Niematerialne dziedzictwo kulturowe Białorusi i Polski w przekazie medialnym – analiza na przykładzie obrzędu „Koniki” w Dawyd-Haradku i „chodzenia z kozą” na Kujawach
Streszczenie w języku polskim
Przedmiotem analizy są podobieństwa i różnice prezentacji niematerialnego dziedzictwa kulturowego w białoruskiej i polskiej prasie oraz mediach społecznościowych. Wyniki badań mogą posłużyć jako przyczynek do opracowania wytycznych kodeksu etycznego dziennikarzy i jednostek pracujących z niematerialnym dziedzictwem kulturowym. Artykuł ujmuje nie tylko stanowisko badaczki, ale jednocześnie dziennikarki i działaczki, która od 2012 r. pisze dla białoruskich mediów o zagadnieniach związanych z niematerialnym dziedzictwem kulturowym (autorka pracowała także w instytucjach kulturowych, a od 2008 r. jest związana z organizacją pozarządową „Studenckie Stowarzyszenie Etnograficzne”, akredytowaną przez UNESCO).
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (Belarusian)Bibliografia
Sources / Źródła
Documents / dokumenty
Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. (2003). Pobrano z: https://ich.unesco.org/en/convention (dostęp: 28.02.2024).
Dzâržaǔny spìs gìstoryka-kulʹturnyh kaštoǔnascej Rèspublìkì Belarusʹ. (b.d.). [Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь. (б.д.)]. Pobrano z: http://gosspisok.gov.by/?size=10&page=531 (dostęp: 10.10.2024).
Ethical Principles for Safeguarding Intangible Cultural Heritage. (2015). Pobrano z: https://ich.unesco.org/en/ethics–and–ich–00866 (dostęp: 28.02.2024).
Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. (b.d.). Pobrano z: https://niematerialne.nid.pl/niematerialne–dziedzictwo–kulturowe/krajowa–lista–niematerialnego–dziedzictwa–kulturowego/ (dostęp: 28.02.2024).
Operational Directives s for the Implementation of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. (2022). In: Basic Texts of the 2003 Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. 2022 Edition (p. 25–95). Pobrano z: https://ich.unesco.org/doc/src/2003_Convention_Basic_Texts–_2022_version–EN_.pdf (dostęp: 28.02.2024).
Internet pages / strony internetowe
Ad haty da haty ì da galoǔnaj scèny – „Konìkì” u Davìd-Garadku. (2024). [Ад хаты да хаты і да галоўнай сцэны – „Конікі” у Давід-Гарадку] Pobrano z: https://media-polesye.by/news/ad-haty-da-haty-i-da-galo%D1%9Enaj-sczeny-koniki-u-david-garadku/ (dostęp: 28.02.2024).
Âkubenok, Vadim. (2022). Reportaž: Bajkery i „Koniki” s tûningom: kak v David-Gorodke otmetili kolâdnyj večer. [Якубенок, Вадим. (2022). Репортаж: Байкеры и „Коники” с тюнингом: как в Давид-Городке отметили колядный вечер]. Pobrano z: https://www.belta.by/regions/view/reportazh-bajkery-i-koniki-s-tjuningom-kak-v-david-gorodke-otmetili-koljadnyj-vecher-479494-2022/ (dostęp: 28.02.2024).
„Chodzenie z kozą”, czyli kujawskie zapusty. (2019). Pobrano z: https://www.kalendarzrolnikow.pl/5000/chodzenie-z-koza-czyli-kujawskie-zapusty (dostęp: 28.02.2024).
Chodzenie z kozą na Kujawach wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. (2021). Pobrano z: https://www.national-geographic.pl/artykul/chodzenie-z-koza-na-kujawach-wpisane-na-krajowa-liste-niematerialnego-dziedzictwa-kulturowego (dostęp: 28.02.2024).
Dorosz, Piotr. (2021). Gdzie koza chodzi.... Pobrano z: https://jedynka.polskieradio.pl/artykul/2679339,Gdzie-koza-chodzi (dostęp: 28.02.2024).
Egorenkova, Lûbovʹ. (2023). GLYBÌNKA. Čym ganarycca ì pryvablìvae gascej Davyd-Garadok. [Егоренкова, Любовь. (2023). ГЛЫБІНКА. Чым ганарыцца і прываблівае гасцей Давыд-Гарадок]. Pobrano z: https://minsknews.by/glybinka-chym-ganaryczcza-i-pryvablivae-gasczej-davyd-garadok/ (dostęp: 28.02.2024).
Foto-video reportaž: v David-Gorodke otprazdnovali „Koniki”. (2022). [Фото-видео репортаж: в Давид-Городке отпраздновали „Коники”]. Pobrano z: https://polese.by/foto-video-reportazh-v-david-gorodke-otprazdnovali-koniki/ (dostęp: 28.02.2024).
Fuminkowska, Ewelina. (2024a). Koza Wólka już przygotowana. Kolorowy korowód wyjedzie na ulice. Zdjęcia. Pobrano z: https://aleksandrowkujawski.naszemiasto.pl/koza-wolka-juz-przygotowana-kolorowy-korowod-wyjedzie-na/ar/c13-9602289 (dostęp: 28.02.2024).
Fuminkowska, Ewelina. (2024b). Kujawskie zapusty. Koza ze Śliwkowa wyjechał na ulice wsi - mamy zdjęcia i wideo. Pobrano z: https://pomorska.pl/kujawskie-zapusty-koza-ze-sliwkowa-wyjechal-na-ulice-wsi-mamy-zdjecia-i-wideo/ar/c1-18298465 (dostęp: 28.02.2024).
Gnomik Vasâ. (2023). Bolʹšoj prazdnik v David-Gorodke. [Гномик Вася. (2023). Большой праздник в Давид-Городке]. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=CTBlJ6aoa3E (dostęp: 28.02.2024).
Gamzovìč, Règìna. (2020). „Oj tam, pad Ščadrom…”. [Гамзовіч, Рэгіна. (2020). „Ой там, пад Шчадром…”] Pobrano z: http://www.kimpress.by/index.phtml?page=2&id=16864 (dostęp: 28.02.2024).
HolidayAndTravel. (2019). Obrâd „Koniki” v belorusskom „David-Gorodke”. [HolidayAndTravel. (2019). Обряд „Коники” в белорусском „Давид-Городке”]. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=2jr7ZNmUxWM (dostęp: 28.02.2024).
Ìnventar nematèryâlʹnaj kulʹturnaj spadčyny. (b.d.). [Інвентар нематэрыяльнай культурнай спадчыны. (б. д.)]. Pobrano z: https://living-heritage.by/ (dostęp: 18.06.2023).
Janikowski, Grzegorz. (2021). „Chodzenie z kozą” jednym z nowych wpisów na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Pobrano z: https://podroze.onet.pl/aktualnosci/chodzenie-z-koza-jednym-z-nowych-wpisow-na-krajowej-liscie-niematerialnego/92nq4xh (dostęp: 28.02.2024).
Jaraszewicz, Hanna. (2023). Konìkì-2023 ǔ Davyd-Garadku. [Jaraszewicz, Hanna. (2023). Конікі-2023 ў Давыд-Гарадку]. Pobrano z: https://www.facebook.com/Jaraszewicz/posts/pfbid0ANhGA7tEWYi9WLuDkhwVwNQn4QciN72EYCfPjC3xizFpRguaik5WhP81wJGpNaTDl (dostęp: 28.02.2024).
Kak prohodit starinnyj obrâd „Koniki” v David-Gorodke. (2024). [Как проходит старинный обряд „Коники” в Давид-Городке]. Pobrano z: https://brestcity.com/blog/kak-proxodit-starinnyj-obryad-koniki-v-david-gorodke-video (dostęp: 28.02.2024).
Kalesnìkava, Maša. (2020). „Konìkì bâgucʹ”: âk u Davyd-Garadku adgulâlì Ščadrèc. [Калеснікава, Маша. (2020). „Конікі бягуць”: як у Давыд-Гарадку адгулялі Шчадрэц] Pobrano z: https://euroradio.fm/koniki-byaguc-yak-u-david-garadku-adgulyali-shchadrec (dostęp: 28.02.2024).
Kapustnik bodzie i poszczypuje. (2017). Pobrano z: https://regiony.rp.pl/archiwum/art17581211-kapustnik-bodzie-i-poszczypuje (dostęp: 18.01.2024).
Korowód zapustny przeszedł ulicami Włocławka. (2018). Pobrano z: https://wiadomosci.onet.pl/kujawsko-pomorskie/korowod-zapustny-przeszedl-ulicami-wloclawka/fqphb4c (dostęp: 28.02.2024).
Koza straszy na Kujawach w zapusty. (2019). Pobrano z: https://www.tygodnik-rolniczy.pl/wies-i-rodzina/koza-straszy-na-kujawach-w-zapusty-2376225 (dostęp: 28.02.2024).
Koza 5533. (2021). Koza Wilkowice – Ostatki 2021. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=NT1WPev_yF4 (dostęp: 28.12.2023).
Kujawskie "chodzenie z kozą" na liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. (2021). Pobrano z: https://torun.wyborcza.pl/torun/7,48723,26795787,kujawskie-zapusty-na-liscie-niematerialnego-dziedzictwa-kulturowego.html (dostęp: 28.02.2024).
Kujawske tradycje - "chodzenie z kozą". (2024). Pobrano z: https://www.aleksandrowkujawski.pl/asp/pl_start.asp?typ=13⊂=0&subsub=0&menu=6&artykul=6329&akcja=artykul (dostęp: 28.02.2024).
Kujawskie Zapusty. Pobrano z: https://www.facebook.com/profile.php?id=100064575164266 (dostęp: 28.02.2024).
Kurowska, Natalia. (2022). Kujawska „Koza” odwiedziła Ciechocinek. Pobrano z: https://bydgoszcz.tvp.pl/58747715/kujawska-koza-odwiedzila-ciechocinek (dostęp: 28.02.2024).
„Labčanka” i „Konіkі” v David-Gorodke. (2024). [„Лабчанка” и „Конікі” в Давид-Городке. (2024)]. Pobrano z: https://lnc.by/news/kultura/labchanka-i-koniki-v-david-gorodke/ (dostęp: 28.02.2024).
Lewicka-Ritter, Krystyna. (2021). Redaktor Lewicka-Ritter o tradycji chodzenia z „kozą” i maszkarach zapustnych. Pobrano z: https://tygodnikbydgoski.pl/kultura/redaktor-lewicka-ritter-o-tradycji-chodzenia-z-koza-i-maszkarach-zapustnych (dostęp: 21.11.2023).
Macijewska, Joanna. (2023). Korowód Grup Zapustnych przejdzie ulicami Włocławka. Pobrano z: https://wloclawek.naszemiasto.pl/korowod-grup-zapustnych-przejdzie-ulicami-wloclawka-takie/ar/c13-9212393 (dostęp: 28.02.2024).
Magda G. (b.d.). @WiwatZapusty. Pobrano z: https://www.youtube.com/@WiwatZapusty (dostęp: 28.02.2024).
Majster Rafał. (2023). Tak się obchodzi koniec karnawału na Kujawach. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=NinKa-8O2hc (dostęp: 28.02.2024).
Media-Polesʹe. (2020). Starinnyj kolâdnyj obrâd „Koniki” v David-Gorodke [Медиа- Полесье. (2020). Старинный колядный обряд „Коники” в Давид-Городке]. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=ds78-1Mxe2o (dostęp: 28.02.2024).
Melʹnik, Anna. (2020). Prazdnik „Koniki” vstrečal gostej. [Мельник, Анна. (2020). Праздник „Коники” встречал гостей] Pobrano z: https://polese.by/prazdnik-koniki-vstrechal-gostej/ (dostęp: 3.03.2024).
Melʹnik, Anna. (2022). „Koniki” v David-Gorodke: vzglâd iznutri [Мельник, Анна. (2022). „Коники” в Давид-Городке: взгляд изнутри] Pobrano z: https://polese.by/koniki-vzgljad-iznutri/ (dostęp: 3.03.2024).
Nikiforenko, Aleksandr. (2023). Nematerialʹnoe kulʹturnoe nasledie Belarusi: „Koniki” zarâžaût po polnoj!. [Никифоренко, Александр. (2023). Нематериальное культурное наследие Беларуси: „Коники” заряжают по полной!]. Pobrano z: https://polese.by/nematerialnoe-kulturnoe-nasledie-belarusi-koniki-zarjazhajut-po-polnoj/ (dostęp: 3.03.2024).
Nikiforenko, Aleksandr. (2024). „Konіkі”: otdohnutʹ dušoj. [Никифоренко, Александр. (2024). „Конікі”: отдохнуть душой]. Pobrano z: https://polese.by/koniki-otdohnut-dushoj/ (dostęp: 3.03.2024).
Okraska, Magdalena. (2023). Świat na opak. Pobrano z: https://www.polskieradio.pl/377/7415/Artykul/3109268,swiat-na-opak (dostęp: 28.02.2024).
Ormanowska, Katarzyna. (2020). Taniec i śpiew! Ostatni dzień karnawału po kujawsku. Pobrano z: https://bydgoszcz.tvp.pl/46821893/zapusty-kujawskie (dostęp: 28.02.2024).
Ostatki. (2024). Pobrano z: https://www.polskieradio.pl/377/7416/artykul/2269636,ostatki (dostęp: 28.02.2024).
Podkoziołek w Kruszynie 2024 r. (2024). Pobrano z: https://nwloclawek.pl/artykul/podkoziolek-w-kruszynie/1527648 (dostęp: 28.02.2024).
Radosny orszak Kozy zawitał do Urzędu. (2024). Pobrano z: https://zlotnikikujawskie.pl/aktualnosci/radosny-orszak-kozy-zawital-do-urzedu.html (dostęp: 28.02.2024).
Rakowicz, Grażyna. (2023). Koza wędruje po domach. To znak, że na Kujawach świętują zapusty. Pobrano z: https://bydgoszcz.tvp.pl/66397018/rozpoczal-sie-czas-chodzenia-z-koza (dostęp: 28.02.2024).
Rolnik Pracuje. (2019). Misiek Tańczy w John Deere. Pobrano z: https://youtu.be/nQWLIC6NKz0?feature=shared (dostęp: 28.02.2024).
Rolnik Szuka. (2021). Koza Ossowo / Koza Kaniewo. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=lYiZSJ6ZjhE (dostęp: 28.02.2024).
Rosińska, Izabela. (2021). Kujawski karnawał. Pobrano z: https://mlynwiedzy.org.pl/chodzenie-z-koza/ (dostęp: 28.02.2024).
Ŝiryj, Taras. (2022). Naši „Koniki” kruče, čem Novyj god. [Щирый, Тарас. (2022). Наши „Коники” круче, чем Новый год]. Pobrano z: https://people.onliner.by/2022/01/16/obryad-koniki (dostęp: 28.02.2024).
Ŝiryj, Taras. (2024). Zdesʹ Supermen otryvaetsâ s konem. [Щирый, Тарас. (2024). Здесь Супермен отрывается с конем]. Pobrano z: https://people.onliner.by/2024/01/15/david-gorodo (dostęp: 28.02.2024).
Sikora, Joanna. (2022). Grupy zapustne odwiedzają mieszkańców kujawskich wsi. To znak, że koniec karnawału tuż, tuż. Pobrano z: https://bydgoszcz.tvp.pl/58722362/grupy-zapustne-odwiedzaja-mieszkancow-wsi (dostęp: 28.02.2024).
Sikorska, Dominika. (2021). Kujawska koza na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Pobrano z: https://bydgoszcz.tvp.pl/56481211/kujawska-koza-na-krajowej-liscie-niematerialnego-dziedzictwa-kulturowego (dostęp: 28.02.2024).
Skvarcheuski, Dzmitry. (2023). Padzâlûsâ nekatorymì dumkamì ì ǔražannâmì paslâ Konìkaǔ u Davyd-Garadku. [Skvarcheuski, Dzmitry. (2023). Падзялюся некаторымі думкамі і ўражаннямі пасля Конікаў у Давыд-Гарадку]. Pobrano z: https://www.facebook.com/dzmitry.skvarcheuski/posts/pfbid02Xk1YkmiYDSoeEc7RRCbnYh8fLMKkDy4pbZC8GSZH9JyCNNXYsKWayBFfU4GvBXCNl (dostęp: 28.02.2024).
Stas'ko, Kirill. (2024). Fotofakt. V David-Gorodke prošel starinnyj zimnij obrâd „Koniki”. [Стасько, Кирилл. (2024). Фотофакт. В Давид-Городке прошел старинный зимний обряд „Коники”]. Pobrano z: https://www.sb.by/articles/fotofakt-v-david-gorodke-proshyel-starinnyy-zimniy-obryad-koniki.html (dostęp: 28.02.2024).
Telekanal ONT. (2020). Kolâdki so zvezdoj: „koniki” v David-Gorodke. [Телеканал ОНТ. (2020). Колядки со звездой: „коники” в Давид-Городке]. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=6nGDFsGf4bA (dostęp: 28.02.2024).
Tradycja we Włocławku nie ginie. To ćwierćwiecze tradycyjnego korowodu. (2014). Pobrano z: https://wiadomosci.onet.pl/kujawsko-pomorskie/tradycja-we-wloclawku-nie-ginie-to-cwiercwiecze-tradycyjnego-korowodu/l43f2jd (dostęp: 28.02.2024).
TRK Brest. (2020). „Konіkі” – Belaruskі Brènd [Трк Брест. (2020). „Конікі” – Беларускі Брэнд]. Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=27x2Ac9J3N4 (dostęp: 28.02.2024).
„Tut adčuvaecca, što stary svet âščè troškì zahavaǔsâ. Ì zvyčaj sapraǔdy žyvy”. Gìstoryk navedaǔ „Konìkì” ǔ Davyd-Garadku. (2023). [„Тут адчуваецца, што стары свет яшчэ трошкі захаваўся. І звычай сапраўды жывы”. Гісторык наведаў „Конікі” ў Давыд-Гарадку]. Pobrano z: https://nashaniva.com/307626 (dostęp: 28.02.2024).
Urząd Miejski w Lubrańcu (2023). Pobrano z: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid05PX2g3FqhFYtvfR4djWuFgA4dnvrTSvhRioENsfRmRsLjJhba5XmvgdozwUSuNQQl&id=100064659763184 (dostęp: 28.02.2024).
V David-Gorodke ežegodno prohodât „Koniki”. (2020). [В Давид-Городке ежегодно проходят „Коники”]. Pobrano z: https://www.tvr.by/news/kultura/v_david_gorodke_ezhegodno_prokhodyat_koniki/ (dostęp: 28.02.2024).
Vasìlʹ Dranʹko-Majsûk: „Konìkì” – gèta svâta, na âkìm use ščaslìvyâ. (2023). [Васіль Дранько-Майсюк: „Конікі” – гэта свята, на якім усе шчаслівыя]. Pobrano z: https://radiounet.fm/vasil-dranko-majsyuk-koniki-geta-svyata-na-yakim-use-shchaslivyya/ (dostęp: 28.02.2024).
Z głową w radiowozie. Zapusty na ulicach Włocławka. (2018). Pobrano z: https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2018-02-11/z-glowa-w-radiowozie-zapusty-na-ulicach-wloclawka-zdjecia/ (dostęp: 28.02.2024).
Zagorskaâ, Volʹga. (2022). „Konìkì” – sapraǔdny mâscovy karnaval, abo âk u Davyd-Garadku Ščadrèc svâtkavalì. [Загорская, Вольга. (2022). „Конікі” – сапраўдны мясцовы карнавал, або як у Давыд-Гарадку Шчадрэц святкавалі]. Pobrano z: https://budzma.org/news/koniki-u-davyd-garadku.html (dostęp: 28.02.2024).
Zaręba, Michał. (2024). Karnawał się kończy, więc na ulicach Torunia pojawił się pochód z Kozą. Pobrano z: https://www.radiopik.pl/2,117132,karnawal-sie-konczy-wiec-na-ulicach-torunia-poja (dostęp: 28.02.2024).
Studies / Opracowania
Basʹko, Volʹga; Valodzina Taccâna; Kucharonak, Taccâna. (2008). Kalândarnyâ svâty, zvyčaì ì abrady. W: Tamara Varfalameeva (rèd.). Tradycyjnaâ mastackaâ kulʹtura belarusaǔ, t. 4: Brèsckae Palesse, kn. 1 (s. 19–244). Mìnsk: Vyšèjšaâ škola. [Басько, Вольга; Валодзіна, Таццяна; Кухаронак, Таццяна. (2008). Каляндарныя святы, звычаі і абрады. У: Тамара Варфаламеева (рэд.). Традыцыйная мастацкая культура беларусаў, т. 4: Брэсцкае Палессе, кн. 1 (с. 19–244). Мінск: Вышэйшая школа].
Basʹko, Volʹga; Valodzina, Taccâna; Kucharonak, Taccâna. (2010). Kalândarnyâ svâty, zvyčaì ì abrady. W: Tamara Varfalameeva (red.). Tradycyjnaâ mastackaâ kulʹtura belarusaǔ, t. 5: Cèntralʹnaâ Belarusʹ, kn. 1 (s. 21–358). Mìnsk: Vyšèjšaâ škola. [Басько, Вольга; Валодзіна, Таццяна; Кухаронак, Таццяна. (2010). Каляндарныя святы, звычаі і абрады. У: Тамара Варфаламеева (рэд.). Традыцыйная мастацкая культура беларусаў, т. 5: Цэнтральная Беларусь, кн. 1 (с. 21–358). Мінск: Вышэйшая школа].
Jełowicki, Arkadiusz. (2018). Wielkopolskie siwki. W: Arkadiusz Jełowicki (red.). Muradyny, żandary, siwki – żywa tradycja w Wielkopolsce (s. 27–47). Szreniawa: Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego.
Klimek, Łukasz (red.). (2014). Świat Lajkonika: konik na świecie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
Kolberg, Oskar. (1962 [1867]). Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce, Serya III: Kujawy, cz. 1. Warszawa: Drukarnia Jana Jaworskiego.
Kovalʹčuk, Nadìâ. (2021). Tradicìjnì svâta ta obrâdi Rìvnensʹkogo Polìssâ: struktura, termìnologìâ, geografìâ poširennâ (seredina XX st.). Kiïv: Art Ekonomì. [Ковальчук, Надія. (2021). Традиційні свята та обряди Рівненського Полісся: структура, термінологія, географія поширення (середина ХХ ст.). Київ: Арт Економі].
Krzyżaniak, Barbara. (2001). Obrzędy i zwycaje zapustne. W: Roderyk Lange, Aleksander Pawlak, Barbara Krzyżaniak. Folklor Kujaw (s. 171–178). Poznań: Fundacja Instytutu Choreologii w Poznaniu.
Kucharonak, Taccâna. (2001). Maskì ǔ kalândarnaj abradnascì belarusaǔ. Mìnsk: Uradžaj. [Кухаронак, Таццяна. (2001). Маскі ў каляндарнай абраднасці беларусаў. Мінск: Ураджай].
Leshkevich, Alena. (2022). Tradycyjny kalândar: Narysy. Mìnsk: Belaruskaâ navuka. [Ляшкевіч, Алена. (2022). Традыцыйны каляндар: Нарысы. Мінск: Беларуская навука].
Leshkevich, Alena. (2023a). „Jesteśmy Kozą na telefon”: grupa z Paniewa. W: Alena Leshkevich, Katarzyna Waszczyńska (red.). Kujawskie zapusty. Szkice etnograficzne (s. 19–43). Kraków: Księgarnia Akademicka. DOI: https://doi.org/10.12797/9788383680118.
Leshkevich, Alena. (2023b). Od obrzędu do zabawy: przekształcenie kolędowania w czasie tradycyjnych świąt dorocznych w Białorusi i Polsce (na przykładzie kolędowania Koniki w Dawyd–Haradku i chodzenia z kozą na Kujawach). Acta Albaruthenica, 23, s. 193–212. DOI: https://doi.org/10.31338/2720–698Xaa.23.11.
Leshkevich, Alena. (2024). Intangible cultural heritage of Poland and Belarus in media messages (identification of threats). Łódzkie Studia Etnograficzne, 63, s. 91–106. https://doi.org/10.12775/LSE.2024.63.05.
Leshkevich, Alena; Waszczyńska, Katarzyna, (red.). (2023). Kujawskie zapusty. Szkice etnograficzne. Kraków: Księgarnia Akademicka. DOI: https://doi.org/10.12797/9788383680118.
Lìcʹvìnka, Vasìlʹ. (1998). Svâty ì abrady belarusaǔ. Mìnsk: Belarusʹ. [Ліцьвінка, Васіль. (1998). Святы і абрады беларусаў. Мінск: Беларусь].
Łopatyńska, Hanna. (2009). Polowanie na kozy. Zapusty na Kujawach w badaniach Muzeum Etnograficznego w Toruniu. W: Piotr Nowakowski, Krystyna Pawłowska, Monika Grabowska (red.). Świat na opak: ludowe zapusty, wczoraj i dziś, na przykładzie wybranych regionów w Polsce (s. 37–41). Włocławek: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej.
Łopatyńska, Hanna. (2020). „Postacie, rekwizyty i formy obrzędów kolędniczych”. W: Hubert Czachowski, Agnieszka Kostrzewa, Hanna Łopatyńska (red.). Aktywizatorzy szczęścia. O dawnych i współczesnych kolędnikach (s. 136–283). Toruń: Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu.
Michałowska, Grażyna. (2020). UNESCO Sukcesy, porażki, wyzwania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Marmysh, Taccâna. (2020). Ugrozy institucializacii narodnogo tvorčestva v Gosudarstvennom spiske istoriko-kulʹturnyh cennostej Belarusi. W: Tatʹâna Volodina, Mare Kyjva (red.). Missiâ vypolnima – 2, Perspektivy izučeniâ folʹklora: vzglâd iz Belarusi i Èstonii (s. 309–326). Minsk: Belaruskaâ navuka. [Мармыш, Татьяна. (2020). Угрозы институциализации народного творчества в Государственном списке историко-культурных ценностей Беларуси. В: Татьяна Володина, Маре Кыйва (ред.). Миссия выполнима – 2, Перспективы изучения фольклора: взгляд из Беларуси и Эстонии (с. 309–326). Минск: Беларуская навука].
Pawłowska, Krystyna. (1988). Zapusty na Kujawach. Analiza struktury obrzędu. Rocznik Muzealny, 2, s. 111–149.
Pawłowska, Krystyna. (1990). Obrzędy zapustne na Kujawach – prezentacja wyników badań oraz ich wykorzystanie w prace oświatowej muzeum. W: Tadeusz Baraniuk, Irena Kotowicz-Borowy (red.). Od obrzędu do teatru obrzędowego (s. 205–222). Ciechanów: Muzeum Okręgowe w Ciechanowie.
Pawłowska, Krystyna. (1998). The fenomenon of one site. The customs fostered in Kujawy towards the end of carnaval. In: Katarzyna Kaniowska, Danuta Markowska (ed.). Ethnology and anthropology at the time of transformation. Poland at the 14th Congress of the International Union of anthropological and ethnological sciences (p. 123–127). Łódź: Polish Academy of Sciences, Ethnological Sciences Commitee.
Pawłowska, Krystyna. (2009). Od ludowych zapustów do miejskiej karnawałowej parady. W: Piotr Nowakowski, Krystyna Pawłowska, Monika Grabowska (red.). Świat na opak: ludowe zapusty, wczoraj i dziś, na przykładzie wybranych regionów w Polsce. Materiały z konferencji naukowej poświęconej obrzędowości zapustnej zorganizowanej przez Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku w dniu 19.02. 2009 r. (s. 27–35). Włocławek: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej.
Pawłowska, Krystyna; Wąsik, Beata, (red.). (2014). Kujawskie zapusty: od obrzędu do zabawy. Włocławek: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej.
Składowska-Antonowicz, Kalina. (1990). Obrzędy zapustne w Szymborzu na Kujawach. W: Tadeusz Baraniuk, Irena Kotowicz-Borowy (red.). Od obrzędu do teatru obrzędowego (s. 223–241). Ciechanów: Muzeum Okręgowe w Ciechanowie.
Smyk, Katarzyna. (2016). Działania na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie obrzędu brodacze ze Sławatycz. Łódzkie Studia Etnograficzne, 55, s. 110–139.
Soćko-Mucha, Alicja. (2023). Od „tradycji” do „niematerialnego dziedzictwa”. Przykład szopkarstwa krakowskiego. Perspektywy kultury, 40/1, s. 43–58. DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.4001.05
Stelmachowska, Barbara. (1933). "Podkoziołek" w obrzędowości zapustnej Polski zachodniej. Poznań: G. Gebethner i Wolff.
Valodzina, Taccâna; Kucharonak, Taccâna; Smirnova, Iryna. (2012). Kalândarnyâ svâty, zvyčaì ì abrady. W: Tamara Varfalameeva (red.). Tradycyjnaâ mastackaâ kulʹtura belarusaǔ, t. 6: Gomelʹskae Palesse ì Padnâproǔe, kn. 1 (s. 23–157). Mìnsk: Vyšèjšaâ škola. [Валодзіна, Таццяна; Кухаронак, Таццяна; Смірнова, Ірына. (2012). Каляндарныя святы, звычаі і абрады. У: Тамара Варфаламеева (рэд.). Традыцыйная мастацкая культура беларусаў, т. 6: Гомельскае Палессе і Падняпроўе, кн. 1 (с. 23–157). Мінск: Вышэйшая школа].
Van Gennep, Arnold. (1909). Les rites de passage. Paris: Émile Nourry.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2024.18.73-92
Data publikacji: 2025-01-08 14:17:52
Data złożenia artykułu: 2024-03-04 14:12:19
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Alena Leshkevich
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.