Medale Henryka III Walezego. Uwagi ikonograficzne

Jan Gustaw Rokita

Streszczenie w języku polskim


Autor artykułu przedstawia 29 dzieł sztuki, wśród których wymienić należy medale, monety, ryciny portretowe, malowane miniatury, obrazy i emblematy oraz przykłady płaskorzeźby. Celem niniejszej pracy, prócz szczegółowej analizy spuścizny medalierskiej pozostałej po Henryku Walezym, było odnalezienie i opisanie dzieł sztuki, z którymi mógł mieć styczność medalier podejmujący się wykonania medalu na zlecenie króla lubjego najbliższego otoczenia. Identyfikacja bezpośrednich źródeł inspiracji dla działających w XVI w. artystów pozwoliła lepiej odpowiedzieć na pytanie, jak Henryk Walezy propagował własne, bezsprzeczne osiągnięcia polityczne i militarne.

Słowa kluczowe


awers; rewers; emblemat; rycina; Walezy.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Albertrandy J., Zabytki starożytności rzymskich w pieniądzach, pospolicie medalami zwanych, czasów Rzplitej i szesnastu pierwszych cesarzów zbioru ś. p. Stanisława Augusta króla polskiego postrzeżone i krótkim wykładem objaśnione przez JX. Jana Albertrandego…, Warszawa 1805.

Albertrandy J., O medalach polskich [od Zygmunta I Starego do Augusta III Wettyna], [b.m.w.] 1805–1850.

Baudoin J., Recveil D’Emblemes Divers: Avec Des Discovrs Moravx, Philosophiqves, Et Politiqves / Tirez de diuers Autheurs, Anciens & Modernes. Par I. Baudoin, Paris 1639 [Herzog August Bibliothek, Wolfenbüttel, sygn. ].

Bartynowski W., Teki Bartynowskiego: Medale z czasów Jana III, [b.m.d.w.).

Bentkowski F., Spis medali polskich lub z dziejami Krainy Polskiej stycznych…, Warszawa 1830.

Bie de J., La France metalliqve. Contenant les actions celebres tant pvbliqves qve privees des Rois et des Reines, Remarqvees des plvs cvrievx medailles d’Or, d’Argent & de Bronze, Paris 1636.

Catalogue d’une grande et très belle Collection de Monnaies et Médailles Polonaises, ainsi que d’une Collection de Monnaies et de Médailles de divers pays. Rédigé pour servir à l’Enchère publique qui aura lieu à Vienne, le 1. Avril 1850, red. L. Mikocki, Wien 1850.

Herrgott M., Heer R., Nummotheca Principum Austriæ ex gazis Aulaæ Cæsareæ potissimum instructa & aliunde aucta: exhibens Habsburgicæ gentis principum lineæ Germano-Austriacæ. Nummos cujuscunque formæ & metalli: præcipue tamen Mnemonicos atque Iconicos, qui vel horum iussu, vel eorum gratia percussi vel fusi fuerunt, typis æneis expressos: ducendo initium a Ferdinando I. Rom. Imp. & ferie non interrupta progrediens ad usque Ferdinand. IV. Regem Rom., Monumentorum Aug. Domus Austriacæ, Pars secunda, t. 2, Friburgi Brisgoviae 1753.

Hutten-Czapski E., Catalogue de la collection des médailles et monnaies polonaises…, St. Petersburg–Kraków 1871–1916.

Neugebauer S., Selectorum Symbolorum Heroicorum Centuria Gemina, Frankfurt 1619 [Herzog August Bibliothek, Wolfenbüttel, sygn. ].

Raczyński E., Gabinet Medalów Polskich oraz tych, które się dziejów Polski tyczą począwszy od najważniejszych aż do końca panowania Jana III (1513–1696), Wrocław 1838.

Reichel J., Die Reichelsche Münzsammlung in St. Petersburg, zweiter Theil: Liefland, Curland und Polen, St. Petersburg 1842.

Schlegel C., Biblia in Nummis, Das ist: Kurtzer Entwurff Der vornehmsten Biblischen Sprüche und Historien / Wie auf Medaillen / Ducaten / Thalern und andern Müntzen […], Jena 1703.

Trachsel C.-F., Catalogue des monnaies et médailles Polonaises composant Le Cabinet Numismatique de Son Altesse Le Prince Guillaume Radziwill, Berlin 1869.

Typotius J., Symbola Divina et Humana Pontificum, Imperatorum, Regum…, Pragae (Praga) 1601–1603.

Typotius J., Symbola varia diversorum Principum Sacro-Sanctae Ecclesiae et Sacri Imperii Romani, Pragae (Praga) 1652 [Herzog August Bibliothek, Wolfenbüttel, sygn. A: 28.4 Quod. 2° (1a)].

Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdańska od połowy XV do końca XVIII wieku. Katalog wystawy, t. 2, red. T. Grzybkowska, J. Talbierska, Gdańsk 1997.

Baran E., Złote monety i medale Michała Korybuta Wiśniowieckiego w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, „Przegląd Numizmatyczny” 2017, 1.

Bogacz T., Kozarska-Orzeszek B., Medalierstwo na ziemiach polskich w XVI–XX wieku, Katalog wystawy, Wrocław 1995.

Chomyn I., Katalog plakiet, medalionów i medali polskich i z Polską związanych w Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki, t. 1–2, Warszawa 2015.

Czar srebra i magia złota. W kręgu monet i medali Prus Królewskich. Katalog wystawy, red. J. Trupinda, Malbork 2007.

Gacek J., Medale, medaliony i plakiety polskie i z Polską związane wytworzone do 1944 roku w zbiorach Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Katalog zbiorów, Rzeszów 2001.

Gerber E., Medaillen zur Erinnerung an die Bündnisse der Eidgenössischen Orte mit Frankreich, „Schweizerische numismatische Rundschau” 1928, 24.

Gerber E., Médailles relatives aux alliances entre la France et les Cantons suisses, XXXIIIe Rapport Annuel, Musée National Suisse à Zurich, Zürich 1924.

Jones M., The Art of the Medal, London 1979.

Kamiński C., Kowalczyk W., Medale i medaliony polskie i związane z Polską, Katalog wystawy, Warszawa 1969.

Koperwas M., Katalog medali XVI–XVIII w. w zbiorach Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Lubelskiego, Lublin 1998.

Mazerolle F., Les médailleurs français du XVe siécle au milieu du XVIIe, t. 2, Paris 1902.

Medale Polskie i z Polską związane z okresu pierwszej Rzeczypospolitej. Katalog zbiorów – Zamek Królewski w Warszawie – muzeum. Fundacja zbiorów im. Ciechanowieckich, red. J. Zachert, G. Śnieżko, M. Zawadzki, Warszawa 2019.

Mitchiner M., Jetons, Medalets & Tokens, t. 2, The Low Countries and France, London 1991.

Orzeł Biały – 700 lat herbu Państwa Polskiego. Katalog wystawy, red. P. Mrozowski, M. Makowski, Warszawa 1995.

rarytasów numizmatycznych w Muzeum Narodowym w Krakowie, red. J. Bodzek, E. Korczyńska, Kraków 2012.

Rzeczpospolita w dobie Jana III. Katalog wystawy Zamku Królewskiego, Archiwum Głównego Akt Dawnych i Biblioteki Narodowej, red. A. Gieysztor, E. Suchodolska, Warszawa 1983.

Stahr M., Medale polskie i z Polską związane od XVI do XVIII wieku. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu, t. 11, Poznań 2008.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.643-679
Data publikacji: 2024-10-22 08:45:36
Data złożenia artykułu: 2023-11-19 20:12:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 80
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 39

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Jan Gustaw Rokita

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.