Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Poziom samooceny wychowanków młodzieżowych ośrodków socjoterapeutycznych
Streszczenie w języku polskim
Samoocena jest jednym z zasobów osobistych warunkujących funkcjonowanie społeczne jednostki. Jej poziom i adekwatność odgrywają ważną rolę w procesie prawidłowej adaptacji społecznej dorastających. Celem przeprowadzonych badań było określenie poziomu samooceny młodzieży niedostosowanej społecznie. Grupę badawczą stanowiło łącznie 157 wychowanków młodzieżowych ośrodków socjoterapii. Zastosowano Skalę Samooceny Rosenberga (SES) w polskiej adaptacji Dzwonkowskiej i in. Postawiono pytania badawcze dotyczące poziomu samooceny w grupie respondentów ogółem oraz ze względu na oddziaływanie zmiennych socjodemograficznych, takich jak płeć, wiek, miejsce zamieszkania, status ekonomiczny rodziny i czas przebywania w placówce. Wyniki badań wykazały, że ogólny poziom samooceny młodzieży niedostosowanej społecznie jest niski, a w ramach przyjętych zmiennych jej moderatorem był wiek, miejsce zamieszkania i status ekonomiczny rodziny. Stwierdzono, że istotnie statystycznie niższy stopień samooceny cechuje młodzież niedostosowaną społecznie we wczesnym okresie adolescencji, pochodzącą z terenów powiatu i z rodzin o złej sytuacji materialnej. Dane na temat znaczenia poziomu samooceny dla funkcjonowania młodzieży niedostosowanej społecznie są niejednoznaczne, dlatego warto kontynuować badania w tym kierunku. Ich wyniki mogą sprzyjać podejmowaniu adekwatnych działań terapeutycznych i wychowawczo-resocjalizacyjnych w ośrodkach resocjalizacji dla młodzieży.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Amahazion, F. (2021). Examining the Psychometric Properties of the Rosenberg Self-Esteem Scale in Eritrean Youth. Psychology, 12(1), 68–83. DOI: https://doi.org/10.4236/psych.2021.121005
Bartkowicz, Z. (2013). Agresywność, kompetencje społeczne i samoocena resocjalizowanych nieletnich a ich przestępczość w okresie dorosłości. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartlett, R., Holditch-Davis, D., Belyea, M., Halpern, C.T., Beeber, L. (2006). Risk and Protection in the Development of Problem Behaviors in Adolescents. Research in Nursing & Health, 29(6), 607–621. DOI: https://doi.org/10.1002/nur.20163
Bochniarz, A. (2019). Wsparcie społeczne a samoocena młodzieży z rodzin niepełnych. Wychowanie w Rodzinie, 20(1), 59–76.
Borucka, A., Ostaszewski, K. (2008). Teoria odporności. Kluczowe konstrukty koncepcyjne i wybrane zagadnienia. Medycyna Wieku Rozwojowego, 12(2/1), 587–597.
Cattelino, E., Glowacz, F., Born, M., Testa, S., Bina, M., Calandri, E. (2014). Adolescent Risk Behaviours and Protective Factors against Peer Influence. Journal of Adolescence, 37(8), 1353–1362. DOI: https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2014.09.013
Chodkiewicz, J. (2005). Zasoby osobiste w rozwoju człowieka. Remedium, (4), 14–15.
Ciairano, S., Kliewer, W.L., Rabaglietti, E. (2009). Adolescent Risk Behavior in Italy and The Netherlands: A Cross-National Study of Psychosocial Protective Factors. European Psychologist, 14(3), 180–192. DOI: https://doi.org/10.1027/1016-9040.14.3.180
Deković, M. (1999). Risk and Protective Factors in the Development of Problem Behavior During Adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 28, 667–685. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1021635516758
Domagała-Kręcioch, A. (2008). Niedostosowanie społeczne uczniów a niepowodzenia szkolne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Dzwonkowska, I., Lachowicz-Tabaczek, K., Łaguna, M. (2008). Samoocena i jej pomiar. Polska adaptacja skali SES M. Rosenberga. Warszawa: PTP.
El Malki, I.C., Echerbaoui, I., Mammad, K., El Madhi, Y., Ahami, A. (2018). Evaluation of the Impact of Psychoactive Substances on Adolescents’ Self-Esteem Attending School in Kenitra, Morocco. Psychology, 9(4), 705–713. DOI: https://doi.org/10.4236/psych.2018.94044
Flores, M., Oliva Delgado, A., Parra Jiménez, A. (2010). Percepciones de autoevaluación: Autoestima, autoeficacia y satisfacción vital en la adolescencia. Psychology, Society & Education, 2(1), 55–69. DOI: https://doi.org/10.25115/psye.v2i1.435
Furmańska, E. (2001). Samoocena i samoakceptacja we wczesnej adolescencji. Edukacja i Dialog, (1), 24–29.
Goluch, A. (2004). Rodzinne uwarunkowania powstawania nieprzystosowania społecznego wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Puławach. Nauczyciel i Szkoła, (1–2), 212–221.
Gołembowska, M. (2009). Rodzina jako podstawowe środowisko socjalizacyjno-wychowawcze a niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. W: A Jaworska (red.), Resocjalizacja. Zagadnienia prawne, społeczne i metodyczne (s. 287–296). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Grabowiec, A. (2011). Samoocena dzieci krzywdzonych w rodzinie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Grochal, J. (2001). Młodzież niedostosowana społecznie zatrzymana w policyjnych izbach dziecka. W: R. Kwiecińska, M. Szymański (red.), Młodzież a dorośli – napięcia między socjalizacją a wychowaniem (s. 516–527). Kraków: Wydawnictwo ITE.
Gromnicka, D. (2013). Jak zbudować poczucie własnej wartości. Warszawa: Wydawnictwo Edgard.
Herzyk, E. (2014). DDD. Dorosłe dziewczynki z rodzin dysfunkcyjnych. Jak odnaleźć poczucie bezpieczeństwa, kobiecości i własnej wartości. Warszawa: Świat Książki.
Ilnicka, R.M. (2008). Środowiskowy kontekst niedostosowania społecznego młodzieży. Toruń: Wydawnictwo Akapit.
Jordan, M. (2003). Rodzinne bariery socjalizacji nieletnich. Kraków: Wydawnictwo WNAP.
Kaniowska, T. (2011). Analiza zasadności umieszczania nieletnich w MOW i MOS. Warszawa: Wydawnictwo ORE.
Kędzierski, P., Kulesza, J. (2008). Analiza przyczyn umieszczania dzieci i młodzieży w placówkach resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych. Warszawa: Pracownia Resocjalizacji, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogiczne.
Kirenko, J. (2002). Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością. Ryki: Wydawnictwo WSUPiZ.
Komorowska, A. (2002). Pochodzenie rodzinne a wykazywany przez dziecko poziom nieprzystosowania społecznego. Kultura i Edukacja, (1–2), 125–131.
Konopnicki, J. (1971). Niedostosowanie społeczne. Warszawa: PWN.
Kot, A. (2001). Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży ze środowiska małomiasteczkowego. Opieka, Wychowanie, Terapia, (3), 5–8.
Kozaczuk, F. (2006). Wartości i postawy nieletnich w różnych stadiach wykolejenia społecznego. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Kupiec, H. (2014). Płeć jako moderator samooceny młodzieży dostosowanej i niedostosowanej społecznie. Resocjalizacja Polska, (7), 117–134.
Kwadrans, Ł., Konaszewski, K. (2018). Zasoby osobiste młodzieży nieprzystosowanej społecznie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Laan, A.M. van der, Veenstra, R., Bogaerts, S., Verhulst, F.C., Ormel, J. (2010). Serious, Minor, and Non-Delinquents in Early Adolescence: The Impact of Cumulative Risk and Promotive Factors. The TRAILS Study. Journal of Abnormal Child Psychology, 38, 339–351. DOI: https://doi.org/10.1007/s10802-009-9368-3
Lettnin, C., Dohms, K., Mendes, A., Stobaus, C., Mosquera, J., Jesus, S. (2015). Evaluating Self-Esteem Levels of Brazilian and Portuguese Adolescents. Psychology, 6(4), 314–322. DOI: https://doi.org/10.4236/psych.2015.64032
Łaguna, M., Lachowicz-Tabaczek, K., Dzwonkowska, I. (2007). Skala Samooceny Morrisa Rosenberga – polska adaptacja metody. Psychologia Społeczna, 2(4), 164–176.
Martinez, A.M., Buelga, V.S., Cava, J. (2007). La satisfacción con la vida en la adolescencia y su relación con la autoestima y el ajuste escolar. The UB Journal of Psychology, 38, 293–303.
Mazur, J., Tabak, I., Małkowska-Szkutnik, A., Ostaszewski, K., Kołoło, H., … Kowalewska, A. (2008). Czynniki chroniące młodzież 15-letnią przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. Raport z badań HBSC 2006. Warszawa: Vespa-Druk.
Mielczarek, M. (2019). Kompetencje interpersonalne młodzieży niedostosowanej społecznie. Perspektywa społeczno-zawodowa. Szkoła – Zawód – Praca, (18), 274–292.
Migała, P. (2002). Rodzina jako jeden z czynników ryzyka, prowadzących do zaburzeń w zachowaniu i niedostosowania społecznego młodzieży. Rocznik Pedagogiki Rodziny, 5, 223–236.
Miłkowska, G. (2013). Determinanty zachowań agresywnych młodzieży gimnazjalnej. W: D. Borecka-Biernat (red.), Zachowania agresywne dzieci i młodzieży. Uwarunkowania oraz możliwości ich przezwyciężenia (s. 53–77). Warszawa: Difin.
Miłkowska-Olejniczak, G. (2003). Niedostosowanie społeczne uczniów szkół ponadpodstawowych. Rocznik Lubuski, 29(2), 155–173.
Misiewicz, H. (1983). Poczucie własnej wartości u młodzieży. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.
Mudrecka, I. (2020). Prężność u młodzieży z placówek resocjalizacyjnych i szkół ponadpodstawowych – analiza porównawcza. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 33(4), 249–262. DOI: https://doi.org/10.17951/j.2020.33.4.249-262
Niemierko, B. (2002). Ocenianie szkolne bez tajemnic. Warszawa: WSiP.
Nowakowski, K. (2021). Cechy psychopatyczne, samoocena i impulsywność a typy agresji u nieletnich. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum.
Obuchowska, I. (2005). Adolescencja. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (T. 2; s. 163–201). Warszawa: PWN.
Ogihara, Y. (2016). The Change in Self-Esteem among Middle School Students in Japan, 1989–2002. Psychology, 7(11), 1343–1351. DOI: https://doi.org/10.4236/psych.2016.711136
Okulicz-Kozaryn, K., Bobrowski, K. (2008). Czynniki ryzyka/ochronne i ich wskaźniki w badaniach zachowań problemowych nastolatków. Alkoholizm i Narkomania, 21(2), 173–199.
Ostrowska, A. (2008). Psychologia resocjalizacyjna. W kierunku nowej specjalności psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna.
Peña, Y., Pech, M., Angulo, E. (2019). Self-Esteem in Students of Yucatan, Mexico. Psychology, 10(4), 411–423. DOI: https://doi.org/10.4236/psych.2019.104028
Piko, B.F., Fitzpatrick, K., Wright, D.R. (2005). A Risk and Protective Factors Framework for Understanding Youth’s Externalizing Problem Behavior in Two Different Cultural Settings. European Child & Adolescent Psychiatry, 14, 95–103. DOI: https://doi.org/10.1007/s00787-005-0437-z
Porembska, M. (2019). Realizacja zadań rozwojowych przez młodzież nieprzystosowaną społecznie. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 584(9), 63–75. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.6022
Pytka, L. (2008). Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne. Warszawa: Wydawnictwo WAPS.
Rosenberg, M. (1965). Society and the Adolescent Self-Image. Princeton: Princeton University Press.
Siemionow, J. (2011). Niedostosowanie społeczne nieletnich. Działania, zmiana, efektywność. Warszawa: Difin.
Steinhausen, H.C., Metzke, C.W. (2001). Risk, Compensatory, Vulnerability, and Protective Factors Influencing Mental Health in Adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 30, 259–280. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1010471210790
Stott, D.H. (1959). Evidence for Pre-natal Impairment of Temperament in Mentally Retarded Children. Vita Humana, 2(3–4), 125–148. DOI: https://doi.org/10.1159/000269268
Stott, D.H. (1962). Evidence for a Congenital Factor in Maladjustment and Delinquency. American Journal of Psychiatry, 118(9), 781–794. DOI: https://doi.org/10.1176/ajp.118.9.781
Szymański, A. (2010). Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Wybrane problemy. Warszawa: Wydawnictwo WSP TWP.
Teng, Z.J., Liu, Y.L. (2013). The Role of Neuroticism in the Relation between Self-Esteem and Aggressive Emotion among 1085 Chinese Adolescents. Psychology, 4(10), 729–735. DOI: https://doi.org/10.4236/psych.2013.410103
Turowska, A. (2008). Znaczenie samooceny w funkcjonowaniu społecznym – na przykładzie młodzieży maturalnej. Kultura i Edukacja, (2), 151–162.
Twenge, J.M., Campbell, W.K. (2002). Self-Esteem and Socioeconomic Status: A Meta-Analytic Review. Personality and Social Psychology Review, 6(1), 59–71. DOI: https://doi.org/10.1207/S15327957PSPR0601_3
Unis, B., Johansson, I., Sällström, C. (2015). Rural High School Students’ Sexual Behavior and Self-Esteem. Open Journal of Nursing, 5(1), 24–35. DOI: https://doi.org/10.4236/ojn.2015.51004
Urban, B. (2000). Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wing Lo, T., Cheng, C., Wong, D., Rochelle, T., Kwok, S. (2011). Self-Esteem, Self-Efficacy and Deviant Behaviour of Young People in Hong Kong. Advances in Applied Sociology, 1(1), 48–55. DOI: https://doi.org/10.4236/aasoci.2011.11004
Wojciszke, B. (2011). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Wosik-Kawala, D. (2007). Korygowanie samooceny uczniów gimnazjum. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Wosik-Kawala, D. (2020). Samoocena młodzieży stojącej u progu dalszego kształcenia lub tranzycji na rynek pracy – na przykładzie uczniów lubelskich szkół ponadpodstawowych. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39(2), 243–257. DOI: https://doi.org/10.17951/lrp.2020.39.2.243-257
Wysocka E., Ostafińska-Molik, B. (2016a). Podobnie niedostosowani, a mimo to różni. Polaryzacje samooceny w grupie wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych i socjoterapeutycznych. Studia Edukacyjne, 39, 307–329.
Wysocka, E., Ostafińska-Molik, B. (2016b). Wybrane determinanty polaryzacji samooceny w grupie wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych i socjoterapeutycznych. Resocjalizacja Polska, 12, 119–144. DOI: https://doi.org/10.22432/pjsr.2016.12.09
Zimbardo, P., Gerrig, J. (2008). Psychologia i życie. Warszawa: PWN.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2022.35.3.171-191
Data publikacji: 2022-12-19 09:09:45
Data złożenia artykułu: 2022-07-05 21:54:47
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Katarzyna Nowak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.