The Procedural Problems of Negotiations Between the Supporters of the „Rokosz of Łowicz” and the „Saxon Party” During Congresses in Łowicz in February and May of 1698 in the Light of the Old-Polish Legal and Political Culture

Tomasz Kucharski

Abstract


The presented paper is devoted to political negotiations between two rival parties in the Polish-Lithuanian Commonwealth between February and May 1698. One of those parties was the majority supporting the newly coronated king, August the 2nd. Another party consists of oppositionists (former supporters of the candidacy of Prince de Conti), organized around the leadership of primate – cardinal Michał Radziejowski in the so-called Rokosz of Łowicz. The abovementioned negotiations were interesting, mainly because of the chosen working method of preparing the peace treaty. Discussions were conducted in two universal and public congresses of all the nobility who supported the ‘Rokosz’ movement, which were summoned in February and May 1698. According to circumstances, the opposition leaders and the king’s plenipotentiaries were forced to deal with an unpredictable and radical crowd.

The paper’s author tries to explain the crucial formal problems of this negotiation – especially legal, symbolic, and prestigious dilemmas. He mainly focuses on how both parties decided to call themselves in public documents, what role foreign mediators played in talks, whether there was any representative mandate for participants of both congresses, as well as if and how parliamentary and debate rules and customs were used during conciliation. In the end, the author attempts to place the history of Rokosz of Łowicz in a larger context of similar negotiations carried out in the years 1672–1673 and 1716–1717.


Keywords


Rokosz of Łowicz; Łowicz Congresses; Polish-Lithuanian Commonwealth; congresses of nobility during confederations; legal culture; parliamentary debate

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego lata 1696–1732, wyd. M. Zwierzykowski, Poznań 2008.

Relatia ziazdu pod Łowiczem JchMciow pp. rokoszowych za vniwersałem I.O.Xcia I.Mci Kardynała primasa Regni conwocowanych do zgody pro die 18. Februarij 1698, [b.m.w.] 1698.

Rokosz generalny ku obronie wiary swiętey katolickiey y zaszczytu wolności uczyniony na poparciu elekcyey w okopach elekcyalnych między Wolą a Warszawą die 26 Augusti anno millesimo sexcentesimo nonagesimo 7mo, Warszawa 1697.

Traktat z rokoszem generalnym zawarty w Łowiczu die quinta Maji anno Domini millesimo secentesimo nonagesimo octavo, Warszawa 1698.

B. Dybaś, Sejm pacyfikacyjny w 1699, Toruń 1991.

Encyklopedia Staropolska, t. II, oprac. A. Bruckner, Warszawa 1939.

Głowacki J., Gastronomia polityczna kuchmistrza litewskiego. Michał Wielhorski (ok. 1731–1814) – życie i myśl ustrojowa, Warszawa 2014.

Historia Państwa i Prawa Polski, t. II, red. Z. Kaczmarczyk, B. Leśnodorski, Warszawa 1968.

Jarochowski K., Dzieje panowania Augusta II, t. 1, Od śmierci Jana III do chwili wstąpienia Karola XII na ziemię polską, Oświęcim 2015.

Kamieński A., Polska a Brandenburgia-Prusy w drugiej połowie XVII wieku. Dzieje polityczne, Poznań 2002.

Kawecki R., Kardynał Michał Stefan Radziejowski (1645–1705), Opole 2005.

Kołodziej R., Ostatni wolności naszej klejnot”. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014.

Kołodziej R., Sejm Niemy na tle praktyki funkcjonowania staropolskiego parlamentaryzmu, Sejm Niemy. Między mitem i reformą państwa, red. M. Zwierzykowski, Warszawa 2019.

Komaszyński M., Księcia Contiego niefortunna wyprawa po koronę Sobieskiego, Warszawa 1971.

Kościelnika K., Obraz mediacji rosyjskiej w listach Stanisława Ledóchowskiego adresowanych do Grzegorza Dołgoruskiego z lipca i sierpnia 1716 roku znajdujących się z RGADA w Moskwie, w: Studia nad konfederacją tarnogrodzką i Sejmem Niemym, red. T. Ciesielski, Warszawa 2020.

Kowalski R., Postawa polityczna wojewody kaliskiego Feliksa Aleksandra Lipskiego w początkach najazdu szwedzkiego na Polskę w 1702 r. Zakończenie okresu współpracy z prymasem Michałem Radziejowskim, „Klio” 2021, 57, 1.

Kucharski T., Instytucje egzorbitancji w systemie prawnopolitycznym Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Toruń 2014.

Kucharski T., Sejmy elekcyjne w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Warszawa 2021.

Kucharski T., „Seym ten bez początku zaczął się, bez końca kończy się”. Sejm pacyfikacyjny z 1698 r. i jego znaczenie w kontekście ewolucji liberum veto, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2019, 12, 2.

Matwijów M., Tradycja rękopiśmienna „Rokoszu gliniańskiego” w XVII–XVIII w., „Studia Źródłoznawcze” 2017, 55.

Orzeł J., Rokosz gliniański jako element walki inter majestatem ac libertatem, w: Między Barokiem a Oświeceniem. Wielkie bitwy, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2010.

Pawłowska-Kubik A., Rokosz Sandomierski 1606–1609. Rzeczpospolita na politycznym rozdrożu, Toruń 2019.

Perłakowski A., Czy można umrzeć z przepracowania? Udział Antoniego Sebastiana Dembowskiego w rokowaniach z konfederatami tarnogrodzkimi w 1716 roku, w: Sejm Niemy. Między mitem i reformą państwa, red. M. Zwierzykowski, Warszawa 2019.

Rachuba A., Sapieha Benedykt Paweł, h. Lis (zm. 1707), w: Polski słownik biograficzny, t. 34, red. H. Markiewicz, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992–1993.

Staszewski J., August II Mocny, Wrocław 1998.

Skrzypietz A., Franciszek Ludwik, książę de Conti – „obrany król Polski”. Saga rodu Kondeuszów, Katowice 2019.

Stanek W., Konfederacje generalne koronne w XVIII wieku, Toruń 1991.

Stanek W., Sarmacka idea pacyfikacji wewnętrznej i jej kryzys w XVIII w., w: Barok – sarmatyzm – psalmodia. Materiały z konferencji zorganizowanej przez zakład historii nowożytnej, Toruń 22–23 września 1993, red. K. Maliszewski, K. Obremski, Toruń 1995.

Wierzbicki L.A., O zgodę w Rzeczypospolitej. Zjazd warszawski i sejm pacyfikacyjny 1673 r., Lublin 2005.

Wojtasik J., Walka Augusta II ze stronnictwem kontystowsko-prymasowskim w pierwszym roku panowania, „Przegląd Historyczny” 1969, 60, 1.

Zwierzykowski M., Geneza i konsekwencje reform skarbowych sejmików w konstytucjach Sejmu Niemego, w: Sejm Niemy. Między mitem i reformą państwa, red. M. Zwierzykowski, Warszawa 2019.

Zwierzykowski M., Sejm Niemy w świetle diariusza sekretarza królewskiego Antoniego Sebastiana Dembowskiego oraz dwóch relacji – kanclerza wielkiego litewskiego Karola Stanisława Radziwiłła i anonimowego autora, w: Sejm Niemy. Między mitem i reformą państwa, red. M. Zwierzykowski, Warszawa 2019.

Zwierzykowski M., Z dziejów negocjacji warszawskich przed Sejmem Niemym – geneza dwóch konstytucji: o regulaminie punktualnej płacy i dyscyplinie wojskowej w świetle diariusza autorstwa Antoniego Sebastiana Dembowskiego, w: Studia nad konfederacją tarnogrodzką i Sejmem Niemym, red. T. Ciesielski, Warszawa 2020.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.895-932
Date of publication: 2024-10-22 08:45:55
Date of submission: 2022-09-13 17:19:17


Statistics


Total abstract view - 75
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 80

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2024 Tomasz Kucharski

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.