Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Emocjonalne predyktory nonkonformizmu
Streszczenie w języku polskim
W artykule analizie poddano zagadnienie nonkonformizmu w kontekście postawy twórczej i ujęć typologicznych. Głównym celem badawczym było sprawdzenie, czy istnieją emocjonalne predyktory nonkonformizmu konstruktywnego i pozornego. Biorąc pod uwagę możliwe emocjonalne predyktory nonkonformizmu, sprawdzono, czy inteligencja emocjonalna, style radzenia sobie ze stresem i neurotyczność prognozują typy nonkonformizmu. Przeanalizowano wyniki 440 osób badanych. Porównanie skupień pod względem właściwości emocjonalnych pozwala na sformułowanie wniosku, że „nonkonformiści pozorni” nie różnią się statystycznie istotnie od „nonkonformistów konstruktywnych”, ale „nonkonformiści pozorni” mają istotnie wyższe wyniki od osób z grup „konformiści” oraz „przeciętni” w zakresie inteligencji emocjonalnej i radzenia sobie ze stresem – styl skoncentrowany na zadaniu. Predyktorem emocjonalnym nonkonformizmu pozornego okazała się cecha osobowości – niska neurotyczność.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Acar, S., Runco, M.A. (2012). Psychoticism and creativity: A meta-analytic review. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 6(4), 341–350. DOI: https://doi.org/10.1037/a0027497.
Agger, B. (1991). Critical Theory of Public Life: Knowledge, Discourse and Politics in an Age of Decline. London: Falmer Press.
Amabile, T.M. (1983). The Social Psychology of Creativity. New York: Springer-Verlag.
Aronson, E., Wieczorkowska, G. (2001). Kontrola naszych myśli i uczuć. Warszawa: Wydawnictwo Santorski.
Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M. (1997). Psychologia społeczna. Poznań: Zysk i S-ka.
Bernacka, R.E. (2009). KANH III Questionnaire of Creative Behaviour – presentation of the revised version. W: S. Popek, R.E. Bernacka, C.W. Domański, B. Gawda, D. Turska, A. Zawadzka (eds.), Psychology of Creativity. New Approaches (s. 169–175). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bernacka, R.E. (2017). Predyktory nonkonformizmu pozornego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bernacka, R.E., Popek, S., Gierczyk, M. (2016). Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH III – prezentacja właściwości psychometrycznych. Annales UMCS. Sectio J, 29(3), 33–57. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2016.29.3.33.
Bernacka, R.E., Sawicki, B., Mazurek-Kusiak, A., Hawlena, J. (2016). Conforming and nonconforming personality and stress coping styles in combat athletes. Human Kinetics, 50(2), 225–233. DOI: https://doi.org/10.1515/hukin-2015-0186.
Bielska, E. (2013). Koncepcje oporu we współczesnych naukach społecznych. Główne problemy, pojęcia, rozstrzygnięcia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bond, R., Smith, P.B. (1996). Culture and conformity: A meta-analysis of studies using Asch’s (1952, 1956) line judgment task. Psychological Bulletin, 119(1), 111–137. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.119.1.111.
Boski, P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Warszawa: PWN.
Cieciuch, J. (2013). Kształtowanie się systemu wartości. Od dzieciństwa do wczesnej dorosłości. Wydawnictwo Liberi Libri.
Cieciuch, J., Zaleski, Z. (2011). Polska adaptacja Portretowego Kwestionariusza Wartości Shaloma Schwartza. Czasopismo Psychologiczne, 17(2), 251–262.
Colman, A.M. (2008). A Dictionary of Psychology. New York: Oxford University Press.
da Costa, S., Páez, D., Sánchez, F., Garaigordobil, M., Gondim, S. (2015). Personal factors of creativity: A second order meta-analysis. Journal of Work and Organizational Psychology, 31(3), 165–173. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rpto.2015.06.002.
Danieluk, B. (2010). Zastosowanie regresji logistycznej w badaniach eksperymentalnych. Psychologia Społeczna, 2–3(14), 199–216.
Deci, E.L., Ryan, R.M. (1985). Intrinsic Motivation and Self-determination in Human Behavior. London: Plenum Press.
Dobrołowicz, W. (1995). Psychodydaktyka kreatywności. Warszawa: WSPS.
Dudek, S. (1993). Creativity and psychoticism: An over inclusive model. Psychological Inquiry, 4(3), 190–192. DOI: https://doi.org/10.1207/s15327965pli0403_6.
Endler, N.S., Parker, J.D.A. (1999). Coping Inventory for Stressful Situations (CISS): Manual. Toronto: Multi-Health Systems.
Eysenck, H. (1994). Creativity and personality: Word association, origence, and psychoticism. Creativity Research Journal, 7(2), 209–216. DOI: https://doi.org/10.1080/10400419409534525.
Feist, G.J. (1998). A meta-analysis of personality in scientific and artistic creativity. Personality and Social Psychology Review, 2(4), 290–309. DOI: https://doi.org/10.1207/s15327957pspr0204_5.
Feist, G.J. (2010). The Function of Personality in Creativity: The Nature and Nurture of the Creative Personality. W: J.C. Kaufman, R.J. Sternberg (eds.), Cambridge Handbook of Creativity (s. 113–30). New York: Cambridge University Press.
Feist, G.J. (2017). Personality, Behavioral Thresholds, and the Creative Scientist. W: G.J. Feist, R. Reiter-Palmon, J.C. Kaufman (eds.), The Cambridge Handbook of Creativity and Personality Research (s. 64–83). Cambridge: Cambridge University Press.
Feist, G.J., Reiter-Palmon, R., Kaufman, J.C. (eds.). (2017). The Cambridge Handbook of Creativity and Personality Research. Cambridge: Cambridge University Press.
Ford, C.M. (1996). A theory of individual creative action in multiple social domains. Academy of Management Review, 21(4), 1112–1142. DOI: https://doi.org/10.2307/259166.
Fürst, G., Lubart, T. (2017). An Integrative Approach to the Creative Personality. Beyond the Big Five Paradigm. W: G.J. Feist, R. Reiter-Palmon, J.C. Kaufman (eds.), The Cambridge Handbook of Creativity and Personality Research (s. 140–163). Cambridge: Cambridge University Press.
Gajda, A., Karwowski, M., Beghetto, R. (2017). Creativity and academic achievement: A meta-analysis. Journal of Educational Psychology, 109(2), 269–299. DOI: http://dx.doi.org/10.1037/edu0000133.
Galas, B. (2013). Anomia, lęk, pragmatyzm vs. patriotyzm. Młoda generacja wobec zmian. Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Grohman, M., Schmidt, K. (2012). Teaching for creativity: How to shape creative attitudes in teachers and in students. W: M. Banks Gregerson, H.T. Snyder, J.C. Kaufman (eds.), Teaching Creatively and Teaching Creativity (s. 15–36). New York: Springer Science & Business Media.
Halmos, P. (1964). Conformity. W: J. Gould, W.L. Kolb (eds.), A Dictionary of the Social Sciences (s. 124). London: Travistock Publications.
Hollander, E.P., Willis, R.H. (1964). Conformity, independence, and anticonformity as determiners of perceived influence and attraction. W: E.P. Hollander (ed.), Leaders, Groups, and Influence (s. 213–224). New York: Oxford University Press.
Hollander, E.P., Willis, R.H. (1967). Some current issues in the psychology of conformity and nonconformity. Psychological Bulletin, 68(1), 62–76. DOI: https://doi.org/10.1037/h0024731.
Jaworowska, A., Matczak, A. (2001). Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Karwowski, M. (2005). Konstelacje zdolności. Typy inteligencji a kreatywność. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Karwowski, M. (2009). Zgłębianie kreatywności. Studia nad pomiarem poziomu i stylu twórczości. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Karwowski, M. (2017). Subordinated and Rebellious Creativity at School. W: R.A. Beghetto, B. Sriraman (eds.), Creative Contradictions in Education. Cross Disciplinary Paradoxes and Perspectives (s. 89–115). Springer International Publishing Switzerland.
Kohn, M. (1969). Class and Conformity. A Study in Values. Homewood: Dorsey Press.
Kozielecki, J. (2001). Psychotransgresjonizm. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Matczak, A., Knopp, K.A. (2013). Znaczenie inteligencji emocjonalnej w funkcjonowaniu człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Liberi Libri.
McCrae, R., Costa, P. (2005). Osobowość człowieka dorosłego. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Melosik, Z. (2013). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Merton, R.K. (2002). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: PWN.
Montag, T., Maertz, C.P., Baer, M. (2012). A critical analysis of the workplace creativity criterion space. Journal of Management, 38(4), 1362–1386. DOI: https://doi.org/10.1177/0149206312441835.
Mumford, M.D. (2003). Where have we been, where are we going? Taking stock in creativity research. Creativity Research Journal, 15(2–3), 107–120. DOI: https://doi.org/10.1080/10400419.2003.9651403.
Myers, D.G. (2010). Social Psychology. New York: McGraw-Hill.
Nęcka, E. (2012). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Nęcka, E., Grohman, M., Słabosz, A. (2006). Creativity studies in Poland. W: J.C. Kaufman, R.J. Sternberg (eds.), The International Handbook of Creativity (s. 270–299). New York: Cambridge University Press.
Nęcka, E., Hlawacz, T. (2013). Who has an artistic temperament? Relationships between creativity and temperament among artists and bank officers. Creativity Research Journal, 25(2), 182–188. DOI: https://doi.org/10.1080/10400419.2013.783744.
Obuchowski, K. (2004). Kody umysłu i emocje. Łódź: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna.
Popek, S. (1989). Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Popek, S. (2001). Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Popek, S. (2004). Konformizm – nonkonformizm jako osobowościowy mechanizm kształtujący przemienność stosunków społeczno-ustrojowych. W: S. Popek, R.E. Bernacka, C.W. Domański, B. Gawda, D. Turska (red.), Twórczość w teorii i praktyce (s. 47–55). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Popek, S. (2015). W kręgu aktywności twórczej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Przybylska, I. (2008). Inteligencja emocjonalna uczniów uzdolnionych twórczo a ich osiągnięcia w nauce. W: W. Limont, J. Cieślikowska, J. Dreszer (red.), Zdolności, talent, twórczość (T. 1; s. 119–130). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Rawlings, D. (1985). Psychoticism, creativity and dichotic shadowing. Personality and Individual Differences, 6(6), 737–742. DOI: https://doi.org/10.1016/0191-8869(85)90084-4.
Reber, A.S. (2000). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Reuter, M., Panksepp, J., Schnabel, N., Kellerhoff, N., Kempel, P., Henning, J. (2005). Personality and biological markers of creativity. European Journal of Personality, 19(2), 83–95. DOI: https://doi.org/10.1002/per.534.
Salovey, P., Mayer, J. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185–211. DOI: https://doi.org/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG.
Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values; Theoretical advances and empirical test in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 1–65. DOI: https://doi.org/10.1016/S0065-2601(08)60281-6.
Sękowski, A. (2001). Osiągnięcia uczniów zdolnych. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Sękowski, A. (2004). Psychologiczne uwarunkowania wybitnych zdolności. W: A. Sękowski (red.), Psychologia zdolności. Współczesne kierunki badań (s. 30–44). Warszawa: PWN.
Siuta, J. (2006). NEO-PI-R Inwentarz Osobowości. Warszawa: Pracowania Testów Psychologicznych PTP.
Słobodzian, J. (2002). Inteligencja emocjonalna a twórczość. Niepublikowana praca magisterska. Warszawa: UKSW.
Snyder, M. (1994). Traits and motives in the psychology of personality. Psychological Inquiry, 5(2), 162–166. DOI: https://doi.org/10.1207/s15327965pli0502_17.
Song, G., Ma, Q., Wu, F., Li, L. (2012). The psychological explanation of conformity. Social Behavior and Personality, 40(2), 1365–1372. DOI: https://doi.org/10.2224/sbp.2012.40.8.1365.
Stasiakiewicz, M. (1999). Twórczość i interakcja. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Stavridou, A., Furnham, A. (1996). The relationship between psychoticism, trait-creativity and attentional mechanism of cognitive inhibition. Personality and Individual Differences, 21(1), 143–153. DOI: https://doi.org/10.1016/0191-8869(96)00030-X.
Strelau, J., Jaworowska, A., Wrześniewski, K., Szczepaniak, P. (2005). Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Strzałecki, A. (1989). Twórczość a style rozwiązywania problemów praktycznych. Ujęcie prakseologiczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Strzałecki, A. (2003). Psychologia twórczości. Między tradycją a ponowoczesnością. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Tokarz, A. (2005). Dynamika procesu twórczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tugade, M.M., Fredrickson, B.L. (2002). Positive emotions to bounce back from negative emotional experiences and emotion intelligence. W: L.F. Barrett, P. Salovey (eds.), The Wisdom in Feeling. Psychological Processes in Emotional Intelligence (s. 319–340). New York–London: The Guilford Press.
Tyszkiewicz, A. (1998). Żeby chcieli chcieć. Problematyka konformizmu w teoriach zachowań i stosunków społecznych. Warszawa: Ośrodek Badań Młodzieży, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW.
Wróblewska, M. (2008). Poziom dojrzałości emocjonalnej i społecznej a nonkonformizm. W: R.E. Bernacka (red.), Niezależni i ulegli. Studia o nonkonformizmie (s. 312–322). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Young, K. (1956). Social Psychology. New York: Appleton-Century-Crofts.
Zawadzki, B., Szczepaniak, P., Strelau, J. (1995). Diagnoza psychometryczna pięciu wielkich czynników osobowości: adaptacja kwestionariusza NEO-FFI Costy i McCrae’a do warunków polskich. Studia Psychologiczne, 33(1–2), 189–225.
Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P., Śliwińska, M. (1998). Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCrae. Adaptacja polska. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Zawadzki, R. (2011). Wychowanie do podmiotowości i kreatywności. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Zhou, J., Hoever, I.J. (2014). Research on workplace creativity: A review and redirection. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1, 333–359. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-031413-091226.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2018.31.4.179-195
Data publikacji: 2019-04-26 10:22:42
Data złożenia artykułu: 2018-07-31 15:19:10
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Ryszarda Ewa Bernacka
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.