I 1947–XII 1948, Warszawa 1973.

Rutkowski T.P., Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa 2007.

Rutkowski T.P., Tworzenie zrębów mitu. Działalność Wydziału Historii Partii Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej na polu propagandy dziejów ruchu robotniczego, w: Polska Partia Robotnicza 1944–1948. Studia i szkice, red. M. Krzysztofiński, Rzeszów 2014.

Wnuk R., Lubelski okręg AK, DSZ i WiN 1944–1947, Lublin 2000.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2017.43.275-310
Data publikacji: 2018-02-24 20:38:27
Data złożenia artykułu: 2017-05-27 14:34:06


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1066
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 896

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Tomasz Czarnota

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.