Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku

Dariusz Adam Wróbel

Streszczenie w języku polskim


 

Publikowany tekst dotyczy epizodu związanego z początkiem wojny polsko-litewskiej w 1431 r. Dotąd wykorzystywano go na ogół tylko za pośrednictwem krótkiego regestu. Dzięki niemu poznajemy 45 znanych imiennie uczestników wyprawy łuckiej, którzy 3 lipca 1431 r. wysłali listy wypowiednie wielkiemu księciu litewskiemu Świdrygielle z obozu wojskowego w Bystrzycy na ziemi lubelskiej. Zachował się tekst jednego z nich, którego autorem był kasztelan krakowski Mikołaj z Michałowa (publikowany w Aneksie).



Słowa kluczowe


szlachta, list wypowiedni, wyprawa łucka, edycja źródeł

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczpospolitej Polskiej z archiwum tzw. bernardyńskiego we Lwowie, t. XI, wyd. O. Pietruski, X. Liske, Lwów 1886;

Annales seu cronicae incliti regni Poloniae, lib. XI (1413-1430), ed. G. Wyrozumski et al., Varsaviae 2000;

Archiwum Państwowe w Lublinie, Księgi grodzkie i ziemskie lubelskie;

Biskup M., Miscellanea archiwalne z okresu wojen polsko-krzyżackich z lat 1410-1414, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, 1960;

Biskup M., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454-1466, wyd. 2, Oświęcim 2014;

Biskup M., Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim 1308-1521, wyd. 2, Oświęcim 2014;

Błaszczyk G., Dzieje stosunków polsko-litewskich, t. II: Od Krewa do Lublina, cz. 1, Poznań 2007;

Boniecki A., Herbarz polski, t. X, Warszawa 1907;

Chachaj J., Archidiakoni lubelscy w XV w., „Nasza Przeszłość”, t. 111, 2009;

Chronologia Polska, red. B. Włodarski, wyd. 2, Warszawa 2007;

Codex epistolaris saeculi decimi quinti (1384-1492), t. II, wyd. A. Lewicki, Kraków 1891;

Codex epistolaris Vitoldi magni ducis Lithuaniae 1376-1430, wyd. A. Prochaska, Kraków 1882;

Dunin-Wąsowicz T., Sandomierska sieć drożna w wiekach średnich, w: taż, Drogami średniowiecznej Polski. Studia z dziejów osadnictwa i kultury, Warszawa 2011;

Fortsetzung zu Peter von Dusburgs Chronik von Conrad Bitschin, bearb. von M. Töppen, w: Scriptores rerum Prussicarum, Bd. III, hrsg. von T. Hirsch, M. Töppen, E. Strehlke, Leipzig 1866;

Gąsiorowski A., Itinerarium Władysława Jagiełły 1386-1434, Warszawa 1972;

Gąsiorowski A., Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Poznań 1981;

Geheimes Staatsarchiv Preuβischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem, XX. Hauptabteilung, Ordensfolianten, Ordensbriefsarchiv;

Janeczek A., Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w., Warszawa 1993;

Kamiński A., Mikołaj z Michałowa i Kurozwęk zw. Białucha, w: Polski słownik biograficzny, red. E. Rostworowski i in., t. 16, Wrocław etc. 1972;

Kiryk F., Oleśnicki Dobiesław, w: Polski słownik biograficzny, red. E. Rostworowski i in, t. 23, Wrocław etc. 1978;

Koczerska M., Rola związków rodzinnych i rodowych w działalności publicznej Zbigniewa Oleśnickiego, w: Genealogia – rola związków rodzinnych i rodowych w życiu publicznym w Polsce średniowiecznej na tle porównawczym, red. A. Radzimiński, J. Wroniszewski, Toruń 1996;

Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. IV, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1882;

Kolankowski L., Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów, t. 1: 1377-1499, wyd. 2, Oświęcim 2014;

Kurtyka J., Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kra-ków 1997;

Kwiatkowski K., Wyprawa letnia 1410 roku, w: S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409-1411, Malbork 2010;

Lewicki A., Powstanie Świdrygiełły. Ustęp z dziejów unii Litwy z Koroną, „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Historyczno-Filozoficzny”, seria II, t. 4, 1892;

Lubelska księga podkomorska XV wieku, wyd. L. Białkowski, Lublin 1934;

Matusas J., Švitrigaila Lietuvos didysis kunigaikštis, Vilnius 1991;

Nikodem J., Wyniesienie Świdrygiełły na Wielkie Księstwo Litewskie, „Białoruskie Zeszyty Historyczne”, z. 19, 2003;

Nowak B., Ród Porajów w Małopolsce w średniowieczu, Kraków 2009;

Osiński K., Przejęcie stolca wielkoksiążęcego przez Świdrygiełłę. Próba rekonstrukcji wyda-rzeń do końca 1430 roku, „Białoruskie Zeszyty Historyczne”, z. 43, 2015;

Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Teutonicorum 1198-1525, P. I: Index Tabu-larii Ordinis S. Mariae Teutonicorum Regesten zum Ordensbriefsarchiv, Vol. 1: 1198-1454, bearb. von E. Joachim, hrsg. von W. Hubatsch, Göttingen 1948;

Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. I-IV, oprac. W. Bukowski, J. Kurtyka, J. Laberschek, Z. Leszczyńska-Skrętowa, A. Marzec, M. Mikuła, K. Nabiałek, F. Sikora, M. Wilamowski, J. Wiśniewski, M. Wolski, współpr. S. Koło-dziejski, cz. I-IV, Kraków 1980-2011;

Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, oprac. S. Kuraś, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. III, red. T. Mencel i in., Warszawa 1983;

Sochacka A., Najstarsze wiadomości o Jastkowie i okolicy, w: Z przeszłości Jastkowa, red. Cz. Taracha, Lublin 2013;

Sochacka A., Posiadłości Lewartów w Lubelskiem w późnym średniowieczu, w: taż, Regimen – dominium – societas nobilium. Z dziejów gospodarki, administracji i polityki w Lubelskiem w średniowieczu, Lublin 2014;

Sochacka A., Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, Lublin 1987;

Sroka S. A., Rodzina Kurowskich w średniowieczu, Kraków 1990;

Stolarczyk T., Świdrygiełło przeciw Jagielle. Tzw. wojna łucka w 1431 r., „Mars” z. 10, 2001;

Szweda A., Feud in medieval Poland. An introduction into the concept, w: Fehdehandeln und Fehdegruppen im spätmittelalterlichen und frühneuzeitlichen Europa, hrsg. von M. Prange, Ch. Reinle, Göttingen 2014;

Szweda A., Organizacja i technika dyplomacji polskiej w stosunkach z zakonem krzyżackim w Prusach w latach 1386-1454, Toruń 2009;

Szybkowski S., Ród Cielepałów w średniowieczu. Studium genealogiczne, Gdańsk 1999;

Szybkowski S., Rycerscy goście z Polski na dworze wielkiego księcia Witolda – próba portretu grupy, w: Litwa i jej sąsiedzi w relacjach wzajemnych (XIII-XVI w.), red. A. Kołodziejczyk, R. Kubicki, M. Radoch, Olsztyn-Gdańsk 2014;

Śliwiński B., Dziedzice Koziegłów, w: Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia z dziejów księstwa siewierskiego, red. F. Kiryk, Katowice 1994;

Śliwiński B., Lisowie Krzelowscy w XIV-XV w. i ich antenaci. Studium genealogiczne, Gdańsk 1993;

Tęgowski J., Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów, Poznań-Wrocław 1999;

Ulanowski B., Laudum Vartense, „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Historyczno-Filozoficzny”, t. 21, 1888;

Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII-XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, Kórnik 2014;

Urzędnicy łęczyccy, sieradzcy i wieluńscy XII-XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, A. Szymczakowa, Wrocław etc. 1986;

Urzędnicy małopolscy XII-XV wieku. Spisy, oprac. J. Kurtyka, T. Nowakowski, F. Sikora, A. Sochacka, P. K. Wojciechowski, B. Wyrozumska, Wrocław etc. 1990;

Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Przyboś, Wrocław 1987;

Uzupełnienia do spisu urzędników małopolskich XII-XVIII wieku, oprac. W. Bukowski, A. Falniowska-Gradowska, W. Kłaczewski, J. Kurtyka, F. Sikora, w: Burgrabiowie zamku krakow-skiego XIII-XV wieku. Spisy, oprac. W. Bukowski, Kraków 1999;

Wroniszewski J., Nobiles Sandomirienses. Rody Dębnów, Janinów, Grzymałów, Doliwów i Powałów, Kraków 2013;

Wroniszewski J., Pełka zwany Swank pierwszy starosta dobrzyński. Pochodzenie i przynależność rodowa, w: Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów Polski średniowiecznej i wczesnonowożytnej, red. T. Jurek, W. Bukowski, t. I, Kraków 2012;

Wroniszewski J., Ród Rawiczów, t. I: Warszowice i Grotowice, Toruń 1992;

Zawitkowska W., Walka polityczno-prawna o następstwo tronu po Władysławie Jagielle w latach 1424-1434, Rzeszów 2015;

Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, wyd. S. Kuraś, cz. II, Lublin 1973;

Zbiór dokumentów małopolskich, wyd. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kurasiowa, cz. VII, Warszawa 1974.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.41.239
Data publikacji: 2016-09-29 09:33:19
Data złożenia artykułu: 2016-03-14 00:03:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1594
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 965

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Dariusz Adam Wróbel

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.